استرس گرمائی در بوقلمون و راه های کاهش آن
مساله استرس گرمائی در پرورش طیور یک مشکل جدی است. در یک هوایبسیار گرم، مرگ و میر طیور و کاهش تولید قابل مشاهده است . معمولا هر گاه که دمایمحلپرورش بوقلمونها از 27 درجه سانتی گراد فراتر رود استرسگرمائی بروز می کند . البته در این میان نباید اثر رطوبت را نادیده گرفت و همیشهبایستی به گزارشات هواشناسی در مورد افزایش دما و رطوبت تواماً توجه داشت. توجه داشته باشید که دمای بالاتر از 27 درجه سانتی گراد می تواندباعث کاهش مصرف خوراک و در نتیجه کاهش دریافت انرژی و پروتئین گردد که این امر نیزبه نوبه خود اثرات منفی بر روی وزن تخم، کوچک شدن اندازه آن و کاهش کیفیت پوستهخواهد داشت.
دمای بدن بوقلمونها در حدود 42 -41 درجه سانتیگراد است حال اگردمای محیط از این دما بالاتر رود، اتلاف گرمای بدن آنها متوقف شده و حتی مقداریگرمای اضافی هم به بدن آنها تحمیل می گردد با ادامه این روند هنگامیکه دمای بدنبوقلمونها به 46 درجه سانتی گراد برسد آنها خواهند مرد . در این هنگام و زمانیکه جلوگیری از به وقوع پیوستن تمامی آثارسوء استرس گرمائی امکان پذیر نیست ، چند اقدام مدیریتی می تواند وضعیت را اندکیبهبود بخشد که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می کنیم .
کمکبه بوقلمونها برای مقابله با استرسگرمائی :
آرایش محیطاطراف محل پرورش ، گیاهان و علفهائی را که اطراف ساختمان می رویند کوتاه کنید ،چرا که آنها مانع از حرکت و جریان یافتن هوا به سمت ساختمان می شوند . کاشتن درختان بلند و پر شاخ و برگ به طرز موثری مانع از تابشمستقیم آفتاب می شوند اما توجه داشته باشید در جائی کاشته شوند که مانعی بر سر راهجریان هوا نباشند . ساختمان ها باید طوری ساخته شوند که پرندگان از تابش مستقیمنور در امان باشند. (به طور مثال ساختمانها را شرقی - غربی بنا کنید)
تهویه
جریان هوا باید مطابق با سن پرنده باشد. این مساله می تواندبه خنک شدن بدن آنها کمک زیادی کند . یک نسیم خفیف با سرعت 4/2 کیلومتر در ساعت میتواند دمای محیط را تا 5 الی 8 درجه سانتیگراد تعدیل نماید . توجه داشته باشید که در ساختمانهائی که اطراف آنها پوشیده استبه ازاء هر 12 تا 15 متر از طول ساختمان یک هواکش 36 اینچی نصب نمائید . ترموستات هواکشها را بر روی دمای 23 درجه سانتی گراد تنظیمنمائید تا اطمینان یابید که آنها در طول روز به خوبی کار کرده و محیط خنک و مطلوبیرا برای پرندگان بوجود می آورند . از ساختارهای پلاستیکی و چوبی برای تغییر جهت دادن جریان هوابه سمت پائین استفاده کرده و اطمینان حاصل کنید که طیور حداکثر بهره را از اینجریان هوا می برند . از سالم بودن تسمه هواکشها اطمینان حاصل کنید، چرا که فرسودهبودن آنها باعث کاهش 30 درصدی و یا بیشتر در کارکرد هواکشها خواهد شد. پس دقت داشتهباشید که تسمه های فرسوده را حتما به موقع عوض کنید . هواکشها را هر روز تمیز کنید چرا که این امر برای عبور منظمهوا امری ضروری است . از کارآئی دستگاه های هشدار دهنده اطمینان حاصل کنید. فاصلهبین حداکثر و حداقل دما را کم انتخاب کنید تا بتوانید بهترین استفاده را از دستگاهبه عمل آورید.
آب
وجود آب پاکیزه و سالم در روزهای گرم بسیار ضروری است .سیستمهای آبخوری را مرتباً کنترل کنید تا اطمینان حاصل نمائید که آب به صورت یکنواختو بی وقفه در اختیار بوقلمونها قرار می گیرد . صافی آبخوریها را مرتباً تعویض کنید . در طول تابستان میزانمصرف آب بوسیله طیور به 2 تا 3 برابر زمستان می رسد ، در نتیجه صافی ها زود به زود پرمی شوند . برای حل این مورد استفاده از دستگاه های نشان دهنده سرعت آب برای فهمیدنمصرف آن بسیار موثر است . همیشه در طول تابستان به آب پرنده الکترولیت و ویتامین اضافهکنید تا کمبود ویتامین ناشی از کاهش مصرف غذا در آنها جبران شود . از کافی بودن تعداد آبخوری ها در محل پرورش اطمینان حاصل کنیدبه گونه ای که به ازا هر 100 بوقلمون یک آبخوری وجود داشته باشد. البته توجه داشتهباشید که در تابستان و روزهای گرم تعداد آبخوری ها را باید کمی بیشتر نمود .
فضای محل پرورش
میانگین فضای مورد نیاز برای هر پرنده را در طول مدت گرمای هواافزایش دهید و در کنار آن از تهویه مناسب و روش خنک کردن تبخیری استفاده نمائید. کاهش تعداد پرندگان موجب کاهش گرمای تولید شده می گردد ، در نتیجه می توانیدهواکشهای اضافی را نیز بردارید . همچنین افزایش فضای کف محل پرورش باعث آسان شدندسترسی به آبخوری ها خواهد شد . مطالعات نشان می دهد که افزایش تعداد پرنده ها در یک محل ، بانقشه مناسب ، روش خنک سازی موثر و همچنین استفاده از تونل تهویه در ماه های گرم سالبا سود اقتصادی همراه خواهد بود.
درگله های مادر
برنامه نوری
برنامه روشنائی را به صورت دوره های مناسب با زمان تاریکی وگرمای روز تنظیم کنید
.
|
ساعات روشنائی |
زمان شروع و پایان روشنائی |
|
8 |
9 صبح تا 5 بعد از ظهر |
|
7 |
10 صبح تا 5 بعد از ظهر |
|
6 |
10 صبح تا 4 بعد از ظهر |
تخمگذاری
در برخی از فارمها می توان با جمع آوری مرتب (بیشتر) تخمها بهتولید در فصل تابستان کمک کرد . این مساله بوقلمون ها را وادار می کند تا مدت کمتریرا در لانه بنشینند . همچنین در صورت امکان ، وسائل ایجاد کننده جریان هوا را به لانهها اضافه کنید . از خشک بودن بستر اطراف آبخوریها و جلوی لانه ها اطمینان حاصل کنید ،چرا که بوقلمونها به دلیل خنک بودن جاهای خیس به اینگونه مکانها علاقه دارند. مدتزمان نگهداری تخمهای نطفه دار را کاهش دهید چون قابلیت جوجه درآوری آنها تحت تاثیرقرار می گیرد.اطمینان حاصل کنید که دستگاه های خنک کننده و تهویه در محل جمعآوری تخمها، دمای مناسب را ایجاد می کنند.
کنترل کرچی
اطمینان حاصل کنید که هر قفس جای کافی را برای نگهداریبوقلمونهای کرچ دارد.نوع بستر در این قفسها را متفاوت از بستر اصلی فارم انتخابکنید.تهویه مناسب را فراهم آورید و آب و غذای تازه در دسترسبوقلمونها قرار دهید ، توجه داشته باشید پرندگانی که در معرض استرس گرمائی قرارگرفته اند توانائی طی مسافت طولانی برای رسیدن به آبخوری و دانخوری راندارند.در شرایط حاد از برنامه کنترل کرچی صرف نظر کرده یا آنرا بهتاخیر بیاندازید.توجه داشته باشید که سرعت رشد باکتریها در لوله های آب،، درآب و هوای گرم افزایش می یابد. حفظ کیفیت آب تا حد امکان از اهمیت زیادی برخورداراست. (مثلا از طریق اضافه کردن 3 -2 قسمت کلر در یک میلیون قسمت آب) . در هر فرصت ممکن در هنگام گرمی هوا ظرف آبخوری و لوله هایآنرا شستشو دهید تا آب مناسب در اختیار بوقلمونها قرار گیرد. (گاهی اضافه کردن یخبه آب نیز به کاهش استرس کمک می کند ) .
غذا
بوقلمونهائی که تازه غذا خورده اند در طول فرآیند هضم، گرمایزیادی را تولید می کنند. یافته ها نشان می دهد که در طول دوره گرما بهتر است پرندههر چه سریعتر غذا خورده و آنرا هضم کند، به خصوص اینکه این عمل حتی الامکان پیش ازساعات گرم روز صورت گیرد. در برخی موارد مدیران فارم از روش ((تغذیه سریع شبانه)) استفاده می کنند. این بدان معنی است که در یک دوره 30 -20 دقیقه ای در خنک ترین ساعات شب بهطیور غذا دهیم تا آنها را به خوردن و نوشیدن تشویق کنیم. همچنین اضافه کردن اسیداسکوربیک در غذا یا آب یک عمل متداول در ماه های گرم تابستان است.
خنک کردن به روش تبخیر
این کار با استفاده از آب افشانهای ساده سقفی صورت می گیرد . اینوسائل به آرایش گوناگون قابل نصب در ساختمان محل پرورش هستند . دستگاه های مه ساز کهبا فشار بالا و حجم کم کار می کنند نیز قابل استفاده اند. توجه داشته باشید که درصورت استفاده از این سیستم، پیش از شروع گرما از سلامت و پاکیزگی وسائل اطمینانحاصل کنید.
توضیح : میزان خنک شدن هوا با استفاده از روش خنک سازی با تبخیر به میزان رطوبت نسبی هوای ورودی بستگی دارد بدین معنی کههر چه هوا خشک تر باشد میزان تبخیر بیشتری صورت گرفته و در نتیجه هوا خنک تر خواهدشد .
موارد جنبی
جابه جا کردن بوقلمونها در مواردی نظیر: تعیین جنسیت، تلقیح مصنوعی ، حمل و نقل ، واکسیناسیون و ... باید با حداکثر احتیاط و در مواقع خنک روزصورت گیرد . همچنین از دستکاری کردن غیر ضروری پرندگان نیز اجتناب کنید .
منبع : فارمیران
مطالب مرتبط :
اصول عملی و علمی پرورش بوقلمون
جوجه كشي بوقلمون،پرورش بوقلمون
---------------------------------------------------------------------
ماشین جوجه كشی خانگی و صنعتی (نفيس مهر ماسوله) 
عوامل شکست در واکسیناسیون