مراحل جوجه کشی
1) ستر:
در کارخانه های جوجه کشی 18روز اول( از 0 تا 440 ساعت) تخم مرغها رادرداخل دستگاه ستر (تخم مرغ گیر) که دمای آن 37.5 ورطوبت آن 60 % است قرارمی دهند. دردستگاهسترچهارعاملبایدموردتوجهقرارگیرد:
ـــ دما
دمای مناسب برای جوجه کشی به طور متوسط معادل 38-37 درجه می باشد. کاهش دما منجر به دیرتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ می شود وافزایش آن منجر به زودتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ می گردد. درجه حرارت مناسب درماشینهای مختلف تا حدودی متفاوت می باشد
ـــ رطوبت
رطوبت دمای موجود در ماشینهای جوجه کشی سبب تبخیر آب ازتخم مرغها و تلفات جنین می شود. از این روتوجه به رطوبت مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است. از طرفی کاهش رطوبت ماشینهای جوجه کشی منجر به افزایش تبخیر و وسیع تر شدن کیسه های هوایی داخل تخم می شود. در نتیجه نوک جوجه زود تر به اطاقک هوا می رسد. همچنین افزایش رطوبت نیزمنجر به وسعت دیر بهنگام کیسه هوا شده وجوجه در این زمان قادر به تنفس نخواهند بود. رطوبت ماشینهای جوجه کشی به دمای آنها و سرعت تهویه بستگی دارد.
ـــ تهویه
طی دوره جوجه کشی اکسیژن مورد نیاز جنین توسط منافذ موجود در پوسته تخم مرغ تامین می شود.دی اکسید کربن نیز از همین منافذ خارج می گردد.میزان اکسیژن مورد نیاز جهت رشد جنین حدود21%می باشد.به ازای هر1%کاهش میزان اکسیژن 5%میزان جوجه دهی کاهش می یابد.همچنین عدم خروج دی اکسید کربن وتجمع آن در اطراف تخم مرغها منجر به کاهش درصد جوجه درآوری می شود.چنانچه غلظت دی اکسید کربن به 5%برسد درصد جوجه درآوری به صفر خواهد رسید.حداکثر میزان افزایش غلظت دی اکسید کربن ماشینهای جوجه کشی 5%می باشد. تهویه مشابه سالنهای پرورش اعمال می گردد وچون اکسیژن احتیاج است ودی اکسید کربن دفع می گردد در نتیجه در زمستان گرم ودر تابستان باید سرد باشد.در جوجه کشی فشار مثبت در تهویه مطلوب تر است و جهت تهویه از سمت تمیزترین قسمتها (سترها) به آلوده ترین بخش (اتاق شستشو) می باشد.بین قسمتهای مختلف درها دوطرفه هستند و از هر طرف قابل بازشدن می باشد.اگر تهویه در قسمتهای مختلف به صورت مجزا انجام شود مطلوبتر می باشد.
هچر:
سه روز باقی مانده، یعنی از روز 21-19 تخم مرغها را در داخل دستگاه هچر(جوجه گیر) قرار می دهند که دمای آن5 /37 درجه و رطوبت آن 75%است
در دستگاه هچر از سه عامل از عوامل چهارگانه مذ کور در ستر مورد توجه می باشد:
ـــ دما ـــ رطوبت ـــ اکسیژن
علت رطوبت بیشتر در دستگاه هچر به این علت است که بعد از روز 19جنین تنفس دارد ودی اکسید کربن و آب ترکیب شده و منجر به شکستگی پوسته ها می شوند.همچنین جنین در روز 19مقداری از کلسیم پوسته را برداشت می کند ( 120میلی گرم در طول 21روز) .
در طی دوره 21روزه جوجه کشی تخم مرغها 18 روز در ستر و 2 روز در هچر قرار دارند، ازاین رو نسبت دستگاه ستر به هچر باید 1به 6باشد.در این صورت اگر هر روز بخواهیم تخم مرغها را ست کنیم،بعضی روزها هچر خالی می شود به همین دلیل هر سه روز یکبار تخم مرغها را ست می کنیم.زمان انتقال تخم مرغها ازستر به هچر به شرایط تخم مرغها نیز بستگی دارد.در حقیقت زمانیکه 2-1%تخم مرغها نوک زده شوند زمان انتقال تخم مرغ است.
بهداشت وبیماریهای جوجه کشی
جوجه کشی به دلیل وجود نور، موادغذایی، رطوبت کافی و…بهترین محل آلودگی می باشد.ازاین رو توجه به نکات بهداشتی اهمیت بسیاری داردزیرا تولید جوجه های سالم منجر به تولید گله هایی باتولید مناسب می گردد.
برخی ازامراض ازطریق تخم به جوجه ها منتقل می شوند،از جمله میکروارگانیزمهای گروه سالمونلا که تاثیر زیادی در جوجه درآوری دارند.گروهی از امراض که از طریق تخم به جوجه منتقل نمی شوند به طور غیر مستقیم و با تاثیر بر خصوصیات تخم مرغ موجب کاهش جوجه درآوری می شوند.ازجمله بیماریهای نیوکاسل و برونشیت مزمن که ازطریق تغییرشکل دادن تخم مرغ و افزایش منافذ آن جوجه درآوری راکاهش می دهد.تخم مرغهای جوجه کشی باید تمیز شده ،در ظرف و انبارهای تمیز نیز ذخیره شوند،البته شستشوی تخم مرغها زمینه نفوذ میکروبها به داخل تخم مرغ را فراهم می کند ازاین رو شستن تخم مرغها توصیه نمی گردد و در صورت لزوم باید از آب ولرم حاوی مواد ضدعفونی کننده ،آهن وفاقد ید استفاده شود.
علاوه براین، وسایل جوجه کشی نیز باید با آب گرم و مواد ضدعفونی کننده شسته شوند.برای ضدعفونی کردن معمولا از گاز فرمالین استفاده می شود.به طور معمول تخم مرغها طی دوره جوجه کشی نیز مورد ضدعفونی قرار می گیرند. عمل ضدعفونی در ستر و هچر نیز ممکن است انجام شود،در این صورت میزان گاز و زمان ضدعفونی در هچر باید کمتر از میزان گاز وزمان ضدعفونی ستر باشد.
|
غلظت |
مقدار پرمنگنات (گرم) |
مقدار فرمالین (سی سی) |
حجم فضا (مترمربع) |
مدت زمان (دقیقه) |
1X |
20 |
40 |
28 |
20 |
2X |
40 |
80 |
28 |
20 |
3X |
60 |
120 |
28 |
20 |
|
محل ضدعفونی |
غلظت گاز |
زمان ضدعفونی(دقیقه) |
|
تخم مرغ تازه |
3 |
20 |
|
تخم مرغ در ماشین(روز اول) |
2 |
20 |
|
اتاق جوجه کشی |
1 |
3 |
|
ماشین جوجه کشی |
1-3 |
30 |
|
اتاق شتشو |
3 |
30 |
|
وسایل |
3 |
30 |
|
کامیون |
3 |
30 |
مواد زائد حاصله از جوجه کشی منبع مناسبی جهت رشد میکروبها می باشند، به همین دلیل این مواد سوزانده می شوند و یا در چاه های مختص به این امر دفن می گردند و موادی نظیر تخم مرغهای غیربارور، جنین های مرده و پوسته تخم مرغ به عنوان غذا در جیره طیور به کار می رود.این مواد پخته و خورد می شوند و به عنوان منبع کلسیم و پروتیئن مصرف می شوند.
|
معیارهای مورد توجه |
جوجه خروس |
جوجه مرغ |
|
اندازهبرجستگی |
بزرگ |
کوچک |
|
وضعیتبرجستگی |
مشخص |
غیرمشخص |
|
ارتفاعبرجستگی |
پهن و مسطح |
|
|
شکلبرجستگی |
گرد |
نقطهدار |
|
خاصیتارتجاعیبرجستگی |
فنری و ارتجاعی |
نرم و سست |
|
رنگ |
تیره و پررنگ |
کمرنگ و روشن |
|
بازکردنکلوآک |
مشکل |
ساده |
|
اندازهکلوآک |
تنگ و خشک |
گشاد و مرطوب |
|
ظاهرعمومیبرجستگی |
مشخص و برجسته |
مسطح و نرم |
نکات مهم در جوجه کشی و هچری
بهداشت مرغ های مادر و مراقبت از تخم مرغ های هچ
---------------------------------------------------------------------
ماشین جوجه كشی خانگی و صنعتی (نفيس مهر ماسوله)
عوامل شکست در واکسیناسیون