- ضد عفوني در سيستم هاي قارچ به دو صورت انجام ميپذيرد :
1- روش غير شميايي
2- روش شميايي
در حالت اول سالنها توسط بخارآب داغ در دماي 80 تا 65 درجه به مدت 10 تا 15 ساعت استريل و ضد عفوني ميگردند .اما در بيشتر سيستمهاي كوچك و معمولي ازروشهاي شميايي استفاده ميكنند در كارخانه هاي بزرگ از روشهاي شميايي بعنوان روش مكمل استفادهميگردد زيرا در بسياري از موارد نميتوان از روشهاي شميايي استفاده نمود در ذيل به روشهاي شميايي و مواد ضد عفوني ميپردازيم :
*- مواد ضد عفونی را میتوانبه دو گروه تقسیم نمود:
1- دور کننده ها : این مواد معمولا چربی بر میباشند یعنی چربی ها را حل کرده و لایه آلودگی که در روی سطوح بوجود میآیدرا از سطح پاک میکنند البته آلودگی ها ی جدا شده از سطوح از بین نمیروند و در شرایط مناسب مجددا فعال میگردند ! این لایه چربی بر اثر فعالیت صنایع(غبارچرب) بر روی سطوح بوجود می آید
. از معروفترین این مواد میتوان به انواع شوینده ها اشاره نمود ( صابون مایع ظرفشویی ,دستشوئی , پودر لباسشوئی و... ) از دیگر این مواد میتوان به الکل اشاره نمود .
2- کشنده ها : این مواد آلودگی ها را از سطح معمولا جدا نمیکنند و آنها را در همان سطح از بین میبرند از جمله این مواد میتوان به هیپوکلریت سدیم ( وایتکس ) , ویرکن اس , فرمالین وسموم کشاورزی که در این کاراستفاده میکنند مثل ( حشره کش :دیازینون , مالاتیون , پر مترین , دلتا مترین و... قارچکشها : بنومیل ,کاپتان , زینب ,مانب ,
مانکوزب ,کاربندازیم و.... )
در باره مواد ضد عفونی باید :
میزان مصرف , نحوه مصرف , زمان مصرف و نحوه اثر سم را بدانیم
*- از نظر زمانی ما دو زمان مصرف داریم :
1-قبل از کشت : ,یعنی زمانی که سالن تخلیه بوده و هیچ قارچی در سالن وجود ندارد نکته ای که در این زمان وجود دارد این است که میتوان تحت شرایط خاص و نظر کارشناس طرح از مواد ضد عفونی و سموم قابل مصرف در سالن با
غلظت بالا تری نیز استفاده کرد البته غلظت مورد نیاز وکافی جهت ضد عفونی همان مقدار توصیه شده میباشد .
2- پس از کشت :یعنی از زمانی که کمپوست وارد سالن میگردد و یا در تماس با هوای محیط قرار میگیرد
*- در مورد نحوه اثر نیز باید به این نکته اشاره نمود که دو نوع اثر از مواد ضد عفونی وسموم مورد نظر مامیباشد
اثر تماسی: یعنی ماده ضد عفونی باید حتما با آلودگی برخورد کند تا بتواند آن را از بین ببرد
اثر تدخینی : در این اثر ماده مورد نظر به صورت گاز در آمده و تمام محیط را ضد عفونی میکند وحسن این روش به روش تماسی این است که در این نوع اثر نیاز نیست تا تمام سطوح با آن اغشته گردد وفقط با ید آن ماده را به صورت گاز در آوریم تا در تمام محیط پخش شده و آن را ضد عفونی کند .
*الکل: ماده ضد عفونی با اثر تماسی هم قبل از کشت و هم بعد از کشت استفاده میشود مقدار استفاده از الکل 10%میباشد بعنی 1 واحد به 10 واحد آب . در ضد عفونی ابزار دستی و دستها و سطوح کوچک استفاده میگردد .
*هیپوکلریت سدیم : این ماده نیز هم قبل و هم بعد از کشت استفاده میگردد و در هر زمان مقدار مصرف فرق میکند در قبل از کشت حدود 1 تا 2% و بعد از کشت 5/0 تا 1% مقدار استفاده میباشد . جهت ضد عفونی سطوح وسیع تر و میز کشت و سطح کیسه ها قبل از ایجاد شکافها (در صدفی ) و...
*ویرکن اس : این ماده ضد عفونی طیف بسیار وسیعی از میکرو ارگانیسمها را تحت تاسیر قرار میدهد و مخصوصا کپک ها (آسپراژیلوسها ) و بر روی باکتریها و ویروسها نیز تاثیر بسیار زیادی دارد این ماده هم قبل وهم بعد از کشت
جهت ضد عفونی کامل در سالن یا ضد عفونی بستر ها و... این ماده اثرات زیست محیطی ندارد ودر غلظت های پایین ( 1 در 1000 ) در استخرهای آب شرب جهت ضدعفونی میتوان استفاده نمود .در زمان قبل از کشت با غلظت حدود ( 1 در 200 تا 300 ) جهت ضد عفونیهای کامل سالن و در بعد از کشت (1 به 500 تا 1000 ) میتوان استفاده نمود .
*فرمالین : ماده ضد عفوني با طيف وسيع اثر فقط قبل از كشت استفاده ميگردد و جزء مواد تدخيني ميباشد و تصعيد گازي به نام فرم آلدئيد ميكند .
فرمالين در بازار به دو شكل ، جامد و مايع موجود است.
فرمالين جامد با نام تجاري پيرافرم به صورت بلوك هاي آجري و تقريبا قرمز رنگ ميباشد و هر بلوك پيرافرم جهت ضد عفوني 500 متر مكعب فضا بكار ميرود بايد توجه داشت بعلت ماده مؤثره آن گاز ميباشد پس حجم در نظر گرفته يشود.
بلوك پيرافرم را به قطعات كوچكتر تقسيم كرده و هر تكه را در يك قسمت از سالن قرار ميدهيم ( جهت پخش يكنواخت گاز ) سپس از آخرين قطعه شروع ميكنيم با فندك به شعله ور كردن يك گوشه از پيرافرم البته بايد توجه داشت كه قبلا تمامي منافذ و دريچه هاي هواكش و هواساز كاملا بسته شود تا د گاز خارج نگردد بعد از اينكه تمامي فطعات را شعله ور كرديم از سالن خارج ميشويم و درب را ميبنديم پس از 48 ساعت ميتوانيم توسط هواكشها گاز را
تخليه و از سالن استفاده نماييم ..
فرمالين مايع : فرماليني كه در اينجا مصرف ميگردد با غلظت فرموله 37% ميباشد واز نوع فرمالين هاي صنعتي بايد
باشد روش استفاده از اين نوع فرمالين متنوع ميباشد در اينجا به سه روش اشاره ميگردد.
1-فرمالين (1 واحد ) + آب (2تا4 واحد )
2-فرمالين ( 1 واحد )+آب (2تا 3 واحد )+ حرارت
3- فرمالين (2تا3 واحد ) +پرمنگنات پتاسيم (Kmno4 ) ( 1واحد )
*-در روش اول فرمالين با آب رقيق شده و فقط كف سالن ميپاشيم اين روش ساده ترين روش بوده و در آن نيازي نيست تا تمامي سالن را با فرمالين آغشته كنيم زيرا گاز به تمام سالن نفوذ كرده و همه را ضد عفوني ميكند عيب اين روش اين است كه باقي مانده آن بر روي زمين هر وقت خيس گردد گاز مجددا در هوا پخش ميگردد تا ماني كه كاملا شسته شود .
*- در روش دوم فرمالين با آب رقيق گشته و در ظرفهاي فلزي آنهارا در چند نقطه سالن بر روي هيتر هاي برقي حرارت ميدهيم تا در همان 48 ساعت سالن ضد عفوني گردد . اين روش چون گازبا بخار آب همراه است
و به علت سنگيني سطوح پايين سالن را نيز بخوبي ضد عفوني ميكند .
*-در روش سوم از واكنش شيميايي و گرمازا بين فرمالين و پرمنگنات استفاده ميگردد در اين روش كه بايد باتجربه كافي و احتياط انجام گردد در سالن ظرفهاي فلزي را در نقاط مختلف قرار داده و ابتدا در تمام ظروف پرمنگنات را ريخته و بعد با سرعت و احتياط فرمالين را به اندازه كافي روي آنها ريخته و از سالن خارج ميشويم (اگر برعكس كار انجام گردد ممكن است باعث انفجار يا پاشيده شدن مواد با حرارت بالابه اطراف ميگردد ). دراينجا واكنش باعث ميگردد به شدت گاز در محيط پراكنده شده و محيط ضد عفوني ميگردد . اين روش هم تا 48 ساعت بايد درب سالن را بسته و پس از خروج گاز توسط هواكشها كشت را شروع ميكنيم .
ميزان مصرف فرمالين در روش سوم 20 گرم پرمنگنات با 40 تا 60 سي سي فرمالين براي 3 تا 5/4 متر مكعب است ودر روش دوم براي 3 مترمكعب 40 تا 45 سي سي فرمالين و روش اول 45 تا 50 سي سي نياز ميبا شد .
در هر صورت استفاده ازفرمالين داراي چند نكته مهم است كه يكي از آنها خشك بودن سطوح جهت ضد عفوني مناسب زيرا خيس بودن ميتواند مانند يك عايق روي آلودگي ها را بپوشاند ! بايد توجه داشت كه چون گاز سبك است و آلودگيها معمولا در سطوح پايين تر ميباشند كمي رطوبت نسبي در سالن هنگام ضد عفوني يا قبل
از آن در سالن گاز را سنگين كرده ودر لايه هاي پايين تر نگه ميدارد .
ودرآخر فرمالين در دماي بالا حدود 35 تا 30 درجه بالاترين اثر را دارد و شروع اثر آن از 28 يا 29 درجه به بالا ميباشد پس بايد توجه داشت هنگام مصرف فرمالين شرايط فوق اجرا گردد .
