مقدمه :
به چند دلیل تنظیم درجة حرارت ورطوبت در سالن مرغداری ضروری می باشد:
1 - چون با رشد جوجه دستگاه حرارت مرکزی کاملتر می شود درجه حرارت در اول بالاست ودر اواخر دوره پایین می باشد .
2 - برای حداکثر استفاده از غذا باید رطوبت ودرجه حرارت تنظیم باشد .
3 - جهت جلوگیری از شیوع بیماریها
حرارت :
تنظیم درجه حرارت برای جوجه ها تا سن 6 هفتگی به قرار زیر است :
هفته اول : 32-35 درجه سانتی گراد
هفته دوم : 30 درجه سانتی گراد
هفته سوم : 26 درجه سانتی گراد
هفته چهارم : 23 درجه سانتی گراد
هفته پنجم : 20 درجه سانتی گراد
هفته ششم : 13- 16 درجه سانتی گراد
درجه حرارت برای مرغهای تخمی 15 درجه سانتی گراد
چند نکته :
- حرارت بیشتر از رطوبت بر روی مرغ اثر سوء دارد .
- مرغ در برابر تغییرات درجه حرارت ناگهانی بسیار حساس است اما درجه حرارتهای تدریجی را به خوبی تحمل می کند .
- جهت ساختمان باید به گونه ای باشد که حرارت مناسب باشد . ( شرقی – جنوبی )
- بین تهویه وتنظیم حرارت رابطة مستقیم وجود دارد .
- به دلیل فعالیت کم در شب دما مقداری بالاتر و در روز به دلیل افزایش فعالیت مقداری کمتر می شود.
- وجود فضای کافی در تنظیم درجة حرارت بسیارموثر است
منابع حرارتی :
1 – بخاری
2 – دستگاه های تولید کننده گرما
3 – مادر های مصنوعی که خود اینها نیز بر سه نوع می باشند :
الف ) مادر های مصنوعی نفتی یا گازی
ب ) مادر های مصنوعی برقی و اشعه مادون قرمز
ج ) مادر های مصنوعی با حرارت مرکزی
بخاری :
ساده ترین وسیله تولید گرماست ، با کم و زیاد کردن مقدار سوخت بخاری دمای سالن را می توان تنظیم کرد . تولید گاز ، عدم تنظیم درست درجة حرارت، آتش سوزی ، صرف وقت زیاد جهت تنظیم کردن از معایب آن به شمار می آید .
دستگاه های تولید کنندة گرما ( هیتر ) :
معمولا در بیرون سالن کار گذاشته می شوند و هوای گرم را از طریق کانالهایی به درون سالن می فرستد . به کمک ترموستات داخل سالن دما را دقیقا می توان تنظیم کرد . سوخت این وسیله گازوئیل ، نفت و حتی گاز می تواند باشد . قدرت گرمادهی این دستگاه ها متفاوت است و بر روی آن نوشته شده است . با توجه به حجم سالن و قدرت دستگاه و توصیه کارخانة سازنده آن به تعداد مناسب نصب می شوند .
مادر های مصنوعی
در هفته اول زندگی جوجه مورد استفاده قرار می گیرند . ساختمان آنها از یک منبع حرارتی و یک سر پوش فلزی درست شده است . دارای انواع نفتی ، گازی ، برقی ، اشعة مادون قرمز ، ومادر مصنوعی با حرارت مرکزی هستند .
الف ) مادر مصنوعی نفتی و گازی :
نوع گازی دارای چتر فلزی در حدود 4/2-8/1 متر است . ظرفیت 750-500 جوجة یک روزه را دارد .
حرارتی در حدود 4000-2500 کالری در ساعت تولید می کند . نوع نفتی قطر چتر آن به 2 متر می رسد .
ب) مادر مصنوعی برقی واشعة مادون قرمز :
مزیت مادر مصنوعی برقی تنظیم درجة حرارت آنها به کمک ترموستات است که به خوبی تنظیم می شود . نسبت به سایر مادرهای مصنوعی بهداشتی تر هستند . مادر مصنوعی مادون قرمز منبع حرارتی آنها از چند لامپ مادون قرمز تشکیل می شود . برای پرورش 800 –500 جوجه تا سن 6 هفتگی از این مادرها استفاده می شود . عیب این دستگاه قطع شدن جریان برق به طور ناگهانی است .
ج ) مادر مصنوعی با حرارت مرکزی :
حرارت تولید شده در این نوع مادرهای مصنوعی به کمک آب گرم داخل لوله در فاصلة 30 سانتی متری از کف سالن قرار دارد تولید می شود . روی لوله ها سرپوش فلزی گذاسته می شود تا حرارت را به کف سالن منعکس کند . ارتفاع سرپوش روی لوله ها با توجه به سن جوجه ها کم و زیاد می شود . به طور متوسط برای هر جوجه 5/5 سانتی متر مکعب جا در نظر گرفته می شود .
راه تشخیص دمای سالن در صورت عدم وجود دماسنج :
نحوة پراکنش جوجه ها ، با کاهش دما جوجه ها در زیر مادر مصنوعی جمع می شوند . با افزایش دما جوجه ها دورتر از مادر مصنوعی قرار می گیرند و در دمای مناسب جوجه ها به طور یکنواخت زیر مادر مصنوعی قرار می گیرند . وجود جریان باد در سالن سبب می شود که جوجه ها در گوشه ای جمع شوند .
رطوبت :
به دلیل از دست دادن رطوبت به وسیلة ترشحات مختلف بدن مقداری رطوبت در سالن بوجود می آید .
رطوبت بیش از حد لانه سبب بوجود آوردن بیماری های میکروبی و انگلی می شود . ( کرم های روده ای و کوکسید یوز ). کاهش رطوبت سبب ضعف پرها و دیر پر درآوردن می شود . مقدار رطوبت 60-70 درصد برای جوجه ها مناسب است . ارتباط مستقیم بین رطوبت و تهویه وجود دارد . افزایش رطوبت در سالن ناشی از تهویه نادرست سالن است . با گذاشتن آب در کنار منابع حرارتی رطوبت بالا می رود . پاشیدن آب بر روی سقف ، دیوارهای سالن رطوبت را بالا می برد . استفاده از سیستم ویندولوس که در فاصلة دو دیوار باعث افزایش رطوبت می شود .
راههای تنظیم رطوبت در بستر ( سالن )
1-استفاده شیمیاییاز مواد
2-نحوه تهویه
در تابستان از قسمت پایینی دیوارهای عمودی هوا وارد و از سقف خارج می شود و در زمستان از سقف هوا وارد می شود و ازپایین دیوارهای عمودی خارج می شود .
3- استفاده از دیوارهایکاذب
4- تعویض بستر
5- عرض سالن (کوران)
6- هواکش ها
7- استفادهاز تانکر وکاهو پوشال
-8 تنظیمجیره: افزایش گندم و جو باعث افزایش رطوبت بستر می شود.
رطوبت هوا :
مقدار آب موجود در هوارا رطوبت می نامند . مقدار رطوبت موجود در هوا با دمای هوا رابطه نزدیک دارد.
حداکثر رطوبتی که می تواند در هوا وجود داشته باشد ظرفیت هوا برای پذیرش بخار آب نامیده می شودکه این رسیدن به حداکثر بخار آب در دمای معین را درجه اشباع می گویند .
دماسنج های خیس : که در آنها پارچه ای خیس است و یک سر دیگر پارچه در آب است .
دماسنج خشک : دمای معمولی اتاق را نشان می دهد .
اختلاف دما در دماسنج تر و خشک به مقدار رطوبت موجود در هوا بستگی دارد ودر یک هوای اشباع دمایی که دماسنج های تر وخشک نشان می دهند یکی خواهد بود .
تعیین رطوبت : با استفاده از جداول صورت می گیرد وبا فرمول زیر محاسبه می شود :
∆t = دمای تر– دمای خشک
نقطه شبنم :
دمایی که در آن هوا بدون وارد کردن بخار آب فقط از طزیق سرد کردن از بخار آب اشباع می شود نقطه شبنم نام دارد . وقتی که هوا حداکثر بخار آب را در دمای معمولی در خود نگه داشته باشد فشار بخار را در این وضعیت فشار بخار اشباع می گویند . وقتی که هوا حداکثر بخار آب را در دمای نقطه شبنم در خود نگه داشته باشد از روی :
رطوبت نسبی = (فشار اشباع در دمای نقطه شبنم) / (فشار اشباع در دمای هوای معمولی )
رطوبت مطلق :
وزن بخار آب در حجم معین از هواست که بر حسب گرم بر متر مکعب است
= ( Mω ) /(Mα+Mω ) ν=vرطوبت ویژه
Mα=جرم هوای خشک
Mω = جرم بخار آب
دماسنج یو شکل :
مایع جیوه در لوله ای یو شکل قرار دارد . بر روی مایع جیوه در دو طرف لوله یو شکل دو میله آهنی وجود دارد . یک طرف آن حداقل درجه حرارت و طرف دیگر حداکثر درجه حرارت را نشان می دهد . در اثر انبساط و انقباض جیوه در هنگام افزایش یا کاهش دما میله های آهنی موجود در بالای جیوه بالا یا پایین می آیند که دما را در گذشته اگر افزایش یا کاهش یافته باشد نشان می دهند .
ترموستات :
از طریق سیم های رابط به هیتر وصل می شود . دارای عقربه ایست که جلو آن دماهای مختلف نوشته شده است . با تنظیم کردن عقربه بر روی دمای مورد نظر ترموستات به هنگام افزایش یا کاهش دما به طور اتوماتیک هیتر را روشن و خاموش می کند . ترموستات دقیقا مثل یک درب اتاق عمل می کند که به هنگام افزایش دما درب را باز می کند تا سالن خنک شود و به هنگام کاهش دما درب را می بندد تا دما ی موردنظر حاصل شود .
ماشین جوجه كشی خانگی و صنعتی (نفيس مهر ماسوله)
عوامل شکست در واکسیناسیون