پرورش كبوتر
نام علمی (Columba): به گروهی از پرندگان متوسط تا بزرگ جثه از خانواده کبوترسانان گفته می شود که به دو صورت وحشی و اهلی یافت می شود و رنگ ها و نژادهاي مختلفی دارد که معروف ترین آن ها کبوتر خانگی، کبوتر چاهی و کبوتران خانگی وحشی شده است. نام علمی کبوتر خانگی Columba livia domestica است. نام علمی کبوتر چاهی که اکثر کبوتران خانگی از نسل آنهایند. به این پرنده در زبان عربی، حمام و در ترکی، گورچین گویند. واژه کبوتر یک واژه اصیل فارسی است که از دو واژه « کبود » (آبی) و « تر » تشکیل شده است. در زبان سانسکریت به آن Kap^ota و در زبان پهلوي به آن Kapotar می گفته اند. در فارسی محاوره اي متداول، به کبوتر، کَفتر می گویند که مبدل کبوتر است و نا مهاي محلی آن در کردستان و کرمانشاه کوتر، کموتر و در بعضی نقاط جنوب کپتر و کبتر است. در لغتنامه دهخدا، نام هاي زیر به این پرنده نسبت داده شده است: کفتر، کبتر ، حمام، حمامه، نامه بر، کوتر، عفد، فاخته، سعدانه، صلصله و بالاخره ورقاء. نژادهاي کبوتر بسیار متنوع بوده ودر سراسر جهان پراکنده است.
رده بندي علمی کبوتر
جمع آوري اطلاعات در مورد گونه هاي کبوتر، با توجه به فراوانی آن ها واختلاف صفات، رنگ ها وشکل آنان، کار چندان آسانی نیست چرا که
آمیزش گونه هاي مختلف با هم، بسیار رواج دارد و این آمیزش ها باعث پدیدآمدن گونه هاي جدید شده است .برخی معتقدند که انواع کبوترها، از هزار گونه نیز بیشتر است.
تاریخ اهلی شدن کبوتر
تاریخ دقیق پیدایش کبوتر و زمان اهلی شدن و استفاده از آن در جنگ و صلح به درستی معلوم نیست. ولی آن چه مسلم است این است که
از سه هزار سال قبل از میلاد مسیح، کبوتر در مصر وجود داشته و فراعنه مصر، به عنوان پِیک از آن استفاده می کردند و حتی آن را پرنده اي مقدس می دانستند. یونانی ها هم چندین هزار سال قبل از میلاد از کبوتر به عنوان قاصد استفاده می کردند و نام برندگان ورزش هاي
المپیک را به پاي آن ها می بستند و به وطن شان می فرستادند. پس از مصر، ایران، چین، یونان و روم از قدیمی ترین مراکز پرورش و تربیت
کبوتر در اعصار گذشته بوده اند. تاریخ نشان می دهد که کورش کبیر براي ارسال اخبار محرمانه به نقاط مختلف کشور پهناور خود، کبوترانی
در اختیار داشته و ژولیوس سزار، امپراتور روم، اولین کسی بوده که براي فتح گال (فرانسه امروزي) از کبوتران نامه بر استفاده کرده است.
دریانوردان فنیقی و قبرسی، در هنگام سفر کبوترها را با خود می بردند و پس از رسیدن به مقصد، آن ها را با نامه هایی به محل سکونت خود
می فرستادند، تا خانواده هایشان را از وضعیت و تاریخ بازگشت خود مطلع سازند.
در کشورهاي یاد شده، پرورش متراکم کبوتر متداول بوده، بشر با ساختن برج هایی، که امروزه کبوترخانه نامیده می شود و حفره هاي زیادي
دارد، کود این پرنده را جمع آوري می کرده است، این رسم هنوز در کشور ما متداول است.
جایگاه و محل نگهداري کبوتر
جایگاه نگهداري کبوترها بسیار متفاوت می باشد و برحسب محل نگهداري آن ها در منازل، پشت بام ها و یا برج هاي مخصوص در مزارع
متغیر است، ولی به هرحال این جایگاه به صورت یکی از اشکال زیر می باشد:
1..در صورت نگهداري کبوتر در خانه، معمولاً جایگاه آن ها را از قفس هاي چوبی، فلزي، جعبه هاي حلبی، سنگ هاي ساختمانی و یا چیزي
نظیر آن می سازند. این جایگاه ها معمولاً کوچک بوده و براي یک تا دو جفت پرنده ساخته می شود
2.کبوترهایی که بر روي پشت بام ها و یا در مزرعه نگهداري می شوند. در قفس هاي بزرگی که از چوب یا فلز و یا حلبی ساخته شده، جاي
داده می شوند .این قفس هاي بزرگ معمولاً داراي یک یا چند در کوچک یا بزرگ است که به کبوترها اجازه ورود و خروج می دهد و گاهی
40 سانتی متر براي هر دو جفت کبوتر در داخل آن تعبیه می شود. اندازه قفس هاي بزرگ ×50× اوقات آشیانه هاي کوچکی به اندازه 40
2 متر است که گنجایش 50 جفت کبوتر را دارد.
کبوتران را به سه گروه تقسیم می کنند.
کبوتران خانگی
کبوتران نامه بر
کبوتران وحشی - کبوتران وحشی (چاهی صحرایی)
دسته اي از کبوتران هستند که به صورت گروهی در شهرها و حومه شهر دیده می شوند و بعد از بلوغ (حدود 8 تا 12 ماه پس از تولد بسته
به نژاد) با انتخاب جفت، زادوولد حیرت انگیزي می کنند که در نوع خود جالب است. عموماً کبوتران وحشی، خاکستري و گاه سیاه
خاکستري هستند که با آمیخته شدن با نسل کبوتران خانگی که وحشی شده اند، اینگونه کبوتران را با تلفیقی از رنگ هاي کبوتران وحشی و
خانگی می توان شناخت. مانند همه گونه ها 2 تخم می گذارند و بعد از 14 تا 19 روز (بسته به شرایط محیط) جوجه ها به دنیا می آیند و تا
دو روز از نوعی شیر مخصوص (پرنده محتویات معده را که کاملاً آسیاب شده و با آب مخلوط کرده، به نوعی شیره تبدیل می کند)
جوجه هایش را تغذیه می کند. نوع نر پرنده، معمولاً بزرگ تر (به لحاظ جثه و حجم جمجمه)از نوع ماده، قابل شناسایی است .نوع ماده با
جثه اي کوچک تر و نوکی درازتر از نوع نر قابل شناسایی است.
کبوتران خانگی
از قدیم از پرندگان خانگی بوده و دارندگان این حیوان را کبوتر باز می گویند .کبوتران خانگی به علت تغذیه مناسب و شرایط استراحت گاه
(از لحاظ جثه) از همنوعان وحشی خود بزرگ ترند. کبوتران خانگی را معمولاً آموزش می دهند تا خانه صاحبش را مرگز قطب نماي درونی
خود قرار دهد و جلد شود. از این غریزه ذاتی براي آموزش آن ها استفاده می شود و مسابقاتی نیز براي محک زدن این قدرت بر گزار می شود
که معمولاً کبوتران بازنده به صاحب کبوتران برنده می رسند. براي جلد کردن کبوتر، معمولاً پرهاي کبوتر را (به غیر از شه پر (می برند
(قیچی می کنند) و مدتی بسته به خصوصاً نژاد حیوان نگهداري می کنند تا قطب نماي درونی حیوان تغییر مرکز داده و خانه جدید را مرکز
قطب نما کند .کبوتر بازان خاطرات فراوانی از کبوترانی دارند که بعد از سال ها به خانه قبلی خود بازگشته اند و هیچ گاه این قطب نما تغییر
نکرده است. اساساً نژاد کبوتران اصیل را در ظاهر و جمجمه و میزان وفاداري (جلد بودن) به اولین خانه می دانند.
تهیه و تنظیم : مجید عزیززاده
متن كامل در ادامه مطلب
ماشین جوجه كشی خانگی و صنعتی (نفيس مهر ماسوله) 
عوامل شکست در واکسیناسیون 
خصوصیات عمومی بلدرچین