جوجه کشی در اردک پرورشی

1-  جمع آوری و نگهداری تخم در گله مولد

نژادهای تخمی اردک معمولا در تمام ایام سال تخم می گذارند و لذا در تمام فصول می توان از تخم ها برای جوجه کشی استفاده کرد، ولی د رنژادهای گوشتی اغلب تخم گذاری در فصل پاییز و زمستان انجام می شود و در اواخر بهار و تابستان اردک ها تولک رفته و تخم گذاری آن ها قطع می شود. لذا در نژادهای گوشتی اردک، جوجه کشی تقریبا در اوایل بهار و پاییز امکان پذیر خواهد بود.

تخم نژادهای گوشتی اردک معمولا کم است و در نتیجه تمام تخم های تولید شده برای جوجه کشی استفاده می شود و کم تر به عنوان خوراکی مصرف می شود. ولی در نژادهای تخمی که تولید تخم زیاد است، می توان تخم ها را از نظر شکل و کیفیت جدا کرد و بهترین آن ها را برای جوجه کشی نگهداری، و بقیه را به عنوان خوراک به مصرف رساند. وزن تخم در نژادهای مختلف اردک معمولا بین 60 تا 80 گرم است. از تخم های زیاد درشت و یا ریز، برای جوجه کشی نباید استفاده نمود. هرچه تخم جوجه تازه تر باشد، کیفیت آن بهتر است. تخم جوجه کشی تازه تر باشد، کیفیت آن بهتر است. تخم جوجه کشی،باید دارای قالب شکل مناسب بوده و تمیز باشد. آمیزش در اردک برای جمع آوری تخم جوجه کشی معمولا به صورت گله ای صورت می گیرد. اغلب این روش سبب هم خونی می شود و خاصیت جوجه داری را کاهش می دهد. در این گونه موارد می توان قبل از این که هم خونی شدید شود، از آمیخته گری با نژادهای دیگر استفاده نمود. با جمع آوری تخم ها درگله مولد پرورش اردک باید روزانه 3 بار انجام شود. این کار باعث افزایش راندمان تولید جوجه و کاهش درصد فساد تخم ها می شود.حداکثر تا 10 روز پس از جمع آوری تخم های نطفه دار از اردک مادر باید آن ها را درون ماشین جوجه کشی قرار داد و در غیر این صورت درصد جوجه دهی بسیار پایین می آید. نحوه نگهداری تخم نطفه دار یکی از مهم ترین مسائل در جوجه کشی صنعتی است، زیرا اگر تخم نطفه دار در شرایط نا مناسب نگهداری شود، احتمال مرگ جنین و یا فساد تخم افزایش می یابد. مهم ترین مواردی که در نگهداری تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی باید رعایت شود به قرار زیر است:

·       دمای محیطی: چون دمای محیط معمولا کم تر از دمای داخل مجرای اویداکت است، لذا تخم پس از خارج شدن سرد شده و جنین از تقسیم سلولی باز می ماند، در نتیجه رشد جنین متوقف می شود. جنین می تواند حداکثر تا 10 روز در این حالت باقی بماند.

آزمایشاتی که در این زمینه انجام گرفته است نشان می دهد که بهترین درجه حرارت نگهداری و ذخیره تخم اردک 10 تا 13 درجه سانتی گراد است. دمای بیش از 20 درجه سانتی گراد به هیچ وجه برای ذخیره طولانی تخم نطفه دار مناسب نبوده و باید هرچه سریع تر پس از جمع آوری از لانه آن ها را به سردخانه منتقل نمود.

·       میزان رطوبت: در انبار ذخیره تخم، میزان رطوبت باید بین 75 تا 85 درصد باشد. در چنین شرایطی، میزان رطوبت درون تخم اردک کاسته نشده و جنین در شرایط مطلوب برای مدت نسبتا طولانی زنده می ماند.

·       تهویه: به هنگام تخم اردک باید در محل انبار جریان هوای تازه برقرار باشد. میزان دی اکسید کربن موجود د رداخل انبار نباید بیش از 1/0 درصد یاشد.

·       چرخش تخم ها: اگر مدت ذخیره تخم جوجه کشی کمتر از یک هفته باشد نیازی به گرداندن تخم ها نیست، ولی در صورتی که این مدت بیش از یک هفته باشد باید از روز هشتم هر روز 3 تا 4 بار تخم را گرداند. این عمل باعث می شود تا زرده به پوسته تخم نزدیک نشده و همچنان در مرکز باقی بماند. آزمایشات ثابت نموده است که در صورت عدم چرخش تخم ها در مدت ذخیره، به اندازه 8 تا 12 درصد از میزان جوجه دهی تخم اردک کاسته خواهد شد. سطح برخی از تخم ها در هنگام جمع آوری در مزرعه یا در داخل مراکز پرورش آلوده و کثیف است و باید قبل از قرار گرفتن در دستگاه جوجه کشی تمیز و ضدعفونی شوند. برای ضد عفونی تخم ها می توان از روش های ذیل استفاده نمود.

استفاده از ترکیبات آمونیوم چهار تایی: که با غلظت 200 قسمت در میلیون و به صورت محلول در آب ولرم روی تخم ها اسپری می شود.

استفاده از محلول فرمالین و ترکیبات آمونیوم چهارتایی: این محلول را می توان به صورت اسپری بر روی تخم ها پاشید. برای این منظور می توان محلولی شامل 8/7 میلی لیتر ترکیبات آمونیوم چهارتایی به علاوه 8/7 میلی متر فرمالین 40 درصد را د ریک لیتر آب مخلوط کرد و به کار برد.

استفاده از گاز فرمالدئید: گاز فرمالدئید از ترکیب پرمنگنات و فرمالین تولید می شود. برای به دست آوردن نتیجه بهتر لازم است گازدهی در اولین زمان ممکن انجام شود تا میکرو ارگانیسم ها فرصت نفوذ به داخل تخم ها را نداشته باشند.

برای جوجه کشی حتما باید تخم هایی را انتخاب کرد که دارای شکل مناسب و طبیعی باشند. شکل ظاهری تخم تاثیر مستقیم بر روی جوجه دهی دارد.تخم هایی که از نظر شکل ظاهر کاملا گرد یا بیش از حد معمول کشیده و باریک و یا کنگره ای باشند، برای جوجه کشی مناسب نیستند.

2-  چیدن تخم ها در دستگاه ستر

مدت انکوباسیون در اردک 28 روز است، ولی در بعضی نژادهای اردک مانند نژاد مسکویی مدت جوجه کشی 32 تا 35 روز است. با فرض دوره انکوباسیون 28 روزه در جوجه کشی اردک، تخم ها 25 روز در دستگاه ستر نگهداری می شوند و پس از آن به هچر منتقل می شوند. تخم های اردک باید طوری در ستر چیده شود که قسمت پهن آن ها به طرف بالا باشد و به طور مرتب روزی 6 تا 8 بار حول محور طولی خود گردش یابند. در روزهای اول جوجه کشی درصد رطوبت 65 درصد است و درجه حرارت داخل دستگاه 3/38 درجه سانتی گراد می باشد. از روز پنجم به بعد درجه حرارت ماشین را تا 5/37 درجه پایین می آورند و درصد رطوبت را نیز کم می کنند و به 55 درصد می رسانند. در روزهای آخر جوجه کشی با وجود آن که حرارت ماشین را به 2/37 درجه می رسانند، درصد رطوبت را تا 68 تا 70 درصد افزایش می دهند. باید توجه داشت که هرگاه دمای سطح تخم اردک به 5/38 درجه سانتی گراد برسد، حتما باید روزی دوبار بر روی تخم ها آب سرد بپاشند. در این هنگام می توان درب و پنجره های سالن جوجه کشی را باز نمود، با کولر را قبلا روشن کرد تا هوای اطاق خنک شود و سپس به مدت بیست دقیقه تا نیم ساعت به روش اسپری بر روی تخم ها آب سرد پاشید. معمولا پس از این مدت درجه حرارت سطح تخم به 30 تا 34 درجه سانتی گراد می رسد. در این هنگام درب ماشین جوجه کشی را می بندند و درجه حرارت دستگاه را به مرور و در مدت 40 دقیقه تا 5/37 درجه سانتی گرادمی رسانند. بهتر است این عمل را دوبار د رروز انجام داد. اگر بیشتر از دوبار تکرار شود امکان دارد که بر روی رشد جنین اثر منفی بگذارد. سرد نمودن سطح تخم اردک در دوران جوجه کشی لازم و ضروری است، ولی باید دقت نمود که بیش از 2 تا 3 بار تکرار نشود و بالا بردن درجه حرارت داخل ماشین به ملایمت و به مرور انجام پذیرد، زیرا تغییرات ناگهانی درجه حرارت مطلوب نیست. یکی از مهم ترین مسائل جوجه کشی صنعتی تنظیم و تامین اکسیژن مورد نیاز جنین است. زیرا در تخم پرندگان همه مواد مورد احتیاج جنین به غیر از اکسیژن موجود است. به همین دلیل در تمام دوران جوجه کشی رساندن اکسیژن به جنین و دفع دی اکسید کربن درون ماشین بسیار ضروری است. جنین به کمک منافذ خیلی ریز سطح تخم، اکسیژن محیط را جذب نموده و دی اکسید کربن تولید شده در اثر فعالیت حیاتی را دفع می نماید. در داخل دستگاه جوجه کشی حداقل باید 21 درصد اکسیژن موجود بوده و میزان در اکسید کربن نیز نباید از 1/0 درصد افزایش پیدا کند، تا جنین اردک بتواند رشد طبیعی داشته باشد. هرچه رشد جنین بیشتر می شود، نیاز آن به اکسیژن افزایش می یابد. در نتیجه باید دفعات تهویه سریع تر انجام شود. در هنگامی که تخم ها به هچر انتقال داده شده اند، اهمیت تهویه بیشتر است. در روزهای آخر دوران جنینی باید حتما همزمان با تهویه سریع تر نسبت به پایین آوردن درجه حرارت داخل دستگاه اقدامات لازم صورت پذیرد. در ماشین های بزرگجوجه کشی دارای تنظیم خودکار در سنین مختلف میزان دما، درصد رطوبت و مقدار اکسیژن مورد نیاز هر سن، پیش بینی شده و به کمک ترموستات های موجود تنظیم می گردد. برای اطمینان از رسیدن حرارت، رطوبت و اکسیژن کافی به همه قسمت های ماشین جوجه کشی، باید میزان سرعت و چرخش هوای درون دستگاه تنظیم شود. سرعت هوای داخل دستگاه جوجه کشی نباید از 70 سانتی متر در ثانیه کم تر و از 80 سانتی متر بیشتر باشد. در روزهای اول دوران جنینی سرعت هوا باید به میزان حداقل کاهش یابد تا جنین بتواند به طور مطلوب رشد نماید. پس از یک هفته به آرامی می توان سرعت هوا را زیاد نمود. به طوری که در آخرین روزهای جوجه کشی، سرعت هوا را به 80 سانتی متر در ثانیه می رسانند. در جوجه کشی ،سرعت هوا را به 80 سانتی متر د رثانیه می رسانند. در جوجه کشی صنعتی برای آن که از میزان تبخیر و کم شدن وزن تخم د رطول دوران جنینی آگاه شوند، یک روش ساده و د رعین حال نسبتا دقیق وجود دارد. در این ابتدا، پیش از چیدن تخم، سینی خالی را وزن نموده و بر روی آن یادداشت می نمایند. سپس تخم های را درون آن می چینند و دوباره سینی را با تخم ها وزن م یکنند. پس از حذف وزن سینی خالی از وزن پر، وزن تخم ها به دست می آید که این رقم را بخش بر تعداد تخم های چیده شده درون سینی می کنند و میانگین وزن یک تخم اردک را معلوم می نمایند. این کار را در روزهای هفتم، سیزدهم و بیست و پنجم نیز تکرار می نمایند.