اصول کار دستگاه جوجه کشی روش کنترل دما،رطوبت،چرخش و تهویه

دستگاه جوجه کشی چیست وچگونه کار می کند؟

تاریخچه جوجه کشی برمیگردد به سال ۴۰۰ قبل از میلاد که توسط ارسطو ثبت شده. در زمان یونان قدیم زنان برای گرم نگه داشتن تخم مرغ‌ها آن‌ها را زیر سینه‌های خود می‌گذاشتند تا تخم‌ها را تبدیل به جوجه کنند.

تا سال ۱۷۴۹ از روش‌های مختلفی برای جوجه کشی مصنوعی استفاده می‌شد نهایتا در پاریس فرانسه اولین ماشین جوجه کشی توسط رمور اختراع شد؛ و اولین ماشین تجاری در سال ۱۸۸۱ توسط هرسون اختراع گردید و از آن زمان تا کنون از تکنولوژهای بسیاری در این صنعت استفاده شده

ماشین جوجه کشی چیست و چه کاری رو انجام می‌دهد؟

ماشین جوجه کشی در واقع شرایط مرغ کرچ رو شبیه سازی می‌کند به زبان ساده ماشین جوجه کشی همان کاری را انجام می‌دهد که مرغ کرچ برای تخم‌های نطفه دار انجام می‌دهد یعنی این ۴ اصل را کنترول می‌کند.

الف- حرارت   ب- رطوبت   پ- چرخش   ت- تهویه

الف- درجه حرارت میزان متابولیسم جنین و درنتیجه میزان رشد و تکامل جنین را تعیین می‌کند.

ب‌-    درصدی از رطوبت مانع تبخیر آب داخل تخم‌ها در طول دوره جوجه کشی می‌شود.

پ- چرخش منظم تخم‌ها مانع چسبیدن جنین به پوسته غشاء و همچنین باعث تبادل منظم حرارت بین تمامی قسمت‌ تخم‌ها می شود.

ت‌-    هوای تازه و تهویه باعث  اکسیژن رسانی به جنین و همچنین باعث خروج گاز کربنیک می شود.

ماشین جوجه کشی چگونه تخم‌ها را گرم نگه می‌دارد؟

روش‌های متعددی برای تنظیم درجه حرارت و تامین آن وجود دارد که ما در اینجا به چند روش متداول و رایجی اشاره خواهیم کرد.

ساده‌ترین روش برای تامین حرارت توسط لامپ‌های حبابی هست که روش متداول و مقرون به صرفه ای به نظر می‌رسد (مقرون به صرفه بودن به دلیل قیمت پایین، هزینه راه اندازی پایین و مصرف برق پایین آن می‌باشد)

اما استفاده از لامپ هم مشکلات خاص خودش را دارد از جمله عمده‌ترین مشکل لامپ‌های حبابی خرابی آن در قطعو وصل‌های مکرر و تاثیر رطوبت داخل دستگاه به عمر آن می‌باشد، اما هنوز هم روشی مقرون به صرفه و ساده برای ساخت ماشین جوجه کشی می‌باشد.

از لامپ‌های حبابی که بگذریم به تنوع المنت های موجود در بازار بر می‌خوریم که واقعا انتخاب یک المنت با اندازه و توان مناسب برای ماشین جوجه کشی کاری بسیار طاقت فرسا و نیاز به اطلاعات فنی کافی در این زمینه می‌باشد.

اما از طرفی هم استفاده از المنت مناسب کیفیت دستگاه جوجه کشی را تا حد زیادی می‌تواند تضمین کند معمولا المنت ها به ندرت خراب می‌شوند و همچنین دیگه نور و روشنایی در کار نیست که شبها با روشن و خاموش شدنش از خواب بیدارتان بکند! تنها مشکلی که اکثر المنت ها ایجاد می‌کند نگه داشتن حرارت و انتشار آن در محیط بعد از خاموش شدنشان می‌باشد که موجب بالا رفتن حرارت از حد تنظیم شده می‌شود و برای رفع این مشکل نیاز به وسیله جانبی هست که دیمر نام دارد، از دیمر جهت کنترول شدت حرارت المنتها استفاده می‌شود و با قرار دادن یک دیمر بین راه المنت این مشکل هم رفع می‌شود.

و اما از روش‌های منسوخ شده برای تامین حرارت می‌توان به گرم کردن تخم‌ها توسط حرارت بدن، ذغال، سوخت‌های فسیلی و شمع اشاره کرد.

تا اینجا منابع تامین حرارت را شرح دادیم اما تنها منبع حرارتی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و با وصل مستقیم هر گونه منبع حرارتی به پریز برق پخته شدن تخم‌ها را تضمین می‌کنیم!

راه حل‌های متعددی برای جلو گیری از نپختن تخم‌ها وتبدیل آنها به جوجه وجود دارد که به شرح آن‌ها می‌پردازیم

ساده‌ترین روش استفاده از ترموستات‌ها می‌باشد که انواع مختلف آن در بازار ایران موجود هست از جمله آن‌ها می‌توان به ترموستات‌های دیجیتال اشاره کرد که قابل اطمینان هستند و فقط با یک بار تنظیم مقدار حرارت مورد نظرتان وارد حافظه آن می‌شود و عوامل محیطی هیچ تاثیری در روند کاری این نوع ترموستات‌ها ندارد، پس به نظر با وجود این نوع ترموستات‌ها که قیمت مناسبی هم دارند جای بحثی برای سایر کنترول کننده‌ها (ترموستات) وجود ندارد.

همچنین جهت پخش یکنواخت حرارت در تمامی قسمت‌های دستگاه از فن در اندازه‌های مناسب دستگاه استفاده می‌کنند که عمل گردش هوا و تهویه را انجام دهد.

پس جهت تامین و کنترول حرارت در دستگاه‌های جوجه کشی به ۳ اصل مهم نیاز هست ۱- منبع حرارتی ۲- کنترولر حرارت یا ترموستات ۳- فن جهت جابجایی یا گردش هوا

ماشین جوجه کشی چگونه رطوبت لازم برای تخم‌ها را فراهم می‌کند؟

برای تامین رطوبت لازم در ماشین جوجه کشی از روش‌های متعددی استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن استفاده از ظرف آب در زیر تخم‌ها یا کف دستگاه می‌باشد که مناسب‌ترین و بهترین روشی هست که در صورت کنترول مقدار رطوبت می‌توان راندمان خوبی را گرفت، شاید عمده‌ترین مشکل این روش عدم کنترول دقیق رطوبت و بررسی مداوم ظرف آب باشد، اما با این وجود روشی راحت و خوبی برای تامین رطوبت می‌باشد.

روش بعدی کنترول اتوماتیک روطوبت می‌باشد، در این روش نیاز به یک کنترولر دقیق رطوبت می‌باشد که مقدار رطوبت را از محیط اندازه گیری کرده و با قطع و وصل کردن دستگاه‌های بخار ساز مقدار رطوبت را تنظیم کند.

نتیجتاً برای کنترول اتوماتیک رطوبت به دو وسیله یا دستگاه مجزا نیاز می‌باشد، ۱-کنترولر رطوبت ۲-دستگاه بخور

انواع کنترولر های رطوبت صنعتی در بازار موجود می‌باشد اما اکثرا در دستگاه‌های جوجه کشی از کنترولر های اختصاصی استفاده می‌شود که توسط شرکت سازنده دستگاه‌ها ساخته واستفاده می‌شوند.

و اما تنوع دستگاه‌های بخور بر دو نوع است، دستگاه بخور گرم این نوع دستگاه‌ها با گرم کردن آب عمل تبخیر را انجام می‌دهند و دستگاه‌های بخور سرد که کارایی خوبی نسبت به نوع اول دارند از ماژول‌های التراسونیک جهت تبدیل آب به قطرات بسیار ریز استفاده می‌کنند و مصرف بسیار پایینی هم دارند.

ماشین جوجه کشی چگونه عمل چرخش تخم‌ها را انجام می‌دهد؟

انواع روش‌هایی برای چرخاندن تخم‌ها وجود دارد یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها چرخاندن با دست می‌باشد که هر چند ساعت یک بار مجبور بودن تخم‌ها را با دست بچرخانند اما ماشین‌های جوجه کشی امروزی این کار را به صورت اتوماتیک توسط موتور گیربکس و جک‌های بادی قدرتمند انجام می‌دهند و نیازی به حضور مداوم کاربر و بازو بسته کردن درب دستگاه نیست.

متداول‌ترین روش برای چرخاندن تخم‌ها به صورت راکری و بعد از آن روش غلطکی می‌باشد

در تصویر زیر می‌توانید هر دو روش را مشاهده کنید.

روش راکری صنعتی‌ترین روش برای جوجه کشی می‌باشد دلیلش هم جا گرفتن تخم‌های بیشتر در فضای کمتر است اما روش غلطکی بیشتر در دستگاه‌های دست ساز به دلیل سادگی در ساخت و دستگاه‌های مخصوص جوجه کشی غاز استفاده می‌شود.

ماشین جوجه کشی چگونه به تخم‌ها اکسیژن می‌رساند و عمل تهویه را انجام می‌دهد؟

امروزه برای تهویه دستگاه و اکسیژن رسانی به جنین از تکنولوژی های نوین کامپیوتری استفاده می‌شود که مقدار اکسیژن و کربونیک توسط سنسور های گرانقیمت اندازه گیری شده و پس از پردازش داده‌ها عمل تهویه و اکسیژن رسانی را انجام می‌دهد.

اما رایج‌ترین و ساده‌ترین روش برای تهویه و اکسیژن رسانی به جنین تعبیه سوراخ روی بدنه دستگاه هست که با توجه به جهت گردش هوا داخل دستگاه تعبیه می‌گردد تا از طرفی هوای تازه را وارد دستگاه شده و از طرفی دیگر گاز کربنیک تولید شده توسط جنین را از دستگاه خارج کند.

اندازه و تعداد سوراخ‌ها بستگی به اندازه محفظه و ظرفیت دستگاه دارد.

بدنه یا جعبه دستگاه جوجه کشی از چه چیزی ساخته می‌شود؟

بدنه دستگاه جوجه کشی را می‌توان از هر چیزی ساخت اما باید نکاتی را جهت بهره وری بیشتر در نظر گرفت، مثلا عایق حرارتی جهت جلوگیری از اتلاف انرژی، مقاومت در برابر آب و رطوبت و اینکه بدنه بهتر هست از جنسی تهیه شده باشد که در مقابل رشد باکتری مقاومت ایجاد کند یا آنتی باکتریال باشد.

در ایران معمولا جنس بدنه دستگاه‌ها از ورق‌های فلزی آبدیده (گالوانیزه) ساخته می‌شود. این نوع بدنه‌ها مقاومت بیشتری دارند ولی در طولانی مدت دچار زنگ زدگی می‌شوند؛ و همچنین لایه وسطی آن‌ها که از فوم فشرده پر شده مکان مناسبی برای رشد باکتری را ایجاد می‌کند و این امر موجب افت راندمان دستگاه می‌شود.

یکی از بدنه‌های مناسب ورق‌های ۱۶ میل از جنس پی وی سی فشرده می‌باشد این ورق‌ها آنتی باکتریال بوده و عایق مناسبی در برابر اتلاف حرارت می‌باشد و کاملا ضد آب و قابلیت شستوشو دارند. مهم‌تر از همه ساخت و مونتاژ دستگاه با این نوع ورق‌ها بسیار راحت و سریع است؛ و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه

شتر مرغ­ های نر و ماده به طور واضح و مشخصی بعد از ۱۲ماهگی تشخیص داده می ­شوند.

بر خلاف پستانداران در پرنده ها تعیین جنسیت در دوران جوجه کشی و یا در دستگاه جوجه کشی امکان پذیر نبوده و این عمل بعد از بیرون  آمدن جوجه ها از تخم و پس از گذشت مدت زمان مشخصی برای هر پرنده معین می شود.

تعیین جنسیت جوجه شترمرغ ها قبل از ۳ ماهگی

پرهای سیاه بر روی بدن مشخصه پرندگان نر می ­باشد اما اغلب لازم است تا جوجه ­ها در سن ۳ ماهگی یا سنین پایین تر تعیین جنسیت شوند، زیرا گاهی اوقات که قصد فروش پرندگان را داشته باشیم تعیین جنسیت آن­ ها لازم می ­باشد. تعیین جنسیت با استفاده از روش­ های ژنتیکی و توسط آزمایش دی.ان.ای امکان پذیر است اما روش پر هزینه ­ای است و برای پرندگانی که به قصد فروش به عنوان پرندگان پرواری استفاده می­ شوند توجیه اقتصادی ندارد. مشخصه­ های ظاهری در شترمرغ­ ها برای تشخیص جنسیت آن­ ها کم است، بدین دلیل از روش شناسایی کروموزوم­ های جنسی (که در تعیین جنسیت دیگر پرندگان معمول نیست) استفاده می­ گردد.

تعیین جنسیت از طریق آزمایش فیزیکی

نعیین جنسیت از طریق آزمایش فیزیکی، نیاز به لمس آلت تناسلی در پرنده دارد. جوجه­ های شترمرغ را می­توان در ۱۴-۷ روزگی با استفاده از آزمایش کلوآک تعیین جنسیت کرد.جوجه شترمرغ فالوس به طرف بیرون کلوآک و در بخش شکمی قرار دارد که با ایجاد فشار ملایمی در سمت جانبی کلوآک برگردانده می­ شود. هنگامی که فالوس از کلوآک بیرون می ­آید می ­توان آن را به آرامی مورد بررسی قرار داد. فالوس پرنده نر نسبتاً بلند (۴-۳ میلی متر) است و بعضی اوقات بر اثر مالش سفت و محکم می ­شود، در حالی که فالوس پرنده ماده در هنگام لمس کردن نسبتاً کوچک (۳-۲ میلی متر) و نرم به نظر می­آید. تعیین جنسیت جوجه­ ها نیاز به تمرین بر روی گروه پرندگان دیگری دارد. این پیشنهاد برای این داده می­ شود که تفاوت­ های میان جنس­ ها مشاهده شود. زمانی که سعی می­ کنیم کلوآک را به بیرون برگردانیم لازم است تا احتیاط زیادی صورت گیرد که خصوصاً در پرندگان خیلی جوان این موضوع اهمیت بسزایی دارد. حتی کسانی که در این زمینه تخصص زیادی دارند با دقت ۹۵ درصد می­ توانند پرندگان را تعیین جنسیت کنند.

اگر در تعیین جنسیت پرنده­ ای دچار شک و سردرگمی شدیم، آزمایش مجدد باید در سن ۱۰-۸ هفتگی تکرار شود. این پرندگان بزرگ تر باید توسط شخصی که دست ­هایش را در بین پاهای پرنده قرار می ­دهد مهار شوند و در این حالت شخص دیگر که قصد تعیین جنسیت را دارد انگشتی را که با ژل نفت خام روغنی کرده از میان مخرج پرنده به داخل پروکتودئوم وارد می­ کند و به دقت در اطراف گوشه پروکتودئوم در موقعیت “ساعت ۷” می­چرخاند، تا زمانی که فالوس مشخص شود. با لمس کردن فالوس پرنده نر شکل غضروفی به خود می ­گیرد اما فالوس ماده هیچ عکس العملی نشان نمی ­دهد و سفت نمی­ شود. بنابراین با خارج کردن آلت تناسلی حیوان به بیرون از مخرج می­ توان پرنده را از طریق فالوس تعیین جنسیت کرد.