بلبل

بلبل يا شباهنگ يا هزاردستان يا عندليب نام گونه‌ای پرنده خوش‌ آوا است. نام علمی اين پرنده Luscinia megarhynchos است. بيشتر در ايران يافت می‌شود و معروف است که نماينده نوای ساز ايرانی محسوب می‌شود. بلبل پرنده‌ای است کوچک که در سراسر ايران و خاورميانه زندگی می‌کند . ماده بلبل آوازی دلکش، اما آهنگی غم انگيز دارد . بيشتر در ايران يافت می‌شود و معروف است که نماينده نوای ساز ايرانی محسوب می‌شود . بلبلان هزار دستان از لحاظ آواز خوانی با يکديگر تفاوت هايی دارند بدين ترتيب که برخی از آنان با صدای بم آواز ميخوانند که اين نوع را مرغوب تر از سايرين تشخيص ميدهند. برخی افراد بلبل را از لحاظ آواز خوانی به سه دسته تقسيم ميکنند : 1- آواز خوان با نت معمولی. 2- آواز خوان با صدای بم. 3- آوازخوان موقوم.  برترين و خوش آوازترين و باحافظه ترين پرنده جهان بلبل (هزار دستان) می باشد . قبل از ورود قناری به ايران نگهداری از بلبل رواج داشته است که با توسعه شهر ها و کاهش و دور شدن باغات از محل سکونت افراد و همچنين دشواری پرورش بلبل عمدتا بدليل نوع تغذيه در حال حاضر ، نگهداری از بلبل رونق ندارد و تعداد اندکی هستند که بلبل نگهداری ميکنند. طول قد اين پرنده زيبا و خوش آواز که در تمام نقاط فقط به رنگ قهوه ای سير و روشن يافت ميشود ، از 16 تا 20 سانتی متراست . دارای نوکی بلند (به طول يک سانتيمتر) و چشمانی مشکی رنگ ، درشت و زيبا و همچنين دارای دم پهن و بلندی ميباشد . بلبل در اغلب مواقع دم پهن خود را بالا و پايين و به اطراف تکان ميدهد . اين عمل بخصوص در مواردی که احساس خطر ميکند شدت بيشتری ميگيرد . ضمن اينکه تکان دادن دم زيبايی بی نظير و چشمگير اين پرنده را آشکار ميسازد . بديهی است با اين عمل بلبل خواهد توانست دشمنان خود را به سمت خود کشيده و آنها را از حوالی لانه که بلبل ماده و جوجه ها در آن سکونت دارند گمراه سازد . بلبل با حافظه قوی خود قادر است صدای تمام پرندگان آواز خوان را تقليد نمايد و بدين خاطر نت های بسيار از آواز پرندگان را اجرا ميکند و به همين دليل است که او را هزار دستان نيز می نامند . آواز بلبل تکراری نمی باشد و هر آواز با آواز قبلی متفاوت و متغير و بسيارنيز دلنشين است . اغراق نيست اگر بگوييم در مقابل آواز بلبل صدای قناری جذابيت ندارد .

توليد مثل

بلبل درطی سال , دو بار توليد مثل می نمايد که يک نوبت در اواخر فروردين ماه و نوبت بعدی در اوايل تيرماه است . هزار دستان در ارتفاع کم و نزديک زمين در لابلای تيغ ، بوته و درختان کوچک لانه سازی ميکند و هر بار 4 يا 5 تخم به رنگ سبز تيره ميگذارد که پس از خوابيدن مداوم بلبل ماده بر روی تخم ها طی مدت 14 تا 16 روز به جوجه تبديل ميشود . جوجه های بلبل بعد از گذشت مدت ده روز قبل از آنکه بتوانند پرواز کنند لانه را ترک ميکنند و برای مدتی نيز در لابلای بوته ها و شاخه های درختان کوچک پنهان ميشوند و در اين مدت پدر و مادر جوجه ها غذای آنان را تامين ميکنند . جوجه ها در مدت يکماه به آخرين حد رشد خواهند رسيد . هزار دستان از جمله پرندگانی است که در قفس توليد مثل نمی کند و نگهداری از آن در قفس نيازمند صرف وقت و توجه بيشتر نسبت به ساير پرندگان زينتی است . بلبل را بصورت جوجه يا بالغ صيد ميکنند که در هر دو حالت نگهداری از آن بدليل نوع تغذيه دارای مشکلاتی ميباشد . چنانچه قصد نگهداری از بلبل بالغ در قفس باشد لازم است تا ماداميکه بلبل به زندگی در قفس عادت نمايد قفس او را با پارچه سفيد رنگ بپوشانند تا با سيم های قفس به خود آسيب نرساند . در صورتيکه جوجه بلبل صيد شود با توجه سن جوجه از او در قفس با توجه به مراتب مندرج در ذيل نگهداری می شود: چنانچه سن جوجه کمتر از 20 روز باشد تا ماداميکه جوجه بتواند بصورت مستقل تغذيه کند ، روزانه به دفعات (15 تا 20 نوبت) دانه پارس (دانه 18 يا دانه مرغ مينا) و همچنين گوشت خام بدون چربی و چرخکرده يا کوبيده شده را بصورت گلوله های کوچک در آورده و با آب خيس نموده و داخل دهان جوجه بلبل می گذارند . چنانچه عمر جوجه در حدود يکماه يا بيشتر باشد می توان گوشت خام چرخکرده و بدون چربی را به صورت گلوله های کوچک در ظرف مناسب قرار داد تا جوجه از آن تغذيه کند .علاوه براين ، دانه معروف به دانه پارس (دانه 18 يا دانه مرغ مينا) را قدری خيس نموده و بصورت دايم در دسترس جوجه ها قرار می دهند . از آنجا که بلبل پرنده حشره خوار می باشد ، چنانچه در هنگام اسارت نيز بتوان خوراکی مانند لار و مگس ، ملخ های کوچک و مورچه را در دسترس او قرار داد مسلما در نوع آواز و توانايی بلبل در آواز خوانی موثر خواهد بود . از جمله مواد غذايی تقويتی برای بلبل تهيه مخلوطی از دانه پارس ، آرد نخودچی ، توت خشک ، فندق و بادام است که با يکديگر آسياب نموده و با مقداری کم تخم مرغ رنده شده مخلوط می شود و سپس با قدری آب ، مخلوط بدست آمده را مرطوب نموده و به شکل گلوله های کوچک در می آورند تا غذای مقوی برای بلبل بدست آيد . استفاده از سبزيجات ، کاهو ، هويج و فلفل دلمه ای و سيب نيز در حد بسيار کم برای تغذيه هزار دستان لازم خواهد بود . هزار دستان و همچنين جوجه های آن در صورتيکه به زندگی در قفس عادت نمايند و بدرستی تغذيه و نگهداری گردند در اسارت نيز آواز خواهند خواند . دوران تولک بلبل در فصل زمستان ميباشد و جوجه های بلبل نيز در حدود يکماه پس از تولد پر ريزی خواهند داشت که بعد از اين پرريزی رنگ واقعی خود را بدست می آورند. در دوران تولک لازم است به آنان رسيدگی شده و با غذای مقوی تغذيه گردند بديهی است در اين دوران مصرف حشرات و گوشت بدون چربی ضروری ميباشد . توصيه ميشود در طی دوران تولک قفس نگهداری بلبل تغيير مکان داده نشود ليکن در ساير مواقع تغيير محل قفس ضروری است و ضمنا چنانچه امکان دارد محل قرار گرفتن قفس نزديک درخت باشد که هزاردستان بتواند از حشرات اطراف درخت تغذيه کند .

بلبل خرما

قدری از بلبل بزرگتر است و اندازه آن از نوک تا سر دم به 18 تا ۸ سانتيمتر می رسد. نر و ماده همشکل .  از سر و گلوی سياه با لکه بزرگ سفيد در ناحيه گونه ، سطح پشتی قهوه‌ای روشن ، سطح شکمی خاکستری چرک ، پوشپرهای زير دمی زرد نارنجی و دم سياه با نوک سفيد . روی سر اثری از کاکل دارد ، پرنده ای است آشنا و پر سروصدا ، معمولا جفت جفت و يا به صورت دسته‌های کوچک ديده می شود . پرنده جوان سر قهوه ای رنگ دارد . از قدرت چندانی برای پرواز برخوردار نيست و تنها می تواند زمانی کوتاه را به پرد بر عکس گنجشک٫ خيسی بالهايش موجب سلب قدرت پروازش می گردد. در نتيجه بايد مدتی صبر کند تا پرهايش کاملا خشک شود. هنگام استراحت مانند مرغان خانگی روی يک پا می ايستد و پای ديگرش را به دور شاخه ای مناسب قلاب می کند. محل زيست آن اغلب باغات و نخلستان ها و جاهای پر درخت است گاهی هم در نقاط کم درخت ديده می شود. غذای اصلی آن همچنان که از نامش بر ميآيد بيشتر ميوه درخت خرما و ساير ميوه هاست. از قدرت چندانی برای پرواز برخوردار نيست و تنها می تواند زمانی کوتاه را به پرد بر عکس گنجشک ٫ خيسی بالهايش موجب سلب قدرت پرواز ش می گردد . در نتيجه بايد مدتی صبر کند تا پرهايش کاملا خشک شود . هنگام استراحت مانند مرغان خانگی روی يک پا می ايستد و پای ديگرش را به دور شاخه ای مناسب قلاب می کند. محل زيست آن اغلب باغات و نخلستان ها و جاهای پر درخت است گاهی هم در نقاط کم درخت ديده می شود. غذای اصلی آن همچنان که از نامش بر ميآيد بيشتر ميوه درخت خرما و ساير ميوه هاست . در ليست غذای او حشرات و ملخ ها و کرم نيز جايگاه ويژه ای دارد . لانه اش را اغلب بر روی شاخه درختان موجود می سازد. توليد مثل آنها در اواسط ماه های ارديبهشت و خرداد صورت می گيرد. بلبل ماده پس از اتمام کار لانه سازی دو يا سه عدد تخم می گذارد و پرنده نر و ماده به نوبت 14 تا 15 روز روی تخم می خوابد و سپس والدين جوجه ها را با کرم ها تغذيه می کنند که بين 250 تا 300 کرم در روز برای دو جوجه می آورند . بعد از 15 روز جوجه ها آشيانه را ترک می کنند . تغذيه جوجه ها تا زمان پرواز که يک ماهی به طول می انجامد بر عهده والدين است . بلبل خرما از جمله آفات درخت خرما محسوب می شود زيرا شهد خرماهای رسيده را می خورد و در نتيجه آن خرماها يا می ريزد و يا يا حشرات در آن تخم می گذارند وقوع اين امر موجب خسارت عمده ای می شود . بلبل خرما را بعضا به جهت آواز خوانی و انس گرفتن سريع با محيط خانه و انسان ٫ دست آموز و نگهداری می کنند . اين پرنده چنانچه محيط امنی برايش فراهم شود می تواند در خانه لانه سازی و توليد مثل نمايد . اين پرنده در درختان و بوته ها و مخصوصاً تمشک زارها و باغ ها ی خرما و در نزديکی و يا در درختان داخل مناطق مسکونی به سر برده و روی بوته ها و درختان آشيانه می سازد . بلبل خرما از انواع ميوه ها تغذيه می نمايد و علاقه زيادی به خوردن خرما دارد . از جمله ميوه های مورد علاقه اين پرنده انگور و سيب است.

بلبل هزاردستان

بلبل هزار دستان 16 سانتيمتر طول دارد و بسيار شبيه به بلبل خالدار ( يکی ديگر از گونه های موجود در خانواده توکايان ) است ، ولی روتنه اش کمرنگ تر و بيشتر متمايل به قهوه ای بوده و دمش نيز قرمز است و همچنين حلقه سفيد دور چشمانش واضح تر ديده می شود . زيرتنه تميز و فاقد لکه روی سينه و پهلو ها است و به رنگ سفيد متمايل به نخودی يا خاکستری ديده می شود . پرنده جوان بلبل هزاردستان خالدار بوده و با خالهای نخودی در سينه و پهلوها و خالهای کمرنگی در پوشش های ميانی بال ديده می شود . نر و ماده همشکل ، تقريبا نشانه خاصی ندارد ، جز اينکه دمش بلوطی مايل به قهوه‌ای است و صدای جالب توجهی دارد . سطح پشتی قهوه‌ای خوشرنگ و يکدست و سطح شکمی آن قهوه‌ای مايل به خاکستری کمرنگ است که در ناحيه گلو و شکم به سفيدی می گرايد . پرنده نابالغ مانند نابالغ سينه سرخ ، خال‌خال و لکه‌لکه است ، ولی به آسانی از روی اندازه بزرگتر ، دم بلوطی رنگ و سطح شکمی سفيد‌تر مشخص می شود . تفاوت آن با نابالغ دم سرخ معمولی عبارت است از اندازه بزرگتر و دم بلوطی تيره‌رنگ . بلبل هزار دستان معمولا در نزديک سطح زمين ديده شده و تغذيه می کند و از روی شاخه های مخفی آواز می خواند و معمولاً تنهاست و به صورت دسته جمعی ديده نمی شود . پرنده ای تک همسر بوده و لانه در نزديکی يا در سطح زمين قرار دارد . بين 4 تا 5 تخم می گذارد و به مدت 13 روز روی آنها می خوابد و جوجه ها نيز بعد از 11 روز لانه را ترک می کنند . اين پرنده در سال يک يا دو بار توليد مثل می کند . بلبل هزار دستان بهترين پرنده آوازخوان موجود در کشور ايران می باشد . اين پرنده در هنگام آوازخوانی خود را کاملاً مخفی نگه می دارد ولی از صدايش می توان آن را از بلبل خالدار تشخيص داد . در سال های اخير در بعضی از شهرها صيادان اقدام به صيد و پرورش اين پرنده در قفس نموده اند . البته بايد به اين نکته اشاره کرد که نگهداری و پرورش از اين پرنده بسيار دشوار است و اين به علت حشره خوار بودن آن است . جهت تغذيه اين پرنده در قفس می بايست از مخلوطی از دان پالس و گوشت نرم و مواد گياهی استفاده نمود و البته اگر دسترسی به حشرات ميسر باشد بهتر است حشرات را جهت تغذيه در اختيار پرنده قرار داد . از ميوه ها نيز در تغذيه پرنده می توان استفاده کرد و از جمله ميوه هايی که در تغذيه پرنده به کار برده می شود می توان به انگور ، سيب ، تمشک و توت درختی و حتی سنجد اشاره کرد . بلبل هزار دستان از آنجايی که در شب نيز مانند روز آواز می خواند نام انگليسی اين پرنده Nightingale است . لانه خود را در نزديکی زمين و در درون بوته‌های خار يا گزنه کاملا مخفی از انظار می سازد .از حشرات ، نرم تنان و ميوه هايی همچون توت تغذيه می کند . اين پرنده در جنگل های برگ ريز ، باغ ها ، بوته های خار دار و گاهی در حاشيه مناطق خشک به سر برده و در بوته های تمشک و نزديک و يا روی سطح زمين و با استتار کامل آشيانه می سازد .

مطالب مرتبط :

     گالری تصاویر پرندگان

---------------------------------------------------------------------

  فنچ

فنچ پرنده‏ای از جنس سهره می‏باشد که برخی از گونه‌های آن نظير فنچ راه راه بومی استراليا می‌باشد وبرخی گونه‌های ديگر در مناطق وسيعی از اروپا پراکنده‌اند. همچنين گونه‌های ديگری از اين پرنده را می‌توان در اندونزی و تيمورشرقی به صورت بومی و در آمريکا ، پرتغال و پورتوريکو بصورت رها سازی شده يافت. اين پرنده در دشت‏های باز با درخت و درختچه‏های پراکنده زيست می‏کنند. اما با مزاحمت‏های انسان نيز کنار آمده و حتی در جاهايی که زيستگاهشان از بين می‏رود و جای آن را ساخته‏های دست بشر می‏گيرد نيز به زندگی ادامه می‏دهد. اين پرنده شامل انواع گوناگونی است که توسط محققين ژنتيک يا تکثير آن توسط دوستدارن اين حيوان بوجود آمدند. عمر اين پرنده به عوامل محيطی و ژنتيکی آن بسيار وابسته‌ است. فنچ‌ها معمولاً پنج تا ده سال عمر می‌کنند، وبرخی معتقدند که تا يازده سال زنده می مانند، و يکی از پرورش دهندگان اظهار می‌دارد که فنچ وی تا دوازده سال عمر کرده و تا سه ماه قبل از تلف شدن ، توليد مثل می‌کرده است. فنچ‌ها ازران قيمت بوده وبرخی از نژادهای کمياب آن کمی گران تر از بقيه به فروش می‌رسند، به همين علت تهيه چند قطعه فنچ برای نگهداری در منزل کاری بسيار ساده و آسان است . معمولاً فنچ‌ها را از قاره آفريقا ، استراليا و آسيا تهيه می‌کنند . فنچ‌ها پرندگان حساسی هستند و بايد آن‌ها را از دود سيگار و يا بوهای تند آشپزخانه و يا مواد ضد عفونی قوی محافظت کرد. زيرا که اين بوهای تند می‌تواند باعث مرگ و مير پرنده شود. فنچ‌ها نسبت به صحبت کردن و يا سوت زدن آدمی عکس العمل نشان داده و از اين کار خوشحال می‌شوند ، اما متاسفانه قدرت تقليد صدا را ندارند.

 توليد مثل

يک جفت فنچ هنگامی که می‏خواهند لانه سازی کنند رفتاری را از خود نشان می‏دهند ، به اين صورت که به شدت شروع به جمع آوری چيزهايی برای لانه سازی می‏کنند.بهتر است در اين دوران کاغذ تکه تکه شده و شاخه‏های کوچک مثل چوب جارو يا برگ در اختيار آنها قرار داده شود.اگر آنها چيزی برای جمع آوری پيدا نکنند از پر و پوست دانه‏ها استفاده خواهند کرد.هر چيزی می‏تواند برای ساخت لانه در گوشه قفس يا حتی در لانه‏ای که صاحب پرندگان در اختيار آنان قرار داده و يا حتی در ظرف غذا انباشته شود.وقتی اين رفتار از يک جفت فنچ ديده می‏شود که آنها بايد يک لانه به بزرگی يک سيب يا پرتقال بزرگ فراهم کنند.اين لانه هميشه بايد در بالاترين قسمت گوشه قفس قرار بگيرد.اين لانه بايد مقابل ظرف غذا و در فاصله نزديک و معمولی از چوبی که برای نشستن فنچ‏ها در نظر گرفته شده باشد.اگر اين ميله دور از لانه باشد فنچ نر روی آن نخواهد نشست و در طول دوران تخم گذاری فنچ ماده ترجيح می‏دهد بالای لانه بنشيند.در طول دوران لانه سازی هر دو وقتشان را در طول شب در کنار لانه صرف می‏کنند.

وقتی لانه مورد قبول واقع شد و هر شب را در آن سپری کردند ، آنها اقدام به جمع آوری مقدار زيادی تکه‏های نرم برای کف لانه از برگ و رشته‏های مثل نخ و شاخه‏های نرم می‏کنند.آنها موادی را ترجيح می‏دهند که يک جفت از آنها بيشتر از ۲٫۵ سانتيمتر طول نداشته باشد و از هر نوع و رنگی از مواد نرم استفاده می‏کنند.لانه با کوچکترين چيزهای ممکن که برای ساختن لانه مناسب هستند در يک هفته قبل از تخم گذاری بسته می‏شود.در هر دوره تخم گذاری بين ۳ تا ۱۲ تخم گذاشته می‏شود.

فنچ نر و ماده ممکن است از ۳ تا ۱۲ تخم در دوره‏ای که برای تخم گذاری فعال هستند بگذارند.جوجه‏ها به ترتيب تخم گذاری سر از تخم در می‏آورند.معمولا يک يا دو تخم بدون آنکه جوجه‏ای از آن بيرون بيايد باقی می‏ماند تا والدين تغذيه جوجه‏ها را شروع کنند.لانه بايد تنها به طور کامل به حال خود رها شود ، در واقع بعد از آغاز دوره تخم گذاری و تا زمانی که جوجه‏ها جرات کنند خودشان از آن بيرون بيايند ، نبايد کاری به لانه پرنده داشت.چون ممکن است از روی تخم خود بلند شوند و ديگر روی آن ننشينند.مدت زمانی که تخم‏ها گذارده شود تا اينکه جوجه‏ها جرات کنند از لانه بيرون آيند متغير است ٬اما معمولا تخم‏های خوب ۱۴ تا ۱۶ روز طول می‏کشد تا جوجه‏ ها از آن بيرون بيايند و همچنين ۳ تا ۴ هفته از دنيا آمدن جوجه‏ها زمان نياز است تا آنها از لانه بيرون بيايند.فنچ‏ها معمولا والدين بسيار خوبی هستند و با ميل و اشتياق به نوبت بر روی تخم‏ها و همينطور بعد از آن کنار جوجه‏ها ‏می‏نشينند و آنها را به نوبت تغذيه می‏کنند.

تا وقتی که همه جوجه ‏ها از لانه بيرون نيامدند و بدون وابستگی به پدر و مادرشان بر روی ميله ننشسته‏اند ، لانه نبايد از قفس خارج شود.بعد از بيرون آمدن همه جوجه‏ها ، فنچ مادر به سرعت برای دوره بعدی تخم گذاری به لانه بر می‏گردد.وقتی که ماده شروع به تخم گذاری می‏کند ، تنها جفت او اجازه خواهد داشت در لانه باشد.شروع دور بعدی تخم گذاری هنگامی که هنوز جوجه‏های قبلی در لانه باشند باعث می‏شود که استرس و فشار زيادی به پرنده‏ها وارد شود.پرنده نر اجازه نخواهد داد هيچ پرنده‏ای در نزديکی لانه در هنگام تخم گذاری باشد.پرنده نر در اين هنگام شروع به نزاع با ساير پرندگان و سر و صدا و حمله کردن به آنها می‏کند.

   انواع فنچ

گونه‌های فنچ عبارتند از :

• فنچ راه راه
• فنچ طوطی وار آبی رخ
• فنچ بنگالی
• فنچ نواری
• فنچ جاوه
• فنچ بلوطی
• فنچ چاشنی
• فنچ مونيای سر سفيد
• فنچ مونيای ملوکان
• فنچ آوازه خوان
• فنچ کشيش آفريقايی
• فنچ سرخ زيبا

 آوازها و صداها

اين پرنده‏ها بسيار پر سر و صدا هستند.صدای آنها می‏تواند يک بييپ يا مييپ بلند باشد و در واقع صدای آنها تعداد کمی از اين نوع صدا است .ريتم آواز در نرها پيچيده‏تر است ، و آواز هر نر متفاوت است.هرچند پرنده‏ها صدايشان با ديگر اعضای خانواده‏اشان يکسانی‏هايی دارد.و همه فنچ‏ها در يک چهارچوب خاص و يک ريتم خاصی آواز می‏خوانند.فنچ نر صدايش را با اختلافی کم به پسرش منتقل می‏کند.آواز تا دوره بلوغ ممکن است تغيير کند اما پس از آن در تمام طول عمر پرنده ثابت باقی می‏ماند.تحقيقات علمی در موسسه «ريکن» در ژاپن اشاره کرده‌است که آواز خواندن در ماده‏ها در واقع يک پاداش برای هيجان فنچ نر می‏باشد ، و باعث هيجانی‏تر شدن وی می‏شود.

فنچ‏های نر توانايی آواز خواندنشان را در دوره بلوغ و زمانی که ماده‏ها هنوز اين توانايی را ندارند، بدست می‏آورند.علت اين رشد متفاوت، جايی در دوران جنينی است که فنچ ‏نر استروژن را توليد می‏کند ، که اين هورمون در مغز شبيه تستسترون می‏شود ، که به پيشرفت سيستم اعصاب مورد نياز برای آواز خواندن می‏انجامد.صدای آنها با تعداد کمی آواهای درهم شروع می‏شود.اما آنها دائم سعی و تلاش می‏کنند آواز خود را با آنچه از صدای پدرشان در خاطرشان مانده تطبيق بدهند ، و صدايشان بسرعت تکميل می‏شود.در طول اين مدت آنها آوازشان را با صداهايی که در اطرافشان می‏شنوند ، تکميل خواهند کرد.همچنين از صدای آواز ساير نرهای نزديک خودشان نيز الهام می‏گيرند.
فنچ‏های نر از صدايشان تا حدودی برای يافتن جفت استفاده می‏کنند.و برای جفت گيری معمولا از يک صدای منظم بلند استفاده می‏کنند.همچنين فنچ‏ها يک صدای «هيس» در موقعی که قصد دفاع از محدوده خود را دارند از خود توليد می‏کنند.
محبوبيت آنها به خاطر توانايی زيادشان در توليد مثل است و هر کسی می‏تواند از آنها جوجه بگيرد.و توانايی آنها در زندگی در مناطق خشک.اين توانايی‏ها باعث شده که فنچ به عنوان يک پرنده آواز خان خانگی مورد پسند عامه قرار بگيرد.

 تعيين جنسيت فنچ

تعيين جنسيت در گونه‌های مختلف فنچ از گونه‌ای به گونه ديگر متفاوت است در برخی از گونه‌ها نظير فنچ راه راه رنگ وشکل پرنده نر وماده با هم تفاوت دارند ومی توان به راحتی از روی رنگ وشکل ظاهری نر و ماده را از يکديگر تمييز داد .در گونه فنچ راه راه می‏توان به سادگی آنها را از هم تشخيص داد.فنچ‏های نر معمولا پرهای نارنجی روشنی بر روی گونه‏اشان دارند.و يک منقار سرخ رنگ(در مقابل منقار نارنجی ماده)و همراه با يک طرح سياه و سفيد مشخص.در برخی موارد رنگ منقار تنها گزينه بيان کننده جنسيت هست ، چون رنگ نارنجی روی گونه بعضی وقتها کم رنگ می‏شود يا اصلا از بين می‏رود.جوجه‏ها نيز معمولا شبيه رنگ پدر و مادرشان هستند و گاهی نيز با رنگ آنها اختلاف دارند.جوجه‏های درون لانه خاکستری هستند که در برخی جاها با رنگ سفيد کامل شده‌است .اين اختلاف‏ها به علت جفت گيری‏های مختلف بين انواع مختلف فنچ‏ها در يک مکان خاص که آنها در کنار هم نگهداری می‏شوند مثل مغازه پرنده فروشی بروز می‏کند.به هر حال پرنده گونه نارنجی که بسيار فعال و سرسخت‏تر هستند مطمئناً يک نر جوان است و گونه‏های نارنجی نيز از دو ماهگی ظاهر می‏شوند.همچنين فنچ‏های بسيار جوان منقاری سياه رنگ دارند و وقتی به سن بلوغ برسند رنگی می‏شود. در برخی گونه‌های ديگر نر وماده کاملاً شبيه به هم بوده وامکان تعيين جنس مقدور نمی‌باشد برای مثال در فنچ طلايی علايم چندانی برای تشخيص نر وماده وجود ندارد ولی به ميزان زيادی می‌توان جنس پرنده را با بازرسی مخرج آن تعيين کرد ورنگ آن در پرنده ماده به رنگ روشن ودر پرنده نر به رنگ تيره تا مشکی است  . فنچ های نابالغ رنگ شان تيره تر از فنچ های بالغ است. فقط در حالی که رنگ پرهای فنچ‌ها تيره تر است، شما می‌توانيد به سن تقريبی آن‌ها پی ببريد. فنچ‌ها در سن شش ماهگی دارای پرهای کامل شده وجثه آن‌ها همانند جثه بالغ‌ها می‌شود.

 تغذيه و عادات

فنچ جزو پرندگان دانه خوار است و منقارشان برای پوست کندن دانه‏های ريز تناسب يافته‌است.فنچ‏ها ارزن را ترجيح می‏دهند ، اما تخم ساير ميوه‏ها را نيز می‏خوردند.همزمان که آنها ارزن را به عنوان غذای اصلی می‏خورند ، از خوردن ميوه (خيار ، پرتقال ، انگور ، سيب و ..) ، سبزيجات (کاهو ، سبزی خوردن و ...) و تخم مرغ(مخصوصا هنگام تخم گذاری) لذت می‏برند.آنها همچنين غذاهای زنده مثل کرم ارزن و يا ساير حشرات را نيز دوست دارند.آنها همچنين به شاخه کوچک ارزن نيز علاقمند هستند و يک يا دو پرنده يک شاخه کوچک را در عرض چند روز خواهند خورد.فنچ‏ها در خوردن بسيار حريص و شلوغ هستند ، مثلا دانه‏ها را به هر سو پخش می‏کنند.البته اين رفتار کمک زيادی به تکثير دانه‏ها در طبيعت می‏کند.گذاشتن مقداری خاک در قفس يا ظرف کوچک آب برای استحمام آنها بسيار مفيد است و پرنده‏ها خود را در آنها تميز می‏کنند.

 مطالب مرتبط :

     گالری تصاویر پرندگان

---------------------------------------------------------------------

    جوجه کشی طوطی خاکستری آفريقايی (کاسکو)

بهتره به فکر توليد مثل جوجه کشی از کاسکوها نباشيد . چون اين کار تقريبا غير ممکن است ، همانطور که قبلا اشاره شده کاسکوها بايد خودشان جفت خود را انتخاب کنند. و تعيين جنسيت هم مشکل. طوطی خاکستری ماده ای که تنها در قفس نگهداری می شود، ممکن است بدون هيچ گونه علامت و سابقه ای چند تخم بدون نطفه بگذارد. اگر بتوانيد جفت مناسبی برای طوطی خاکستری خود پيدا کنيد، می توانيد براحتی و با موفقيت از طوطی خود چند جوجه به دست اورديد. اين پرنده برای جفتگيری و توليد مثل به قفسی بزرگ و لانه ای تقريبا اندازه کيس کامپيوتر احتياج دارد. تا ۴ سالگی تلاشی جدی برای ساختن اشيانه از خود نشان نمی دهد. و مدت زمانی که تخم تبديل به جوجه می شود: جوجه ها پس از ۴ هفته از تخم بيرون می ايند و اگر از انها به خوبی نگهداری شود، در حدود ۳ ماهگی قدرت پرواز پيدا می کنند. از حدود ۶ ماهگی به بعد هم رنگ چشم انها روشن تر می شود .در فصل توليد مثل حتی طوطی های اهلی هم ممکن است حالتی تهاجمی پيدا کنند.

توجه:توليد مثل کاسکو خيلی مشکل می باشد و پرنده هايی هستند اجتما عی که شايد پرنده نر يا ماده از ميان 200 تا کاسکو بتوانند جفت خود را انتخاب کنند شايد هم باز نپسندند

طريقه انتخاب جفت: طوطی کاسکوها در اين روش همانند انسان ها نيز می باشند و جفت خود را خودشان انتخاب می کنند وخيلی سخت پسند هستند در انتخاب شريک زندگيشون ممکنه 1 نر را در 40 تا ماده رها کنيد و هيچ کدام را نپذيرد و بالعکس در صورتی که شما می توانيد جفت پرنده های ديگر را خودتان انتخاب کنيد اما کاسکو را نمی توانيد مجبور کنيد.

پس از تشخيص طوطی‌های نر و ماده، بايد برای سازگار شدن آن‌ها با يکديگر، آن‌ها را برای مدتی در دو قفس جداگانه در کنار هم نگهداری کرد تا به تدريج به يکديگر عادت کنند و پس از مدتی با تهيه قفس بزرگ تر، هردوی آنان را به يک قفس منتقل نمود تا در کنار هم زندگی کنند.سازگاری يکی از عوامل بسيار مهم در توليد مثل کاسکو است . البته اگر تعداد زيادی کاسکوی نر و ماده در اختيار داشته باشيد، بهتر است که انتخاب جفت را به عهده خود کاسکو بگذاريد.جفت‌های سازگار شده در کنار هم می‌مانند وبه همديگر غذا داده وبه پر آرايی يکديگر می‌پردازند.در شرايط طبيعی معمولاً طوطی‌ها جفت خود را برای تمام طول زندگی انتخاب می‌کنند.از اين رو بهتر است که پس از سازگاری طوطی‌های نر و ماده، آن‌ها را از همديگر جدا نکنيد و اجازه بدهيد که در کنار هم زندگی کنند.

ساخت لانه:در اين روش شما می توانيد از چوب و کاه لانه ای مناسب برايشان درست کنيد که آن هم اگر خوششان نيايد حاضر نيستند در آنجا توليد مثل کنند.و تصميم می گيرند خودشان برای خودشان لانه بسازند.يعضی هاشون راحت طلب و خونسرد هستند و بعضی هاشون پرجنب و جوش و فعال هستند

همانطور که در تصوير مشاهده می کنيد طوطی کاسکو های نر و ماده در هنگام جفت گيری طريقه غذا دادن به جوجه های خود را امتحان می کنند و به همديگر از دهان همديگر غذا  می دهند و می گيرند .که اين غذا در معده کاسکو ذخيره می شود و توسط بزاق که حاوی ويتامين و غيره می باشد بالا می آيد و در دهان جوجه خود می گذارند که جوجه هم راحتر هضم کند هم ويتامين به بدن برساند

توليد مثل:در هنگامی که طوطی کاسکو تخم گذاری می کند حالت تهاجمی می گيرد و ممکن است به افراد اطراف لا نه اش اگر احساس خطر کند حمله ور شود .هنگامی که کاسکوی ماده روی تخم ها می خوابد کاسکوی نر معمولا غذای او را تامين می کند و دهانش می گذارد معمولا 2 تخم در هر دوره توليد مثل می گذارند و جوجه ها پس از گذشت 3 الی 4 هفته سر از تخم بيرون می آورند .

 جوجه  (کاسکو)

جدا کردن جوجه ها:به نظر من جوجه هايی که انسان می خواهد خودش دست پرورده کند بايد در سنی باشند که توان گرفتن غذا را از صاحب خود داشته باشند بعد می توان جوجه را از والدين جدا کرد حداقل در 2 ماهگی تا 4 ماهگی در اينصورت امکان مرگ جوجه خيلی کمتر می شود و می توان جوجه را همانند انسانی که از بدو تولد از مادرش حرف ياد می گيرد تربيت کرد و هر زبانی را که می خواهيد به ترتيب و با مفهوم يادش بدهيد و با مفهوم از او جواب بخواهيد خارق العاده است .

غذای جوجه ها توسط دست انسان: غذاهايی که برايش قابل هضم باشد مثل سرلاک بچه رنده کردن سيب و.... که با سورنگ و بهداشتی ترش با يک قاشق مربا خوری اورا تشويق به خوردن غذا بکنيد.

 رفتار شناسی جوجه کاسکوها

جوجه کاسکوها وقتی ازتخم خارج می شوند، تا يک هفته چشمان آنها بسته است، اما در اين وضعيت هم قادرند کهاز مادر خود غذا دريافت کنند. جوجه کاسکوها تا سن 3 ماهگی کماکان به تغذيه شدن توسطوالدين خود وابسته اند و تا اين سن از لانه خارج نمی شوند. تا حدود 3 ماهگی پرهایجوجه ها به طور کامل رشد می کند و در اين سن اگر غذای کافی از والدين دريافت کردهباشند، رشد جسمانی آنها نيز کامل می شود، اما تحت شرايط کمبود غذا ممکن است . والدينغذای کافی پيدا نکنند و نتوانند جوجه ها را به خوبی تغذيه کنند. در اين حالت ممکناست تا چند ماه ديگر رشد جسمی جوجه ها ادامه يابد تا هم جثه والدين خودشوند.کاسکوها در هنگام جفتگيری اقدام به لانه سازی در تنه درختان خاص می کنند. کاسکوی ماده در لانه تخمگذاری می کند و روی تخم هايش می خوابد.  

وقتی کاسکوی ماده رویتخم ها خوابيده است، کاسکوی نر وظيفه تهيه غذا برای کاسکوی ماده را هم به عهدهدارد، وقتی جوجه ها از تخم خارج می شوند، کاسکوی ماده هم به دنبال غذا می رود ووالدين هر دو وظيفه تغذيه جوجه ها را به عهده دارند. از 3 ماهگی به بعد، جوجهکاسکوهای کاملاً پردار به همراه والدين خود برای يافتن غذا از لانه خارج می شوند. از اين پس، کاسکوها در گله هايی با جمعيت صدها تا هزاران قطعه شب را به صورتاجتماعی روی درختان بلند سپری می کنند و صبح زود در گله های کوچک تر به طرف مزارع وباغ های ميوه به پرواز درمی آيند.رفتارهای کاسکو به دو دسته تقسيم می شوند: 1ـرفتارهای غريزی. 2ـ رفتارهای اکتسابی. رفتارهای غريزی در نهاد کاسکو است و کاسکوبدون اين که از والدين خود آموزش ببيند، آنها را می داند؛ مثل رفتار پرواز يابازکردن دهان برای دريافت غذا. اگر چه رفتارهای غريزی در نهاد جوجه کاسکوها وجوددارد، ولی جوجه کاسکوها چنان رفتارها را نيز با والدين درست پرواز کردن را به آنهامی آموزند. توجه داشته باشيد که در شرايط پرورش دستی، جوجه کاسکوها والدينی ندارندکه رفتارهای غريزی را با آنها تمرين کنند. همچنين جوجه های پرورشی از رفتارهایاکتسابی که بايد از والدين يا همنوعان خود يادبگيرند، بی اطلاع اند. بنابراين پرورشدهنده جوجه کاسکوها بايد به اين نکته توجه داشته باشند که آن ها بايد مراقبت خاصیاز جوجه ها بکنند تا جوجه ها دچار مشکل نشوند. ترس از دشمنان طبيعی يک رفتار لازم بهيادگيری است که جوجه کاسکوها در شرايط زندگی درکنار والدين، از آن ها ياد می گيرندکه از دشمنان طبيعی مثل باز، قوش، عقاب و ديگر شکارچيان بترسند و ياد می گيرند کهمتعاقب ترسيدن بايد به پرواز درآيند و فرار کنند. همچنين ياد می گيرند که در شرايططبيعی بايد به صورت گله ای و در بلندی درختان مرتفع استراحت کنند و بخوابند تادشمنان از حمله به آن ها اجتناب کنند. کاسکوهابه صورت گله ای و در دسته های بزرگ بهسمت منابع غذا با سرعت پرواز می کنند و پرندگان شکاری از حمله به گله های در حالپرواز کاسکو ترس دارند؛ زيرا اگر به يک گله در حال پرواز کاسکو حمله کنند، امکانشکستن بال آن ها وجود دارد. به هر حال ذکر رفتارهايی که کاسکوها به طور غريزی دارندو در مهارت يافتن چنان رفتارها با والدين خود تمرين می کنند و نيز رفتارهايی که ازوالدين ياد می گيرند، اين حقيقت را روشن می کند که در شرايط جوجه کشی از کاسکو وپرورش دستی جوجه ها پس از جدا کردن آن ها از والدين، صاحب جوجه ها بايد بداند که آنها از همه لحاظ وابسته او هستند و والدينی ندارد که رفتارهای لازم را به آن يادبدهد يا با آن تمرين کنند يا جوجه کاسکو انجام چنان رفتارها را از والدين ياهمنوعان خود مشاهده کند و ياد بگيرد و لذا بايد تا يادگيری رفتارهای لازم توسط جوجهکاسکو، مراقبتهای لازم را انجام دهد.

 طوطی خاکستری آفريقايی

طوطی خاکستری آفريقايی پرنده‌ای محبوب در کشورهای اروپايی و بسياری از کشورهای ديگر جهان است ، علت محبوبيت اين پرنده، هوش سرشار و قدرت سخنگويی و تقليد صدای اين پرنده می‌باشد و شايد به يقين بتوان گفت که اين پرنده بهترين پرنده تقليد کننده صدا در جهان می‌باشد که به راحتی می‌تواند بيش از صدها واژه را به خاطر سپرده و تکرار نمايد وبا اين کار باعث شادی و خوشحالی صاحبان خود گردد . اين پرنده در محيط زيست طبيعی خود پرنده‌ای خجالتی و ترسو است . طوطی خاکستری آفريقايی و يا به تعبيری ديگر کاسکو از ساليان دور به عنوان پرنده اهلی در قصرهای پادشاهان و خانه‌های طبقات مختلف مردم جامعه نگهداری می‌شده‌است و روميان اولين ملتی در جهان هستند که در باره اين پرنده مطالبی نوشته‌اند .
اين پرنده در اصل پرنده‌ای وحشی است که در قاره آفريقا زندگی می‌کند و از قرن‌ها پيش مورد توجه آدمی قرار گرفته و تلاش‌های زيادی برای اهلی کردن و آموزش دادن پرنده صورت گرفته‌است .امروزه کاسکو‌ها توسط پرورش دهندگان دست آموز شده و به پرنده‌ای خانگی و سرگرم کننده و جالب تبديل شده‌ است با اين حال به دليل آنکه عملکردی غير قابل پيش بينی دارند نبايد به آنان زياد اطمينان کرد .کاسکو‌هايی که از حيات وحش به جمع انسان‌ها آورده ميشوند نيازمند صبر و کوشش بسيار برای آموزش و تطبيق با محيط تازه هستند.کاسکوها بسيار قوی هستند در صورت عصبانيت ميتوانند گاز بگيرند و يا پنجه بکشند.

اين پرنده يکی از اعضای تبار پستاسی Psitacidac می‌باشد که همانند ساير طوطيان از بدنی استوار ولی نرم تشکيل شده به طوری که پرنده می‌تواند با منقار خود به راحتی به تمام اجزای بدن خوددسترسی داشته باشد وتا 180 درجه سرخود را برگرداند . اندازه بدن طوطی خاکستری آفريقايی بسيار متفاوت است و در گونه‌های کوچک 12 سانتی متر ودر گونه‌های بزرگ تا 100 سانتی متر می‌رسد و وزن آن در حدود 400 گرم است رنگ پر وبال آن خاکستری است و در نژاد کنگو رنگ دم آن سرخ رنگ است ، دمگاه به رنگ خاکستری روشن و لبه‌های بال سياه رنگ و پاها خاکستری تيره هستند . رنگ منقار پرنده سياه و رنگ چشم پرنده بالغ زرد روشن و هردو جنس نر و ماده از نظر ظاهری شبيه به هم می‌باشند . اين پرنده در طول زندگی زاد و ولد می‌کند و معمولاً در حدود 50 تا 60 سال عمر می‌کند .

طوطی خاکستری آفريقايی پرنده‌ای تيز پرواز است و پروازی منظم دارد اما اين پرنده قدرت جهت شناسی مناسبی ندارد و نمی‌تواند همانند کبوترها محل زندگی خود را جهت يابی نموده و به لانه بازگردد ، از اين رو پرورش دهندگان اين پرنده بايد توجه کافی داشته باشند که چنانچه پرنده از محل زندگی خود دور شد ، نمی‌تواند به راحتی لانه و کاشانه خود را يافته و بدان بازگردد .

  هوش و ذکاوت کاسکو

کاسکودر حالی که تعيين ميزان هوش در حيوانات و قضاوت درباره اين که کداميک از ذکاوت بيشتری برخوردار است عملاً کار دشواری است ، اما بسياری از دانشمندان معتقدند که راسته Psittaciforme

‌ها در بين پرندگان از اين لحاظ شاخص می‌باشند. در اين بين کاسکو با داشتن قوه ادراک بالاتر از بقيه قرار می‌گيرد . اصولاً در بين پرندگان طوطی کاسکو ، طوطی کاکاتو و کلاغ به نظر باهوش تر می‌رسند. برخی معتقدند که کاسکو يک تقليد کننده کلمات نيست بلکه او قادر است که مفهوم واقعی کلمات را نيز درک نمايد . از جمله کسانی که به اين امر معتقدند و سخت از آن دفاع می‌کنند خانم دکتر آرين پيپربرگ است که در کتاب خود « مطالعاتی در باره آلکس» اظهار می‌دارد : « کاسکو قادر است مفهوم کلمات را به خوبی درک کند . اين پرنده می‌تواند مفهوم صفر را درک نموده و عدم وجود يک چيز را کاملاً بفهمد ». البته مطالب گفته شده بدين معنی نيست که مغز اين پرنده شبيه به مغز انسان عمل می‌کند ، بلکه منظور اين است که اين مغز می‌تواند برخی از مسايل منطقی را به يکديگر مرتبط ساخته و در سطح بسيار پايين آن‌ها را تجزيه و تحليل نمايد .

 مقايسه دو تا از بهترين پرنده های سخن گو (کاسکو و مرغ مينا)

مقايسه دو تا از بهترين پرنده های سخنگو ( کاسکو و مرغ مينا ) مرغ مينا با انکه به خوبی کاسکو حرف زدن ياد ميگيرد اما به اندازه کاسکو پرنده باوفايی نيست! البته اين به اين معنا نيست که مرغ مينا پرنده بی وفا يا بی تفاوتی نسبت به صاحبش باشد . کاسکو و بسياری از طوطی های ديگر کاملا وابسته به صاحب خود می شوند و صاحب خود را جفتی جدايی ناپذير می دانند. مرغ مينا شايد چون کمی ذاتا پررو و جسور است و خجالتی نيست اينگونه بنظر می ايد که پرنده بی وفايی باشد. در ضمن مرغ مينا با انکه جسه ی کوچکتری نسبت به کاسکو دارد اما بيشتر ادرار می کند که بد بو هم هست اما کاسکو اينچنين نيست.

 انواع طوطی خاکستری

سه گونه از طوطی خاکستری آفريقايی وجود دارد که اين سه گونه عبارتند از:

·         ۱. طوطی خاکستری کنگوPsittacus erithacus

·         ۲. طوطی خاکستری تيمنهP.e.Timneh

·         ۳. طوطی خاکستری پرنسپسP.e.Princeps

با دقت در خصوصيات اين سه گونه به راحتی می‌توان ديد که طوطی تيمنه از دو گونه ديگر کوچک تر است .قابل ذکر است که اندازه اين پرندگان که در غرب قاره آفريقا زندگی می‌کنند با آن‌هايی که در شرق قاره آفريقا زندگی می‌کنند متفاوت است وبايد افزود که طوطی‌های خاکستری شرق آفريقا از لحاظ جثه بزرگ تر واز لحاظ وزن سنگين تر می‌باشند ودر هر سه گونه نام‌برده تفاوتی بين نر و ماده پرنده وجود ندارد. البته معمولاً پرنده‌های نر جثه‌ای بزرگ تر از پرنده‌های ماده دارند، اما از اين خاصيت نمی‌توان به طور قاطع استفاده کرد وچه بسا ديده شود که پرنده ماده‌ای از پرنده نر بزرگ تر باشد، برخی از پرورش دهندگان معتقدند که چشم طوطی خاکستری ماده بيضی تر از چشم پرنده نر می‌باشد و صورت پرنده ماده روشن تر است، اما در حقيقت اين مطالب برای تعيين جنسيت چنان مستند و مستدل نمی‌باشند .

مطالب مرتبط :

     گالری تصاویر پرندگان

---------------------------------------------------------------------

   جوجه کشی مرغ عشق

شرايط تکثير

برای تکثير مرغ عشق نيازی به وسايل خيلی گران قيمت و زحمت زياد نيست ، کافی است به آن دل بدهيد و واقعا حوصله داشته باشيد.

1- به ازای هرجفت مرغ عشقی که داريد يک خانه تخم بگيريد ، بهتر است خانه پلاستيکی باشد (در بازار هم خانه چوبی و هم پلاستيکی موجود است ، لانه پلاستيکی بهتر می باشد چون به راحتی قابل شست و شو بوده و مثل چوب نيست که موجودات ذره بينی لای درزها و سوراخهايش رشد کنند).

2- لانه را بعد از خريد با آب گرم و مايع ظرفشويی خوب بشوييد و 2 ساعت در معرض نور آفتاب بگذاريد تا کاملا خشک و ضد عفونی شود.

3- لانه را نه خيلی بالا و نه در کف قفس ، بلکه در وسط يکی از ديواره های قفس بگذاريد جلوی در لانه طوری يک ميله را به موازاتش قرار بدهيد تا پرنده بتواند راحت به درون لانه برود.

4-  پرنده را با انواع ميوه ها مثل سيب ، گلابی ، پوست هندونه و انواع سبزيها مثل شويد و هويج و جعفری تغذيه کنيد و البته جوانه گندم هم که يک غذای بسيار ايده آل و مقوی محسوب می شود را فراموش نکنيد . آب تازه را همواره در اختيار پرنده خود بگذاريد (ويتامين و کلسيم را هفته ای دو بار به آب آنها اضافه کنيد).

5- جای نه گرم و نه سرد و بدون جريان شديد هوا را برای قرار دادن قفس در نظر بگيريد.

مدت زمان لازم برای جفت شدن مرغ عشق نر و ماده

نمی شود زمان مشخصی را عنوان کرد ، اين امر کاملا به خصوصيات مرغ عشق بستگی دارد بعضی ها شديدا گوشه گير هستند  (معمولا در مرغ عشقهای ماده بيشتر ديده می شود) و ديرتر عادت می کنند هرچه محيط برايشان مستعد تر باشد سريعتر جفت می شوند. سعی کنيد محيطی ساکت برايشان فراهم کنيد و وسايل بازی و ظرف آب برای حمام و سبزيجاتی مثل هويج ، شويد و جعفری برايشان بگذاريد.اگر بسيار مشتاق داشتن يک جفت تخمگذار هستيد توصيه می کنم جفتی که سابقه تخمگذاری داشته اند را خريداری کنيد.

توليد مثل

برای‌ موفقيت‌ درجوجه‌ گرفتن‌ بايد به‌ موارد زير توجه‌ شود :

1- فراهم‌ آوردن‌ شرايط مناسب‌ نگهداری‌ و تغذيه.

2- قرار دادن‌ جعبه‌ آشيانه‌ : يک ‌محرک‌ برای‌ توليد مثل‌ محسوب‌ می‌شود. برای‌ مرغ‌ عشق‌ جعبه‌ آشيانه‌ به‌اندازه ‌23‚17‚17 سانتيمتر و ورودی‌ به‌ قطر 4-5 سانتيمتر مناسب‌ است . وجود يک‌ميله‌ جلوی‌ سوراخ‌ ورودی‌ کمک‌ می‌کند پرنده‌ نر جفت‌ خود را هنگام‌ خوابيدن‌ روی‌تخم‌ها بهتر تغذيه‌ کند. ضمنا مرغ‌ عشق‌ تخم‌ را مستقيما روی‌ کف لانه‌ می‌گذارد و نياز به‌ وسيله ‌ديگری‌ نيست‌.

3- استرس ‌: استرس‌ را بايد به‌ حداقل‌ رساند. صاحبان‌ وسواسی‌ يا فضول‌ که‌ بطور متناوب‌ داخل‌ جعبه‌ آشيانه‌ را نگاه‌ می‌کنند و نيز ظاهر شدن‌ شکارچيانی‌ مانند گربه‌ اطراف‌ قفس‌ از عوامل‌ مهم ‌استرسزا‌ محسوب‌ می‌شوند.

4- نقش‌ تحريک‌ ساير پرندگان ‌: می‌توان‌ چند جفت‌ مرغ‌ عشق‌ را در قفس‌های‌ مجزا ولی‌ در کنار يکديگر قرار داد. صدای‌ هر جفت‌ می‌تواند جفت ‌های ديگر‌ را به‌ نشان‌ دادن‌ رفتار توليد مثلی‌ تشويق‌ کند.

5- تأثير نور : افزايش‌ تدريجی‌ مدت‌ زمان‌ وجود نور تحريک ‌مناسبی‌ است . فصل‌ جفت‌گيری‌ مرغ‌ عشق (معمولا) بهار و تابستان‌ است‌. شما می توانيد در زمستان با روشن نگه داشتن چراغها تا پاسی از شب پرندگان خود را به جفتگيری تحريک کنيد.

ناباروری

بعضی مرغ عشقهای نر توانايی باروری ندارند اين مشکلات که اغلب ژنتيکی هستند درمانی ندارد . گروهی از مرغ عشقها هم هستند که با هم جفت نمی شوند، يعنی گرچه سعی در جوجه دار شدن دارند اما تخم حاصل ، بی نطفه است  . البته علت اول بيشتر اتفاق می افتد که شما می توانيد پرنده نر را عوض کنيد.
بعضی وقتها اين امکان وجود دارد که بتوان مشکل بی نطفه بودن تخم را حل کرد (در بيشتر موارد مربوط به پرنده نر می شود. در صورتی که اين مشکل در پرنده نر از نوع ژنتيکی نباشد امکان درمان آن وجود دارد. کمبود ويتامين D و E و برخی از مينرالها در پرنده باعث ناباروری آن می شود. سعی کنيد که از داروخانه دامپزشکی مولتی ويتامين و مينرال (مواد معدنی) تهيه کنيد. اکيدا توصيه می کنم جوانه گندم تازه را نيز در اختيار پرنده بگذاريد. جوانه گندم يکی از مقوی ترين مواد غذايی برای اکثر موجودات است. تخم کتان را نيز در جيره غذايی مرغ عشق خود بگنجانيد چرا که به نطفه سازی کمک ميکند ولی ميزان زياد تخم کتان می تواند مشکل آفرين باشد ، زيرا دانه ای بسيار چرب است و مصرف بيش از اندازه آن ، به کبد پرنده آسيب وارد می کند ؛ اين کارها را انجام داده و اگر بعد از 2 يا 3 سری تخم گذاری ، بازهم مشکل ادامه داشت ، می توانيد مطمئن باشيد که مشکل پرنده شما ژنتيکی بوده و راه درمانی ندارد).
جفت گيری در مرغ عشقها دليل بر تخم گذاری آنها نيست. ممکن است که دو مرغ با هم جفت باشند اما تا مدت ها از تخم گذاری خبری نباشد. اگر علل ژنتيکی و بيماری را فاکتور بگيريم ، علل ديگری نيز چون اضطراب ، عدم وجود لانه تخم گذاری باب ميل ، کوچک بودن قفس و همچنين کمبود غذا و آب باعث اين مسئله هستند. بايد محيط زندگی مرغ عشق های جفت گيری کرده به گونه ای باشد که هميشه اين اطمينان را حس کنند که غذا و آب به ميزان فراوان و بيش از نياز در اختيارشان خواهد بود. در صورتی که همه چيز نرمال باشد ، يعنی نر و ماده هر دو کاملا سالم باشند و فضای لانه نيز آماده باشد، مرغ ماده تا 6 تخم می گذارد مرغ ماده هنگامی که شروع به تخم گذاری می کند اين کار را تا زمانی ادامه می دهد که صدای نبض جوجه درون يکی از تخمها را بشنود. در اين حالت از توليد تخم بيشتر اجتناب کرده و به گرم نگه داشتن و خوابيدن بر روری تخم های باقی مانده اکتفا می کند. اگر به هر دليل يکی از تخم ها خراب شود ، خود ماده اين مسئله را متوجه شده و آن را بيرون می اندازد. البته توجه کنيد که ممکن است تخم بيرون انداخته شده سالم باشد و تنها به اشتباه و يا کمبود فضا و حرکات مادر در لانه بيرون بيفتد. هفت روز پس از اينکه مرغ بر روی تخم خوابيد می توانيد خودتان سالم بودن تخم را امتحان کنيد. برای اينکار به آرامی تخم را برداشته و در فضای تاريک در مقابل يک لامپ پرنور نگاه داريد ، بايد يک لکه سياه در وسط تخم ببينيد ؛ اين لکه همان جنين است که کم کم بزرگ شده و کل فضای تخم را ميگيرد. تقريبا 18 تا 21 روز طول می کشد تا جوجه از تخم بيرون بيايد. جوجه ابتدا کور است و قدرت بينايی ندارد و پس از 7 تا 10 روز چشم باز می کند.

نکته : بعضی موارد ممکن است مرغ عشق ماده پس از اينکه جوجه هايش از تخم بيرون آمدند بعضی از آنها ترد کرده و از لانه بيرون  بياندازد ، يکی از علل اين مسئله فقدان غذا در قفس است چرا که در حين بزرگ کردن جوجه مصرف غذای مرغ عشق ها چند برابر می شود ، اگر با چنين موردی مواجه شديد به آرامی جوجه را در دهانه لانه قرار دهيد ، در اين حالت مادر جوجه را به درون لانه و به زير شکم خود هدايت می کند اما اگر اين اتفاق باز هم تکرار شد يا بايد جوجه را در زير شکم مرغ عشق ديگری که خود صاحب جوجه است قرار دهيد و يا اينکه خودتان نقش مادر را برايش ايفا کرده و آن را بزرگ کنيد.

کنترل تخمها

طريقه تشخيص نطفه دار بودن تخم :
 
بوسيله يک منبع روشنايی مثل چراغ قوه ، به تخم نور بتابانيد (بايد حدود 4 تا 6 روز  از زمان تخمگذاری گذشته باشد_در اين زمان جنين در حال تشکيل به راحتی قابل تشخيص می باشد) در صورت وجود جنين يک لکه تيره درون تخم مشاهده می گردد (اگر در اواخر دوران جنينی به تخم حاوی جنين زنده نگاه کنيد قادر به ديدن حرکات ظريفی خواهيد بود که نشان دهنده حيات جنين درون تخم می باشد) در غير اين صورت (عدم رويت لکه) می توانيد به هرز بودن تخم يقين داشته باشيد و آن را دور بياندازيد.

تشخيص تخم با جنين مرده :

بعضی از اوقات جنين درون تخم به دلايلی می ميرد ؛ علل احتمالی آن می تواند به قرار زير باشد :

** فقدان مواد غذای حياتی در تخم
** بيماری عفونی
** پيدايش فاکتور لتال به دليل هم خونی
** وجود مواد سمی درون خوارک والدين ( پيش از تخمگذاری)
** صدمه فيزيکی و ورود عوامل بيماری زا به درون تخم (اگر تخمی صدمه فيزيکی ناچيزی ديده باشد می توان ترک را بوسيله لاک ناخن و يا چسب پوشاند هرچند که احتمال جوجه شدن تخم ، به دليل احتمال ورود عوامل ويروسی ، باکتريايی و ... کاهش می يابد)
** آلودگی تخم بوسيله مدفوع مادر و يا جوجه های بزرگتر
 
مرگ جنين را به دو صورت می توان تشخيص داد :

1_عدم رسيدگی به تخم و آلوده شدن تخم با مدفوع ( همانطور که ذکر گرديد همين آلوده شده بوسيله مدفوع به دليل مختل کردن تبادل رطوبت و اکسيژن با محيط خود می تواند عامل مرگ جنين باشد) :

به دلايل مختلف ممکن است اين اتقاق رخ دهد از جمله کثيف بودن ذاتی ،  بيمار بودن (در اين حالت بايد مرغ عشق ماده را از قفس تکثير دور کرد و تخمها را نيز درو ريخت چون احتمال سرايت بيماری به آنها و ايجاد اپيدمی وجود دارد) و يا جوان بودن مرغ عشق ماده ؛ در  اين صورت (اگر احتمال می دهيد که هنوز جنين درون تخم زنده است) بايد مبادرت به شستشوی تخم ها نماييد ؛ برای اين کار تخمها را در ظرفی حاوی آب گرم (حداکثر 35 تا 40 درجه سانتی گراد) قرار داده و صبر کنيد تا کثافات آن حل شود ، متاسفانه در اين حالت لايه پروتئينی نازک سطح تخم نيز از بين رفته و تخم قابليت تنظيم رطوبت و ممانعت از ورود باکتری ها را از دست ميدهد که اين امر اغلب منجر به تلف شدن جنين می گردد به همين دليل بايد معقول بودن شستشوی تخم را مورد سوال قرار داد.

2_تيره شدن غير عادی تخم (اين تيرگی را نبايد با تيرگی تخم در اواخر دوران جنينی اشتباه گرفت بلکه اين امر به دليل فساد تخم حادث می گردد و برای افراد حرفه ای تشخيص آن بسی سهل و آسان است).

 موطن مرغ عشق

وطن مرغ عشق قاره استرالياست ، اين طوطی موجدار کوچک حدود 160 سال است که به عنوان حيوان خانگی رايج شده . در سال 1840 اولين مرغ عشق ها توسط محقق انگليسی به نام جان گولد به اروپا برده شد. گولد منطقه اصلی زيست و توليد مثل پرنده را جنوب و جنوب غربی استراليا ميداند ، در اين مناطق مرغ عشق های وحشی در فصل بهار در گروههای بزرگ به توليد مثل می پردازند.مدت زمان توليد مثل پرنده به طور غير مستقيم به بارندگی وابسته است چراکه تخم های نيمه رسيده علوفه ها خوراک جوجه های اين پرنده را تشکيل می دهند. مرغ عشق در سوراخ درختان مناطق مناسبی را برای تخمگذاری يافته و شروع به تخمگذاری ميکند؛ اين پرنده در گروههای بزرگ و در محيطی محدود لانه سازی کرده و شروع به زادآوری می نمايد و همانطور که گفته شد تعداد دفعات زادآوری به ميزان خوراک مورد نياز جوجه ها بستگی دارد و در صورت عدم وجود غذای کافی پرندگان دسته جمعی به مناطق ديگر کوچ می کنند.

 خريد مرغ عشق

شايد به جرات بتوان گفت خريد يک پرنده آن هم بوسيله يک شخص مبتدی از نگهداری آن مهمتر و خطيرتر است چراکه در صورت عدم دقت احتمال خريد يک پرنده بيمار وجود دارد که اين کار علاوه بر دلسرد کردن فرد ، ديگر پرندگان او و همچنين گاه خودش را در معرض ابتلا به امراض خطرناک قرار خواهد داد.

برای اينکه خريد مناسبی داشته باشيم يا بايد به همراه يک شخص ماهر و متخصص اقدام به اين کار کنيم و يا از منابع معتبر و تجربيات ديگران (به علاوه کمی آزمون و خطا) استفاده نماييم ؛ به طور قطع و يقين به همراه بردن يک شخص متبهر شانس خريدن يک پرنده ايده آل را بسيار بالا می برد اما هميشه اين کار ممکن نيست پس بايد فوت و فن اين کار را آموخت تا در صورت لزوم بتوان از آن استفاده کرد.

نکاتی که در هنگام خريد بايد به آن توجه کرد

1- مرغ عشق بايد سر حال و شاد باشد و مرتبا جست و خيز کرده و آواز بخواند ، البته ساکت و آرام بودن پرنده صرفا به معنای بيمار بودن آن نيست چراکه عموما مرغ عشق ها در طول روز نيز می خوابند.

2-  پرهای پرنده بايد مرتب باشد ، مرغ عشق مريض به پرهايش رسيدگی نمی کند و پرهايش کثيف و به هم ريخته می باشد.

3- پرهای مخرج ( محل دفع فضولات ) پرنده بايد به صورت کرکهای سفيد و تميز بوده و همچنين خود مخرج صورتی رنگ باشد ، با فوت کردن به اين قسمت می توانيد به اين قضيه پی برد.

4- چشمهای پرنده سالم ، گرد و براق و سياه است (البته نژاد آلبينو دارای چشمهايی قرمز است) اگر پرنده در حالت استراحت نباشد ، نبايد چشمهايش خمار و بی حال باشند.

5-  پاهای مرغ عشق سالم و جوان فلسهای تميز ، نرم و لطيف دارد.

6- دم پرنده سالم هميشه در راستای بدنش می باشد.

7- مدفوع پرنده نبايد حالت آبکی داشته باشد (برای مطلع شدن به کف قفسی که پرنده در آن قرار دارد نگاه کنيد).

اگر در هنگام خريد به اين نکات توجه کنيد می توانيد مطمئن باشيد که انتخاب شما صحيح خواهد بود.

 مشخصات

مرغ عشق اهلی حيوانی است خجالتی، اما اگر از هنگام تولد با انسان خو بگيرد می تواند دست آموز شود . طول بدن اين پرنده بين 23 تا 26 سانتيمتر می باشد ، استانداردهای رايج بين المللی مربوط به کميته های معتبر جهانی از جمله DWV , COM , DKB  طول 24 سانتيمتر را تعيين کرده اند . طول عمری بين 7 تا 8 داشته و وزنی در حدود 40 تا 45 گرم دارد.

در جدول ذيل اندازه های ذکر شده در منابع مختلف را مشاهده می نماييد :

مرغ عشق دارای منقار خميده‌ بوده و نوک پايينی کوچکتر از بالايی می باشد ، شکل‌ انگشتان‌ پاهايش‌ به صورت دو انگشت‌ رو به‌ جلو و دو انگشت رو به‌ عقب است.‌در سن 3 ماهگی از نظر جنسی بالغ شده اما در حدود 5 - 6 ماهگی جفتگيری می کند. مرغ‌ عشق‌ ماده‌ در هر نوبت‌ به‌ طور متوسط 4 - 6 تخم‌ می‌گذارد (در موارد استثنايی 8 تخم و در پرنده تازه بالغ گذاشتن 3 تخم نيز مشاهده شده). جوجه‌ها 18- 21 روز بعد از تخم‌ بيرون‌ آمده‌ و 24 - 28 روز در لانه‌ می‌مانند.
رنگ طبيعی اين حيوان سبز روشن با صورتی زرد و نقش موجی سياه می باشد ، پلکها بسيار نازک هستند و از سمت پاين به بالا جمع می شوند.

 تشخيص جنسيت

برای فهميدن جنس نر و ماده اين حيوان بهترين گزينه توجه به پوستی است که در بالای منقار قرار دارد ، (و سوراخهای بينی در آن قرار دارد) می باشد.در نوع نر رنگ اين پوست آبی تيره و يا بنفش است اما در نوع ماده آبی بسيار روشن با هاله ای سفيد در اطراف سوراخهای بينی(بالاخص در ماده های جوان) ٬ قهوه ای يا متمايل به قوه ای است . رنگ آبی اين پوست در نوع نر همواره مشخص است البته در نرها مريض و يا پير اين رنگ مات شده و ترکهايی در آن ديده می شود ، اما رنگ اين پوست در ماده ها متغير است در موقع تخم گذاری و در جوانی صاف و روشن تر است و پس از اين مدت تيره تر و چروک دار می گردد.

 تغذيه ، نگه داری و تربيت مرغ عشق

تغذيه‌

غذای‌ اصلی‌ مرغ‌ عشق‌ در اسارت‌ و آزادی‌ دانه ‌است‌. دانه‌ها شامل‌ 2 گروه‌ مهم‌ هستند :

1- دانه‌ غلات ‌: کربوهيدرات‌ زياد وچربی‌ کم‌ دارند ، مانند ارزن‌ (طبيعتش سرد و خشک می باشد و دانه ايی قليايی و سرشار از پروتئين و منبعی غنی از ويتامين A و فسفر و املاح معدنی گوناگون است) و ذرت‌.

2- دانه‌های‌ روغنی‌ : چربی‌ زياد وکربوهيدرات‌ کم‌ دارند ، مانند تخم‌ کتان (طبيعتش گرم بوده و حاوی انواع ويتامين و ترکيبات کربوهيدرات و املاح معدنی ميباشد) يا تخم‌ آفتابگردان‌.‌ 

غذای‌ مناسب ‌مرغ‌ عشق‌ ارزن‌ می‌باشد ولی‌ اين‌‌ غذای‌ کاملی‌ نيست‌ بويژه‌ هنگام‌ توليد مثل ‌و برای‌ بالانس‌ کردن‌ آن‌ اضافه‌ کردن‌ يک‌ دانه‌ روغنی‌ (مانند تخم‌ کتان‌) لازم‌ است . علاوه‌ بر اينها سبزيجات‌ (مانند هويج ‌، کلم‌) ، ميوه‌های‌ تازه‌ (مانند سيب‌) و نيز مکمل‌ توصيه‌ می‌شوند. بايد توجه‌ داشت‌ که‌ هر نوع‌ تغيير جيره‌ به‌ تدريج ‌انجام‌ شود.

نکته : حتما به ازای هر يک کيلو ارزن 200 گرم تخم کتان با آن مخلوط کنيد نه بيشتر و نه کمتر چون تخم کتان يه دانه روغنيست و برای تامين بسياری از مواد بدن آنها ، مخصوصا برای گرفتن نطفه موثر ميباشد.

شما می توانيد هفته ای 2_3 بار به اندازه يک قاشق غذاخوری برنج ( به صورت کته ) به مرغ عشق بدهيد.

 نان:  نان سبوس دار و کم نمک را با آب گرم خيس کنيد تا نرم شود و بعد در قفس بگذاريد.

تخم مرغ:  تخم مرغ را به صورت آب پز شده در اختيار آنها بگذاريد(هفته ای 1 يا 2 مرتبه).

جوانه ها : کامل ترين و حياتی ترين بخش جيره غذايی مرغ عشق است (که متاسفانه بسيار مورد غفلت قرار ميگيرد). دانه ها در هنگام جوانه زدن ،‌مملو از ويتامينها و پروتئين ها ، املاح معدنی ، کربوهيدراتها و قندهای طبيعی ميشوند و برای مصرف مرغ عشقها بخصوص جوجه ها بسيار مفيد است ، حداقل هفته ای يک بار به آنها جوانه گندم بدهيد.

مکمل‌:  دو مکمل‌ مهم‌ برای‌ مرغ‌ عشق‌ سنگريزه‌ (يا شن‌) و کف‌ دريا می‌باشند.

پرندگان‌ دانه ‌خوار از جمله ‌مرغ‌ عشق‌ اغلب‌ قبل‌ از خوردن‌ دانه‌ اقدام‌ به‌ خوردن‌ سنگريزه‌ می‌کنند. سنگريزه ‌در سنگدان‌ پرنده‌ کمک‌ به‌ شکستن‌ دانه‌ کرده‌ ونقش‌ مهمی‌ در هضم‌ آن‌ دارد. بايد توجه‌ داشت‌ که‌ سنگريزه‌ آلوده‌ نباشد.سنگريزه را هم ميتوان با ارزن مخلوط کرد(البته با نسبت خيلی اندک) و هم ميتوان جداگانه در يک ظرف دهان گشاد ريخته و در کف قفس گذاشت.
کف دريا پوسته نوعی نرم تن درياييست که حاوی کلسيم بوده و باعث استحکام نوک و همچنين پوسته تخم ها در هنگام توليد مثل می شود . ضمنا پرنده هنگام استفاده از کف دريا نوک خود را به آن می کشد که مانع رشد بيش از حد آن می شود.

آب‌ (برای‌ نوشيدن‌ واستحمام) : آب‌ تازه و‌ در ظرف‌ تميز بايد هميشه‌ در دسترس‌ باشد . بهتر است آب‌ هر روزعوض‌ شود . پرنده‌ برای‌ آراستن‌ پرهای‌ خود نيز نياز به‌ آب‌ دارد.

ويتامين:  بدن تمام موجودات زنده برای انجام اعمال حياتی نيازمند پروتئين ، کربوهيدرات ، چربی ها ، موادمعدنی و ويتامين هاست و اين نيازها با مصرف مواد غذايی مختلف و متنوع تامين می شود . ويتامين ها دسته ای از مواد مغذی هستند که دارای معدودی از خصوصيات شيميايی می باشند . اين مواد ترکيبات آلی هستند که بوسيله نسوج بدن سنتز نمی شوند و بمقدار خيلی کم وجود آنها در جيره های غذايی لازم است . ترکيبات مذکور اجزا ساختمانی بزرگی از بدن را تشکيل نمی دهند و بيشتر بعنوان تنظيم کننده متابوليسم عمل می کنند . ويتامين ها بصورت محلول در چربی و آب وجود دارند . با توجه به مراتب فوق و از آنجا که مرغ عشقها و ساير پرندگان محصور در قفس ، در طبيعت نيازهای خود را بامصرف دانه های کال و رسيده ، علوفه سبز و بسياری مواد غذايی ديگر تامين می کنند به نظر می رسد استفاده از ويتامين ها برای آنها در زمان زندگی در اسارت ضرورت دارد و ضمنا ارزش غذايی دانه ها بمرور زمان و بر اثر ماندن و انبار شدن کاهش پيدا ميکند و باعث کاهش ميزان ويتامينها موجود در آنها می شود لذا استفاده از مولتی ويتامين ها می تواند اين کاهش را جبران نمايد . وقتی پرنده شما سالم و سرحال هم می باشد بايد علاوه بر ميوه و سبزيجات ، هفته ای دو بار در ظرف آب آنها ، نصف قرص جوشان مولتی ويتامين (يا 12 قطره) و يک چهارم قرص جوشان کلسيم بريزيد (يا 10 قطره). اکيدا توصيه می شود بعد از 24 ساعت ظرف آب را بشوييد (به دليل رشد سريع پارازيتها در اين محيط غنی شده هرگز نگذاريد ظرف آب حاوی مولتی ويتامين بيش از 24 ساعت بماند بلکه آن را به دقت بشوييد).
نکته : موقع شستن ظرف آب ، بهتر می باشد از آب داغ و مقدار بسيار کم مايع ظرفشويی استفاده نموده ، ظرف را با شيشه شور يا با يک مسواک کهنه بشوييد.

 نگهداری

قفس:
ابعاد:  اندازه‌ توصيه‌ شده‌ برای‌ يک‌ جفت‌مرغ‌ عشق‌ 75‚60‚100سانتيمتر می‌باشد. داشتن‌ ميله‌های‌ افقی‌ (نسبت‌ به‌ عمودی‌) ارجح‌ است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند برای‌ بالا رفتن‌ از آن‌استفاده‌ کند.

مکان‌ قفس‌:  قفس‌ را بايد در اتاقی‌ روشن ‌، با هوای‌ مناسب‌ و درجريان‌ (با دمای‌ 1- 26 سانتيگراد بدون‌ تغييرات‌ ناگهانی‌) ، بدون‌ دود سيگار و در گوشه‌ای‌ از اتاق‌ قرار داد تا پرنده‌ احساس‌ امنيت‌ کند . پرنده‌ نبايد در معرض‌تابش‌ مستقيم‌ آفتاب باشد . ارتفاع‌ قفس‌ بهتر است ‌طوری‌ باشد که‌ پرنده‌ حدودا هم‌ سطح‌ چشمان‌ شما باشد تا کنترل آن‌ ساده ‌تر شود . با توجه‌ به‌ اينکه‌ مرغ‌ عشق‌ در شب‌ ساعاتی‌ را می‌خوابد در صورتيکه‌ چراغها روشن‌ است‌ بهتراست‌ روی‌ قفس‌ با پارچه ‌پوشانده‌ شود.

وسايل‌ داخل ‌قفس‌:  وسايل‌ لازم‌ برای‌ قفس‌ شامل‌ ظروف‌ آب‌، غذا و سنگريزه‌ و کف‌ دريا می‌باشد. اسباب‌ بازی‌ نيز بويژه‌ برای‌ يک‌ پرنده‌ تنها لازم‌است ‌. کف‌ قفس‌ را می‌توان‌ ترجيحا با کاغذهای غير چاپی مثل کاغذهای خاص الگوی خياطی که کاهی و بدون مواد چاپی هستند فرش کنيد . آبخوری‌ لوله‌ای‌ ، برای‌ مرغ‌ عشق‌ مناسب‌ است ‌.

جلوی‌ ظروف‌ آب‌ و غذا بايد ميله‌ باشد تا پرنده‌ بتواند بر روی‌ آن‌ بنشيند ضمن‌ اينکه ‌ظروف‌ آب‌ و غذا نبايد زير ميله‌های‌ بالايی‌ قفس‌ باشند چرا که‌ با مدفوع‌ پرنده‌ آلوده‌ می‌شوند. آب‌ هميشه‌ تازه‌ و تميز بايد در اختيار پرنده‌ باشد. کف‌ قفس‌ بايد هر روز و کل‌ قفس‌ 3 - 4 روز يک‌ بار تميز شوند.

ميله‌ داخل ‌قفس‌:  ميله‌های‌ چوبی‌ نسبت‌ به‌ پلاستيکی‌ ارجح‌ هستند ضمن‌ اينکه‌ بهتراست‌ قطر ميله ‌ها متفاوت‌ باشد. به‌ طور کلی‌ قراردادن‌ شاخه‌ درخت‌ بويژه‌ به‌ جای‌ ميله ‌های‌ بالايی‌ قفس‌ مناسبتر است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند از آن‌ بالا رفته ‌ضمنا ناخن‌هايش‌ نيز ساييده‌ می‌شود.

اسباب‌ بازی‌:  مرغ‌ عشق‌ آينه‌ را دوست‌ دارد. می‌توان‌ يک ‌آينه‌ کوچک‌ را داخل‌ قفس‌ قرار داد تا پرنده‌ خود را ببيند. اسباب‌ بازيهای‌ ديگر مورد علاقه‌ مرغ‌ عشق‌ شامل ‌نردبان ‌، تاب ‌، توپ‌ پينگ ‌پنگ‌ آويزان‌ و زنگ ‌می‌باشند.

نگهداری در پاسيو:  محيط پاسيو اگر هوای تازه و با تهويه مناسب داشته باشد محل بسيار خوبی است به شرط آن که:
_در معرض تابش مستقيم خورشيد نباشد.
_گياهان داخل آن سمی نباشند (می توانيد از گياهان و درختچه های مصنوعی استفاده کنيد).
_تهويه مناسب برای هوا داشته و زياد مرطوب ، گرم و سرد نباشد.

 چند نکته مهم

1- مرغ عشق هايی که تازه خريداری شده اند را تا اطمينان از سالم بودنشان در قرنطينه نگهداری کنيد.

2- به محض مشاهده علائم بيماری در هر کدام از مرغ عشق ها ، آن را از بقيه جدا کنيد و سپس به مداوايش بپردازيد.

3- سعی کنيد از ميله ها و ظروف غذاخوری پلاستيکی و بدون درز و شکاف و شکستگی استفاده کنيد.

4- از قفس مناسب جهت نگهداری مرغ عشق (75 ‚ 60 ‚ 100 سانتيمتر) استفاده کنيد قفسهای کوچک باعث بی تحرکی و در نتيجه چاقی مرغ عشق و همچنين شکستگی و بی نظمی پرها می شود.

5- ميله را در جهت مخالف يکديگر و در طول قفس قرار دهيد تا فاصله پرواز بيشتر باشه و امکان تحرک پرنده زيادتر گردد.

6 - ميله ها را در جای خود کاملاً محکم کنيد و حداقل دو هفته يکبار ميله ها و ظروف غذاخوری را از قفس بيرون آورده ضد عفونی کرده و در صورت شکستگی تعويض نماييد

7- حداقل روزی يک بار آب را تعويض و ظرف آن را تميز کنيد.

8- روزانه يکبار دانخوری را بيرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ريخته و دان جديد اضافه کنيد تا مرغ عشقها گرسنه نمانند.

9- هر ماه يکبار مرغ عشقها را (البته در صورتی که جوجه و يا تخم نداشته باشند) در يک قفس ديگر گذاشته و قفس را ابتدا با اسپری های حشره کش يا مواد ضد عفونی کننده ضد عفونی کنيد و پس از يک ساعت کاملاً با آب و مواد شوينده آنها را بشوييد و بگذاريد با نور خورشيد خشک شوند.

10-  هفته ای دو بار ظرف حمام برای مرغ عشقهای خود بگذاريد(البته در جای گرم و غير از زمان جفتگيری). 

 امراض و بيماری های مرغ عشق

تمام بيماری های پرنده ها ناشی از باکتری و ميکروب نيست، هر چند اصلی ترين آنها به علت ويروسهای تا حدی خطرناک ، ايجاد می شود ولی اگر بخواهيم مهمترين عوامل ايجاد بيماری در پرنده ها را طبقه بندی کنيم ، شايد ويروس عامل دوم باشد ، اما اولين آن بهداشت و تغذيه نامناسب است .متاسفانه اکثر افراد تصور می کنند که دادن سبزيجات و ميوه به پرنده کافيست ولی عملا اين طور نمی باشد . می توان گفت لازم اما کافی نيست ، علاوه بر ارزن و سبزيجاتی مثل شويد و جعفری و هويج و انواع ميوه جات ، پرنده شما به مولتی ويتامين و کلسيم دارويی هم نيازمند است (دو بار در هفته، هر بار 12 قطره شربت مولتی ويتامين و 10 قطره شربت کلسيم در ظرف آب استاندارد) اگر اين نوع تغذيه رعايت شود ، بدن پرنده آنقدر قوی خواهد شد که بيماری ها سريع نتوانند بر او اثر کنند و حتی اگر به بيماری مبتلا گردد خيلی زود بهبود خواهد يافت. نکته ديگر رعايت بهداشت است ؛ برای اين منظور توصيه می شود هر هفته قفس را در يک محيط باز و بدون اينکه پرنده ها و لانه تخم خيس شود، با آب (بدون مواد شوينده) و با برسی مثل مسواک ، خوب بشوييد و بگذاريد کاملا خشک شود.
کف قفس را ترجيحا با کاغذهای غير چاپی مثل کاغذهای خاص الگوی خياطی که کاهی و بدون مواد چاپی هستند فرش کنيد. روزنامه های رنگی به دليل داشتن مواد چاپی در دراز مدت برای پرنده کنجکاو و علاقمند به جويدن ، می تواند سمی باشد حال اگر تمام اين موارد را رعايت کنيد و نگذاريد پرنده در معرض آفتاب مستقيم و طولانی، هوای سرد و باد قرار گيرد، و البته استرس هم به هيچ عنوان به او وارد نشود ، احتمال مريضی بسيار کم خواهد شد.