فنچها پرندگانی جذاب خود جوش و کاملا بازیگوش هستن که زادگاه انان استرالیا و بعضی از کشورهای گرمسیری در شرق آسیا نیز میباشد از جمله هند و پاکستان مصرکه به تازگی نژادهای دیگری از این پرنده نیز وارد ایران شدند و در اکثر پرنده فروشیها عرضه میگردند.از انجایکه قدرت بدنی این پرنده در نگهداری در خانه خیلی بالاست و میشود از ان به عنوان گونه های مقاوم و کم هزینه در تمامی گونه ها نامبرد پس اگر تا به حال هیچگونه پرنده ای نداشته اید و میخواهید تجربه نگهداری پرنده را داشته باشین فنچ میتواند بهترین گزینش و راحترین پرنده برای نگهداری در منزل باشد. در زیر به گونه ها و آموزش و نگهداری از فنچ میپردازیم.
برخی از گونههای آن نظیر فنچ راه راه بومی استرالیا میباشد وبرخی گونههای دیگر در مناطق وسیعی از اروپا پراکندهاند. همچنین گونههای دیگری از این پرنده را میتوان در اندونزی و تیمورشرقی به صورت بومی و در آمریکا ، پرتغال و پورتوریکو بصورت رها سازی شده یافت. این پرنده در دشتهای باز با درخت و درختچه های پراکنده زیست میکنند. اما با مزاحمتهای انسان نیز کنار آمده و حتی در جاهایی که زیستگاهشان از بین میرود و جای آن را ساخته های دست بشر میگیرد نیز به زندگی ادامه میدهد. این پرنده شامل انواع گوناگونی است که توسط محققین ژنتیک یا تکثیر آن توسط دوستدارن این حیوان بوجود آمدند. عمر این پرنده به عوامل محیطی و ژنتیکی آن بسیار وابستهاست. فنچها معمولاً پنج تا ده سال عمر میکنند، وبرخی معتقدند که تا یازده سال زنده می مانند، و یکی از پرورش دهندگان اظهار میدارد که فنچ وی تا دوازده سال عمر کرده و تا سه ماه قبل از تلف شدن ، تولید مثل میکرده است. فنچها ازران قیمت بوده وبرخی از نژادهای کمیاب آن کمی گران تر از بقیه به فروش میرسند، به همین علت تهیه چند قطعه فنچ برای نگهداری در منزل کاری بسیار ساده و آسان است. معمولاً فنچها را از قاره آفریقا، استرالیا و آسیا تهیه میکنند . فنچها پرندگان حساسی هستند و باید آنها را از دود سیگار و یا بوهای تند آشپزخانه و یا مواد ضد عفونی قوی محافظت کرد. زیرا که این بوهای تند میتواند باعث مرگ و میر پرنده شود. فنچها نسبت به صحبت کردن و یا سوت زدن آدمی عکس العمل نشان داده و از این کار خوشحال میشوند ، اما متاسفانه قدرت تقلید صدا را ندارند.
تولید مثل
یک جفت فنچ هنگامی که میخواهند لانه سازی کنند رفتاری را از خود نشان میدهند ، به این صورت که به شدت شروع به جمع آوری چیزهایی برای لانه سازی میکنند.بهتر است در این دوران کاغذ تکه تکه شده و شاخههای کوچک مثل چوب جارو یا برگ در اختیار آنها قرار داده شود.اگر آنها چیزی برای جمع آوری پیدا نکنند از پر و پوست دانه ها استفاده خواهند کرد.هر چیزی میتواند برای ساخت لانه در گوشه قفس یا حتی در لانه ای که صاحب پرندگان در اختیار آنان قرار داده و یا حتی در ظرف غذا انباشته شود.وقتی این رفتار از یک جفت فنچ دیده میشود که آنها باید یک لانه به بزرگی یک سیب یا پرتقال بزرگ فراهم کنند.این لانه همیشه باید در بالاترین قسمت گوشه قفس قرار بگیرد.این لانه باید مقابل ظرف غذا و در فاصله نزدیک و معمولی از چوبی که برای نشستن فنچها در نظر گرفته شده باشد.اگر این میله دور از لانه باشد فنچ نر روی آن نخواهد نشست و در طول دوران تخم گذاری فنچ ماده ترجیح میدهد بالای لانه بنشیند.در طول دوران لانه سازی هر دو وقتشان را در طول شب در کنار لانه صرف میکنند.
وقتی لانه مورد قبول واقع شد و هر شب را در آن سپری کردند ، آنها اقدام به جمع آوری مقدار زیادی تکههای نرم برای کف لانه از برگ و رشته های مثل نخ و شاخه های نرم میکنند.آنها موادی را ترجیح میدهند که یک جفت از آنها بیشتر از ۲٫۵ سانتیمتر طول نداشته باشد و از هر نوع و رنگی از مواد نرم استفاده میکنند.لانه با کوچکترین چیزهای ممکن که برای ساختن لانه مناسب هستند در یک هفته قبل از تخم گذاری بسته میشود.در هر دوره تخم گذاری بین ۳ تا ۱۲ تخم گذاشته میشود.
فنچ نر و ماده ممکن است از ۳ تا ۱۲ تخم در دورهای که برای تخم گذاری فعال هستند بگذارند.جوجه ها به ترتیب تخم گذاری سر از تخم در میآورند.معمولا یک یا دو تخم بدون آنکه جوجه ای از آن بیرون بیاید باقی میماند تا والدین تغذیه جوجه ها را شروع کنند.لانه باید تنها به طور کامل به حال خود رها شود ، در واقع بعد از آغاز دوره تخم گذاری و تا زمانی که جوجهها جرات کنند خودشان از آن بیرون بیایند ، نباید کاری به لانه پرنده داشت.چون ممکن است از روی تخم خود بلند شوند و دیگر روی آن ننشینند.مدت زمانی که تخمها گذارده شود تا اینکه جوجه ها جرات کنند از لانه بیرون آیند متغیر است ٬اما معمولا تخمهای خوب ۱۴ تا ۱۶ روز طول میکشد تا جوجه ها از آن بیرون بیایند و همچنین ۳ تا ۴ هفته از دنیا آمدن جوجه ها زمان نیاز است تا آنها از لانه بیرون بیایند.فنچها معمولا والدین بسیار خوبی هستند و با میل و اشتیاق به نوبت بر روی تخمها و همینطور بعد از آن کنار جوجه ها مینشینند و آنها را به نوبت تغذیه میکنند.
تا وقتی که همه جوجه ها از لانه بیرون نیامدند و بدون وابستگی به پدر و مادرشان بر روی میله ننشسته اند ، لانه نباید از قفس خارج شود.بعد از بیرون آمدن همه جوجه ها ، فنچ مادر به سرعت برای دوره بعدی تخم گذاری به لانه بر میگردد.وقتی که ماده شروع به تخم گذاری میکند ، تنها جفت او اجازه خواهد داشت در لانه باشد.شروع دور بعدی تخم گذاری هنگامی که هنوز جوجه های قبلی در لانه باشند باعث میشود که استرس و فشار زیادی به پرنده ها وارد شود.پرنده نر اجازه نخواهد داد هیچ پرندهای در نزدیکی لانه در هنگام تخم گذاری باشد.پرنده نر در این هنگام شروع به نزاع با سایر پرندگان و سر و صدا و حمله کردن به آنها میکند.
آوازها و صداهااین پرنده ها بسیار پر سر و صدا هستند.صدای آنها میتواند یک بییپ یا مییپ بلند باشد و در واقع صدای آنها تعداد کمی از این نوع صدا است.ریتم آواز در نرها پیچیده تر است، و آواز هر نر متفاوت است.هرچند پرنده ها صدایشان با دیگر اعضای خانوادهاشان یکسانیهایی دارد.و همه فنچها در یک چهارچوب خاص و یک ریتم خاصی آواز میخوانند.فنچ نر صدایش را با اختلافی کم به پسرش منتقل میکند.آواز تا دوره بلوغ ممکن است تغییر کند اما پس از آن در تمام طول عمر پرنده ثابت باقی میماند.تحقیقات علمی در موسسه «ریکن» در ژاپن اشاره کردهاست که آواز خواندن در ماده ها در واقع یک پاداش برای هیجان فنچ نر میباشد ، و باعث هیجانیتر شدن وی میشود.
فنچهای نر توانایی آواز خواندنشان را در دوره بلوغ و زمانی که ماده ها هنوز این توانایی را ندارند، بدست میآورند.علت این رشد متفاوت، جایی در دوران جنینی است که فنچ نر استروژن را تولید میکند ، که این هورمون در مغز شبیه تستسترون میشود ، که به پیشرفت سیستم اعصاب مورد نیاز برای آواز خواندن میانجامد.صدای آنها با تعداد کمی آواهای درهم شروع میشود.اما آنها دائم سعی و تلاش میکنند آواز خود را با آنچه از صدای پدرشان در خاطرشان مانده تطبیق بدهند ، و صدایشان بسرعت تکمیل میشود.در طول این مدت آنها آوازشان را با صداهایی که در اطرافشان میشنوند ، تکمیل خواهند کرد.همچنین از صدای آواز سایر نرهای نزدیک خودشان نیز الهام میگیرند.
فنچهای نر از صدایشان تا حدودی برای یافتن جفت استفاده میکنند.و برای جفت گیری معمولا از یک صدای منظم بلند استفاده میکنند.همچنین فنچها یک صدای «هیس» در موقعی که قصد دفاع از محدوده خود را دارند از خود تولید میکنند.
محبوبیت آنها به خاطر توانایی زیادشان در تولید مثل است و هر کسی میتواند از آنها جوجه بگیرد.و توانایی آنها در زندگی در مناطق خشک.این تواناییها باعث شده که فنچ به عنوان یک پرنده آواز خان خانگی مورد پسند عامه قرار بگیرد.