کانیبالیسم (همخواری) در قرقاول از عمده مشکلات پرورش این پرنده بوده که موجب افت راندمان تخم گذاری، عفونت تخمدان پرنده ماده و شمار بالای تلفات در تمام سنین می گردد.
کانیبالیسم رفتاری است عصبی که ممکن است در ابتدا به شکل ساده نوک زدن به پر یا انگشت پا شروع شده و سپس بصورت حمله کامل از سوی پرنده عصبی به دیگر پرنده ها ادامه یابد. قرقاول ها مستعد ترین گونه در معرض عادت کانیبالیسم بوده که عوامل تشدید کننده آن بشرح زیر می باشد.
۱- شلوغی و تراکم بالای پرنده: شلوغی بیش از حد باعث نزدیک شدن و تنگاتنگ قرار گرفتن پرندگان در کنار هم می گردد. در این هنگام نوک زدن ممکن است در اثر خستگی، تنبلی (کم تحرکی) و فقر جیره غذایی آغاز گردد.
۲- دما: دمای بالای بستر پرنده را عصبی کرده و ممکن است باعث شروع نوک زدن به یکدیگر گردد.
۳- نور: نور سفید یا خیلی روشن سالن تحرک و نوک زدن پرنده را افزایش می دهد. همچنین تحقیقات نشان داده که کانیبالیسم در نور روز یا نور کم سالن بسیار کمتر روی میدهد.
۴- سن: کانیبالیسم در تمام سنین روی می دهد. نوک زدن به انگشت پا، منقار و پر، بیشتر در جوجه ها و نوک زدن به مقعد، سر و بال بیشتر در پرنده های بالغ روی می دهد.
۵- تهویه و ضد عفونی: تهویه و ضد عفونی ضعیف سالن به شدت چشم ها و سوراخ های بینی را تحریک کرده که مهمترین عوامل نوک زنی می باشند. بستر را باید همیشه خشک نگه داشت چرا که بستر خیس یا مرطوب باعث چسبیدن و انباشتگی مدفوع به انگشتان پای جوجه ها شده که در موارد حاد موجب افتادن و قطع شدن انگشت میگردد.
۶- تجهیزات و وسایل: آبخوری ها و دانخوری های با شکل نامناسب و لبه های تیز باعث ایجاد زخم در ناحیه دهان، بینی و سر شده که خود نقطه شروع کانیبالیسم می باشد.
۷- حشرات و انگل های خارجی: هجوم ریز کرم ها، شپشک ها و انگل ها می تواند باعث خارش، تنش عصبی و نوک زنی پرها گردد.
۸- تهاجم ناشی از قلمرو یابی: اکثر پرنده های نر در سن بلوغ یا موسم جفتگیری بشدت مهاجم شده و در کنار آن شلوغی و تراکم بیش از حد یا فضای کوچک جفتگیری می تواند باعث بروز حاد نوک زنی گردد.
۹- تغذیه: مهمترین عامل بروز کانیبالیسم را می توان در تغذیه بررسی نمود. جیره های غذایی با میزان انرژی بالا و فیبر پایین باعث بروز کانیبالیسم میگردد.
نویسنده : وحید رحیمی
