گله بیمار :                                               

در هنگام ابتلای گله به بیماری‌های مختلف مانند عفونت‌های مایکوپلاسمایی نظیر CRD انجام واکسیناسیون به صورت اسپری ممکن است بیماری را در گله تشدید نماید. توصیه می‌شود هنگام مواجهه با یک گله بیمار، از انجام واکسیناسیون تا زمان بهبودی کامل گله به دلایل زیر اجتناب گردد :

1 - عدم کارآیی مناسب سیستم ایمنی پرنده برای تولید پادتن.

2 - احتمال ایجاد بیماری توسط همان واکسن تزریق شده.

3 - افزایش حدت سویه واکسن (Back Passage).

4 - عدم تأثیر واکسن هنگامی که گله در مرحله کمون همان بیماری است.

5 - واکسن می‌تواند به عنوان یک عامل ایجاد تنش باعث تشدید بیماری در گله شود .

عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی جوجه ها :

عوامل زیر می‌توانند با ضعیف کردن سیستم ایمنی سلولی یا همورال باعث عدم پاسخ ایمنی لازم در برابر واکسن‌های تزریق شده گردند :

عوامل عفونی :

این عوامل می‌توانند شامل ویروس گامبورو، ویروس کم خونی عفونی، ویروس مارک، رئوویروس‌ها، آدنوویروس‌ها و رتروویروس‌ها باشند.

مایکوتوکسین‌ها :

 آفلاتوکسین، اکراتوکسین و تریکوتسن از این گروه دارای اثرات مشخصی در جهت تضعیف سیستم ایمنی طیور می‌باشند که عمده این اثرات عبارتند از :

1- عدم پاسخ مناسب به واکسیناسیون‌های صورت گرفته.

2- افزایش حساسیت پرنده نسبت به عوامل عفونی.

3- اختلال در ایجاد مقاومت نسبت به بیماری‌ها.

4- تداخل در ایمنی حاصل از سلول‌های T و B و نرسیدن عیار پادتن به سطح مورد نظر.

استرس ها :

استرس‌ها، پاسخ‌های غیراختصاصی بدن نسبت به تحریکات محیطی می‌باشند . عوامل مختلفی مانند تعیین جنسیت ، حمل‌ونقل ، نوک‌چینی ، قطع برق و دان ، شرایط گرما ، تهویه ، واکسیناسیون ، تغییر سالن ، ازدحام جمعیت و… سبب ایجاد ترس و استرس در طیور می‌گردند ، که جهت کنترل استرس می‌توان از ویتامین‌های A ، B ، C ، D و E استفاده نمود . از داروهای ماکرولیدی مانند اریترومایسین نیز می‌توان استفاده کرد، زیرا آنها ضمن کنترل عفونت باعث تحریک سیستم ایمنی می‌شوند .

تغذیه نامناسب :

کمبود مزمن مواد مغذی کم مصرف بیشتر از مواد پرمصرف ، دستگاه ایمنی را تضعیف می‌کند . از این میان می‌توان به ویتامین‌های A ، C ، E ، اسیدهای آمینه متیونین و لیزین ، اسید لینولئیک و مواد معدنی مانند Fe و Se اشاره نمود . بالا بودن میزان کلر در بدن پرنده در صورت پائین بودن مقدار سدیم باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردد. توصیه می‌شود قبل از واکسیناسیون، متیونین و لیزین جیره افزایش یافته و یا از محلول مولتی ویتامین و اسید آمینه استفاده گردد و پس از واکسیناسیون از مولتی ویتامین و الکترولیت بهره‌گیری شود.

اصول مدیریتی :

مدیریت مناسب نقش اساسی در توفیق برنامه‌های واکسیناسیون ایفا می‌کند. از بین موارد متفاوت مدیریتی در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :

پاکسازی و ضدعفونی مناسب مزرعه ، در نظرگرفتن تراکم مناسب برای هر سالن ، تأمین سیستم تهویه مناسب ، جلوگیری از نوسان درجه حرارت ، بالابودن کیفیت آب مصرفی ، تأمین وضعیت مناسب برای بستر ، نوک‌چینی مناسب و رعایت یک سنی بودن گله.

وجود پادتن های مادری :

جوجه‌ها نوعی پادتن به نام IgG را از مادر دریافت می‌کنند که عیار آن در سه روز اول به دلیل جذب کیسه زرده کاهش نمی‌یابد ، اما بعد از سه روز به تدریج تا سن سه ‌هفتگی کاهش یافته و از بین می‌رود . باید دانست که سرعت کاهش عیار پادتن‌ها در جوجه‌های گوشتی به دلیل رشد سریع آنها نسبت به پولت‌ها بیشتر است . زمان انجام واکسیناسیون باید متناسب با سطح ایمنی حاصل از دریافت پادتن‌های مادری باشد. به عنوان مثال اگر میزان پادتن‌های مادری علیه بیماری خاصی بسیار بالا باشد، به دلیل خنثی شدن واکسن توسط پادتن مادری ، انجام واکسیناسیون در دو هفته اول تأثیری نخواهد داشت. تعیین زمان نخستین نوبت واکسیناسیون ارتباط مستقیمی با آگاهی از میزان زمان پایداری پادتن‌های مادری دارد ، که تعیین این زمان با استفاده از تست‌های سرولوژی مانند HI و Elisa انجام می‌شود . باید دقت نمود که این عمل در مورد بیماری‌های نیوکاسل و گامبورو اهمیت حیاتی دارد .

تفاوت حدت سویه فارم و سویه واکسن :

تصمیم‌گیری در زمینه تعیین و انتخاب حدت ویروس براساس شرایط اپیدمیولوژیک منطقه و وضعیت سلامت گله صورت می‌گیرد . مثلاً در مواقعی که بیماری موجود در فارم از نوع بسیار حاد باشد ، تجویز سویه ملایم واکسن نخواهد توانست سطح ایمنی گله را در برابر این بیماری حفظ نماید. باید به خاطر داشت که سویه‌های کلاسیک موجود در واکسن قادر به حفظ ایمنی کافی گله در برابر سویه‌های واریانت نمی‌باشند .

نکاتی جهت افزایش میزان تاثیر واکسیناسیون :

1- مشخصات واکسن و شماره سریال آن را ثبت کنید .

2- به تاریخ تولید و انقضای واکسن توجه نمائید .

3- به منظور جابجایی ویال‌های واکسن باید از فلاسک‌های مخصوص استفاده شود .

4- هنگام خریداری و تحویل واکسن باید دز ویال‌های آن با توجه به شرکت سازنده با دقت بررسی و تعیین گردد، زیرا در روز  انجام واکسیناسیون تهیه واکسن مورد نیاز مشکل خواهد بود .

5- از سالم بودن یخچال و سردکننده واکسن از طریق دماسنج اطمینان حاصل کنید .

6- شیشه‌ها و بطری‌های حاوی واکسن را از نور آفتاب دور نگه دارید .

7- نگهداری واکسن باید در یخچال و حرارت پایین صورت گیرد .

8- هنگام انجام واکسیناسیون به دستورات کارخانه سازنده توجه نمائید .

9- از مصرف برخی واکسن‌های زنده بطور همزمان اجتناب نمائید .

10- از یک ویال برای واکسیناسیون تعداد مشخصی از پرندگان استفاده نمائید .

11- عملیات واکسیناسیون را با خونسردی انجام داده و از تعجیل و شتابزدگی اجتناب نمائید .

12- همواره نوع واکسن مصرفی را کنترل نمائید .

13- از مصرف واکسن‌های بدون برچسب خودداری نمائید، مگر اینکه علامتی جهت تفریق با نوع خاص از واکسن دیگری راداشته باشند .

14- در صورت قطع برق از مصرف واکسن‌های زنده موجود خودداری نمائید .

15- بطری‌های واکسن کشته را می‌توان تا 24 ساعت پس از بازکردن مصرف نمود ولی این توصیه در مورد واکسن‌های زندهصادق نمی‌باشد .

16- رعایت دز صحیح واکسن حین واکسیناسیون الزامی است و نمی‌توان بخاطر صرفه‌جویی مقدار دز را کاهش داد .

17- ضروری است، تمامی پرندگان موجود در یک سالن در یک روز واکسینه شوند .

18- از انجام واکسیناسیون در روزهای تعطیل، به دلیل داشتن بار روانی برای واکسیناتور خودداری نمائید .

19- پس از انجام واکسیناسیون، شیشه‌ها و بطری‌های خالی را ضدعفونی و سپس معدوم نمائید .

20- بهتر است دمای سالن را پس از واکسیناسیون چند درجه بالا ببرید .

منبع : بولتن علمی تلاونگ شماره 32

مطالب مرتبط :

     بیماری نیوکاسل در طیور

    پیشگیری از بیماری ها در گله های طیور

---------------------------------------------------------------------

  فنچ

فنچ پرنده‏ای از جنس سهره می‏باشد که برخی از گونه‌های آن نظير فنچ راه راه بومی استراليا می‌باشد وبرخی گونه‌های ديگر در مناطق وسيعی از اروپا پراکنده‌اند. همچنين گونه‌های ديگری از اين پرنده را می‌توان در اندونزی و تيمورشرقی به صورت بومی و در آمريکا ، پرتغال و پورتوريکو بصورت رها سازی شده يافت. اين پرنده در دشت‏های باز با درخت و درختچه‏های پراکنده زيست می‏کنند. اما با مزاحمت‏های انسان نيز کنار آمده و حتی در جاهايی که زيستگاهشان از بين می‏رود و جای آن را ساخته‏های دست بشر می‏گيرد نيز به زندگی ادامه می‏دهد. اين پرنده شامل انواع گوناگونی است که توسط محققين ژنتيک يا تکثير آن توسط دوستدارن اين حيوان بوجود آمدند. عمر اين پرنده به عوامل محيطی و ژنتيکی آن بسيار وابسته‌ است. فنچ‌ها معمولاً پنج تا ده سال عمر می‌کنند، وبرخی معتقدند که تا يازده سال زنده می مانند، و يکی از پرورش دهندگان اظهار می‌دارد که فنچ وی تا دوازده سال عمر کرده و تا سه ماه قبل از تلف شدن ، توليد مثل می‌کرده است. فنچ‌ها ازران قيمت بوده وبرخی از نژادهای کمياب آن کمی گران تر از بقيه به فروش می‌رسند، به همين علت تهيه چند قطعه فنچ برای نگهداری در منزل کاری بسيار ساده و آسان است . معمولاً فنچ‌ها را از قاره آفريقا ، استراليا و آسيا تهيه می‌کنند . فنچ‌ها پرندگان حساسی هستند و بايد آن‌ها را از دود سيگار و يا بوهای تند آشپزخانه و يا مواد ضد عفونی قوی محافظت کرد. زيرا که اين بوهای تند می‌تواند باعث مرگ و مير پرنده شود. فنچ‌ها نسبت به صحبت کردن و يا سوت زدن آدمی عکس العمل نشان داده و از اين کار خوشحال می‌شوند ، اما متاسفانه قدرت تقليد صدا را ندارند.

 توليد مثل

يک جفت فنچ هنگامی که می‏خواهند لانه سازی کنند رفتاری را از خود نشان می‏دهند ، به اين صورت که به شدت شروع به جمع آوری چيزهايی برای لانه سازی می‏کنند.بهتر است در اين دوران کاغذ تکه تکه شده و شاخه‏های کوچک مثل چوب جارو يا برگ در اختيار آنها قرار داده شود.اگر آنها چيزی برای جمع آوری پيدا نکنند از پر و پوست دانه‏ها استفاده خواهند کرد.هر چيزی می‏تواند برای ساخت لانه در گوشه قفس يا حتی در لانه‏ای که صاحب پرندگان در اختيار آنان قرار داده و يا حتی در ظرف غذا انباشته شود.وقتی اين رفتار از يک جفت فنچ ديده می‏شود که آنها بايد يک لانه به بزرگی يک سيب يا پرتقال بزرگ فراهم کنند.اين لانه هميشه بايد در بالاترين قسمت گوشه قفس قرار بگيرد.اين لانه بايد مقابل ظرف غذا و در فاصله نزديک و معمولی از چوبی که برای نشستن فنچ‏ها در نظر گرفته شده باشد.اگر اين ميله دور از لانه باشد فنچ نر روی آن نخواهد نشست و در طول دوران تخم گذاری فنچ ماده ترجيح می‏دهد بالای لانه بنشيند.در طول دوران لانه سازی هر دو وقتشان را در طول شب در کنار لانه صرف می‏کنند.

وقتی لانه مورد قبول واقع شد و هر شب را در آن سپری کردند ، آنها اقدام به جمع آوری مقدار زيادی تکه‏های نرم برای کف لانه از برگ و رشته‏های مثل نخ و شاخه‏های نرم می‏کنند.آنها موادی را ترجيح می‏دهند که يک جفت از آنها بيشتر از ۲٫۵ سانتيمتر طول نداشته باشد و از هر نوع و رنگی از مواد نرم استفاده می‏کنند.لانه با کوچکترين چيزهای ممکن که برای ساختن لانه مناسب هستند در يک هفته قبل از تخم گذاری بسته می‏شود.در هر دوره تخم گذاری بين ۳ تا ۱۲ تخم گذاشته می‏شود.

فنچ نر و ماده ممکن است از ۳ تا ۱۲ تخم در دوره‏ای که برای تخم گذاری فعال هستند بگذارند.جوجه‏ها به ترتيب تخم گذاری سر از تخم در می‏آورند.معمولا يک يا دو تخم بدون آنکه جوجه‏ای از آن بيرون بيايد باقی می‏ماند تا والدين تغذيه جوجه‏ها را شروع کنند.لانه بايد تنها به طور کامل به حال خود رها شود ، در واقع بعد از آغاز دوره تخم گذاری و تا زمانی که جوجه‏ها جرات کنند خودشان از آن بيرون بيايند ، نبايد کاری به لانه پرنده داشت.چون ممکن است از روی تخم خود بلند شوند و ديگر روی آن ننشينند.مدت زمانی که تخم‏ها گذارده شود تا اينکه جوجه‏ها جرات کنند از لانه بيرون آيند متغير است ٬اما معمولا تخم‏های خوب ۱۴ تا ۱۶ روز طول می‏کشد تا جوجه‏ ها از آن بيرون بيايند و همچنين ۳ تا ۴ هفته از دنيا آمدن جوجه‏ها زمان نياز است تا آنها از لانه بيرون بيايند.فنچ‏ها معمولا والدين بسيار خوبی هستند و با ميل و اشتياق به نوبت بر روی تخم‏ها و همينطور بعد از آن کنار جوجه‏ها ‏می‏نشينند و آنها را به نوبت تغذيه می‏کنند.

تا وقتی که همه جوجه ‏ها از لانه بيرون نيامدند و بدون وابستگی به پدر و مادرشان بر روی ميله ننشسته‏اند ، لانه نبايد از قفس خارج شود.بعد از بيرون آمدن همه جوجه‏ها ، فنچ مادر به سرعت برای دوره بعدی تخم گذاری به لانه بر می‏گردد.وقتی که ماده شروع به تخم گذاری می‏کند ، تنها جفت او اجازه خواهد داشت در لانه باشد.شروع دور بعدی تخم گذاری هنگامی که هنوز جوجه‏های قبلی در لانه باشند باعث می‏شود که استرس و فشار زيادی به پرنده‏ها وارد شود.پرنده نر اجازه نخواهد داد هيچ پرنده‏ای در نزديکی لانه در هنگام تخم گذاری باشد.پرنده نر در اين هنگام شروع به نزاع با ساير پرندگان و سر و صدا و حمله کردن به آنها می‏کند.

   انواع فنچ

گونه‌های فنچ عبارتند از :

• فنچ راه راه
• فنچ طوطی وار آبی رخ
• فنچ بنگالی
• فنچ نواری
• فنچ جاوه
• فنچ بلوطی
• فنچ چاشنی
• فنچ مونيای سر سفيد
• فنچ مونيای ملوکان
• فنچ آوازه خوان
• فنچ کشيش آفريقايی
• فنچ سرخ زيبا

 آوازها و صداها

اين پرنده‏ها بسيار پر سر و صدا هستند.صدای آنها می‏تواند يک بييپ يا مييپ بلند باشد و در واقع صدای آنها تعداد کمی از اين نوع صدا است .ريتم آواز در نرها پيچيده‏تر است ، و آواز هر نر متفاوت است.هرچند پرنده‏ها صدايشان با ديگر اعضای خانواده‏اشان يکسانی‏هايی دارد.و همه فنچ‏ها در يک چهارچوب خاص و يک ريتم خاصی آواز می‏خوانند.فنچ نر صدايش را با اختلافی کم به پسرش منتقل می‏کند.آواز تا دوره بلوغ ممکن است تغيير کند اما پس از آن در تمام طول عمر پرنده ثابت باقی می‏ماند.تحقيقات علمی در موسسه «ريکن» در ژاپن اشاره کرده‌است که آواز خواندن در ماده‏ها در واقع يک پاداش برای هيجان فنچ نر می‏باشد ، و باعث هيجانی‏تر شدن وی می‏شود.

فنچ‏های نر توانايی آواز خواندنشان را در دوره بلوغ و زمانی که ماده‏ها هنوز اين توانايی را ندارند، بدست می‏آورند.علت اين رشد متفاوت، جايی در دوران جنينی است که فنچ ‏نر استروژن را توليد می‏کند ، که اين هورمون در مغز شبيه تستسترون می‏شود ، که به پيشرفت سيستم اعصاب مورد نياز برای آواز خواندن می‏انجامد.صدای آنها با تعداد کمی آواهای درهم شروع می‏شود.اما آنها دائم سعی و تلاش می‏کنند آواز خود را با آنچه از صدای پدرشان در خاطرشان مانده تطبيق بدهند ، و صدايشان بسرعت تکميل می‏شود.در طول اين مدت آنها آوازشان را با صداهايی که در اطرافشان می‏شنوند ، تکميل خواهند کرد.همچنين از صدای آواز ساير نرهای نزديک خودشان نيز الهام می‏گيرند.
فنچ‏های نر از صدايشان تا حدودی برای يافتن جفت استفاده می‏کنند.و برای جفت گيری معمولا از يک صدای منظم بلند استفاده می‏کنند.همچنين فنچ‏ها يک صدای «هيس» در موقعی که قصد دفاع از محدوده خود را دارند از خود توليد می‏کنند.
محبوبيت آنها به خاطر توانايی زيادشان در توليد مثل است و هر کسی می‏تواند از آنها جوجه بگيرد.و توانايی آنها در زندگی در مناطق خشک.اين توانايی‏ها باعث شده که فنچ به عنوان يک پرنده آواز خان خانگی مورد پسند عامه قرار بگيرد.

 تعيين جنسيت فنچ

تعيين جنسيت در گونه‌های مختلف فنچ از گونه‌ای به گونه ديگر متفاوت است در برخی از گونه‌ها نظير فنچ راه راه رنگ وشکل پرنده نر وماده با هم تفاوت دارند ومی توان به راحتی از روی رنگ وشکل ظاهری نر و ماده را از يکديگر تمييز داد .در گونه فنچ راه راه می‏توان به سادگی آنها را از هم تشخيص داد.فنچ‏های نر معمولا پرهای نارنجی روشنی بر روی گونه‏اشان دارند.و يک منقار سرخ رنگ(در مقابل منقار نارنجی ماده)و همراه با يک طرح سياه و سفيد مشخص.در برخی موارد رنگ منقار تنها گزينه بيان کننده جنسيت هست ، چون رنگ نارنجی روی گونه بعضی وقتها کم رنگ می‏شود يا اصلا از بين می‏رود.جوجه‏ها نيز معمولا شبيه رنگ پدر و مادرشان هستند و گاهی نيز با رنگ آنها اختلاف دارند.جوجه‏های درون لانه خاکستری هستند که در برخی جاها با رنگ سفيد کامل شده‌است .اين اختلاف‏ها به علت جفت گيری‏های مختلف بين انواع مختلف فنچ‏ها در يک مکان خاص که آنها در کنار هم نگهداری می‏شوند مثل مغازه پرنده فروشی بروز می‏کند.به هر حال پرنده گونه نارنجی که بسيار فعال و سرسخت‏تر هستند مطمئناً يک نر جوان است و گونه‏های نارنجی نيز از دو ماهگی ظاهر می‏شوند.همچنين فنچ‏های بسيار جوان منقاری سياه رنگ دارند و وقتی به سن بلوغ برسند رنگی می‏شود. در برخی گونه‌های ديگر نر وماده کاملاً شبيه به هم بوده وامکان تعيين جنس مقدور نمی‌باشد برای مثال در فنچ طلايی علايم چندانی برای تشخيص نر وماده وجود ندارد ولی به ميزان زيادی می‌توان جنس پرنده را با بازرسی مخرج آن تعيين کرد ورنگ آن در پرنده ماده به رنگ روشن ودر پرنده نر به رنگ تيره تا مشکی است  . فنچ های نابالغ رنگ شان تيره تر از فنچ های بالغ است. فقط در حالی که رنگ پرهای فنچ‌ها تيره تر است، شما می‌توانيد به سن تقريبی آن‌ها پی ببريد. فنچ‌ها در سن شش ماهگی دارای پرهای کامل شده وجثه آن‌ها همانند جثه بالغ‌ها می‌شود.

 تغذيه و عادات

فنچ جزو پرندگان دانه خوار است و منقارشان برای پوست کندن دانه‏های ريز تناسب يافته‌است.فنچ‏ها ارزن را ترجيح می‏دهند ، اما تخم ساير ميوه‏ها را نيز می‏خوردند.همزمان که آنها ارزن را به عنوان غذای اصلی می‏خورند ، از خوردن ميوه (خيار ، پرتقال ، انگور ، سيب و ..) ، سبزيجات (کاهو ، سبزی خوردن و ...) و تخم مرغ(مخصوصا هنگام تخم گذاری) لذت می‏برند.آنها همچنين غذاهای زنده مثل کرم ارزن و يا ساير حشرات را نيز دوست دارند.آنها همچنين به شاخه کوچک ارزن نيز علاقمند هستند و يک يا دو پرنده يک شاخه کوچک را در عرض چند روز خواهند خورد.فنچ‏ها در خوردن بسيار حريص و شلوغ هستند ، مثلا دانه‏ها را به هر سو پخش می‏کنند.البته اين رفتار کمک زيادی به تکثير دانه‏ها در طبيعت می‏کند.گذاشتن مقداری خاک در قفس يا ظرف کوچک آب برای استحمام آنها بسيار مفيد است و پرنده‏ها خود را در آنها تميز می‏کنند.

 مطالب مرتبط :

     گالری تصاویر پرندگان

---------------------------------------------------------------------

    جوجه کشی مصنوعی شترمرغ          

شتر مرغ ماده معمولاً بین ساعت 4 تا 7 بعدازظهر تخمگذاری می کند. بلافاصله بعد از تخم گذاری بایستی تخم ها توسط کارگر جمع آوری شده و به محل جوجه کشی منتقل شوند.
دوران جوجه کشی 42 روز می باشد. درجه حرازرت دستگاه جوجه کشی 3/36 درجه سانتی گراد و رطوبت در حدود 20 تا 25 درصد است . وزن تخم به طور متوسط در حدود 5/1 کیلوگرم بوده و در پایان دوران جوجه کشی بایستی در حدود 13 تا 15 درصد از وزن تخم کاهش پیدا کند. در غیراینصورت ممکن است مشکلاتی در جوجه در آوری ایجاد گردد. معمولاً تخم ها به مدت یک هفته جمع آوری و در درجه حرارت و رطوبت مناسب نگهداری شده و سپس تخم های بی نطفه از دستگاه خارج می گردند. درروز سی و هشتم تخم ها به هچر منتقل شده و تا زمان خروج از تخم در دستگاه باقی می مانند. بهتر است جهت خشک شدن و فعالیت نسبی پرنده، به او اجازه داد تا به مدت 6 تا 12 ساعت دردستگاه هچر باقی بماند و سپس خارج گردد. بهداشت دستگاه و سالن جوجه کشی بسیار مهم بوده و بایستی حتی الامکان از ورود افراد متفرقه به محیط جوجه کشی خودداری شود. جوجه ها به هنگام تولد وزنی در حدود700 تا 1000 گرم دارند. بند ناف توسط آیودین ضدعفونی می گردد. کف بینی های هچری نیز باید اصطکاک کافی داشته باشند تا از بازشدن پاها درجوجه جلوگیری به عمل آید. چنانچه جوجه نتواند از تخم خارج شود بایستی به جوجه کمک شود. این امر نیاز به کسب تجربه کافی داشته و هر گونه مداخله عجولانه سبب نتایج منفی درهچ خواهدشد.
پرورش جوجه:
پس از خروج از تخم جوجه ها بایستی درحرارت 30 تا 32 درجه سانتی گراد قرار گیرند. بهتر است این حرارت در زیر منبع حرارتی (لامپ هیتر، مادر مصنوعی) برای جوجه مهیا شده و اجازه انتخاب را برای جوجه فراهم آورد. در صورتی که شرایط جوی اجازه دهد می تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضای آزاد قرارداد. مراقبت از جوجه در سنین اولیه بایستی با دقت انجام شود. بهداشت سالن کاملاً رعایت شده و شب ها شرایط مناسب از نظر دما و تهویه برای جوجه ها فراهم شود. عفونت کیسه زرده از متداول ترین علل مرگ و میر جوجه ها تا سن حدود 14 روزه گی است. این عفونت می تواند از طریق تخم، دستگاه جوجه کشی، بندناف و نیز غذا و خوردن مدفوع(از طریق روده) به کیسه زرده منتقل شود. عدم جذب به موقع کیسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نیز می تواند شرایط را برای باقی مانده کیسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نماید. از دیگر علل مرگ و میر در جوجه ها را می تواند عفونت های باکتریایی، اسهال و مشکلات فیزیکی پانام برد. غذا 24 ساعت بعداز هچ بایستی در اختیار جوجه قرار گیرد. غذا بایستی دارای انرژی و پروتئین بالا و از نظر املاح معدنی و ویتامین ها بالانس باشد. چند روزی طول می کشد تا جوجه خوردن آب و غذا را بیاموزد واین مدت زمان کافی را برای جذب کیسه زرده فراهم می نماید. قرار دادن یک جوجه بزرگ تر در میان جوجه های تازه به دنیا آمده عمل آموختن خوردن و آشامیدن را به جوجه ها آسان می سازد. جوجه های مریض و غیرفعال را بایستی سریعاً از سایر پرندگان جدا نموده و در فضای دیگر تحت درمان قرار داد.
انباشتگی اجسام خارجی از قبیل سنگ، چوب و ساقه در پیش معده و سنگدان از دیگر عوامل مرگ و میر جوجه ها تا سن چهارماهگی می باشد. هرگونه استرس از قبیل بالانس نبودن جیره (از نظر موادغذایی ، مواد معدنی وویتامینه و غیره) نیز بیماری و عدم آرامش و سلامت پرنده می تواند به این مسأله منجر گردد. بنابراین حتی الامکان سعی شود محیط پرورش جوجه ها عاری از هرگونه اجسام خارجی باشد. واکسیناسیون جوجه ها علیه بیماری نیوکاسل در کشورمان الزامی است . تلفات ناشی از این بیماری توسط بعضی از مزارع در ایران گزارش شده است. جوجه ها به بیماری آنتروتوکسمی نیز حساس هستند. واکسیناسیون جوجه علیه این بیماری توصیه می گردد. این بیماری غیرواگیر بوده و عامل اصلی آن استرس است . (تغییرات جیره حمل و نقل، ترس، تراکم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد کرده و درسن یک ماهگی در حدود 3 تا 6 کیلوگرم وزن دارند. با افزایش سن جوجه ها بایستی فضای بیشتری در اختیار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بایستی دارای سایبان بوده و خاک بهترین انتخاب به عنوان بستر می باشد. بستر فضای مسقف بهتر است از جنس بتن باشد تا به راحتی بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفونی کرد. در بعضی از مزارع از سیستم حرارت زیرزمینی به عنوان منبع حرارت استفاده می نمایند.
این مسأله باعث گرمی بستر و آرامش پرنده و نیز کاهش تلفات ناشی از عفونت کیسه زرده خواهد شد. در سن سه ماهگی جوجه ها وزنی بین 20 تا 30 کیلوگرم خواهند داشت. بعداز سن 3 ماهگی جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات کاهش می یابد. بعداز سن 3 ماهگی بیشتر تلفات ناشی از مسائل فیزیکی است . از سن سه ماهگی تا پایان یکسالگی (زمان کشتار) جوجه ها در فضاهای محصور نگهداری می شوند. معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضای گردشگاه در اختیار قرار می گیرد. فضای سایبان برای هرپرنده نیز 5 متر مربع است. بنابراین بعداز سن سه ماهگی پرندگان نیاز به سالن های بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگی پرندگان به سرما و گرما بسیار مقاوم هستند. پرندگانی که به عنوان مولد انتخاب می شوند بعداز سن یکسالگی از جیره های نگهداری استفاده می نمایند.

تاثیر وزن تخم کبک و دمای دستگاه جوجه کشی بر افزایش راندمان در جوجه گیری

چکیده:

تحقیقات جهت افزایش راندمان تولید در جوجه کشی کبک و ایجاد تنوع در گوشت مصرفی با کیفیت بالاتر از سایر گوشتهای موجود در بازار، (گاو، گوسفند، مرغ, بوقلمون, بلدرچین و شترمرغ ) که ازکیفیت خاصی برخوردار می باشد. به همین دلیل جهتافزایش تولید عوامل مؤثر در آن را در سه مرحله (پیش از تخمگذاری، بعد از تخمگذاری و در دستگاه جوجه کشی) مورد بررسی قرار می دهیم.

در مرحله یکم، وضیعت ژنتیکی گله مادر، شرایط جایگاه نگهداری، سیستم های مختلف نگهداری،دما در سالن مولد، میزان نور دهی، سن گله و تغذیه، و در مرحله دوم، نحوه جمع آوری تخم، وضعیت قرار گرفتن تخم ها، ویژگی‌های تخم کبک، ذخیره سازی تخم ها قابل جوجه کشی، و در مرحله سوم عوامل اصلی تاثیر گذار در دستگاه جوجه کشی تخم یعنی، دما، رطوبت، تهویه و چرخش را مورد بررسی قرار داده .

نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تاثیرات سه مرحله در راندمان جوجه کشی بسیار مهم می باشد. خصوصاً وضیعت ژنتیکی گله مادرکه روی وزن تخم تاثیر دارد، تخم های سنگین تر از 23 گرم و کمتر از 18 گرم نسبت به سایر گروه های وزنی ازقابلیت جوجه کشی پایینی برخودار می باشد. افزایش جوجه کشی در درجه حرارت مطلوب ^(.C 35.5 - ^.C36.5) اتفاق می افتد. درجه حرارت کم تر و بیشتر از درجه حرارت مطلوب ضمن اینکه میزان جوجه کشی را کاهش می دهد، باعث افزایش مرگ ومیر می گردد. دمای پایین در سالن پرورش سبب افزایش مصرف غذا و کاهش تولید تخم میشود. کمبود آب در کبک های تخم گذار باعث کاهش رشد، بالا رفتن ضریب تبدیل خوراک، و کاهش سریع تخمگذاری  و شکنندگی پوسته تخم و . . . و بعضا" مرگ همراه است .

مقدمه:

آشنایی با کبک:

نام علمی کبک Alectoris chukar و نام انگلیسی آن chukar Partridge ازخانواده Phasianeada می باشد . این پرنده دارای نوک و پاهای قرمز، پرهای خاکستری وگلوی نخودی رنگ با نوار حاشیه ای پهن سیاه بوده و در زیر شکم و پهلو ها خال هایزیبا و کشیده به چشم می خورد نر و ماده از نظر ظاهر تفاوتی با هم نداشته تنها در پرنده نر کمی بزرگ تر از ماده آن می باشد. همچنین نر ها بر روی پای خود برآمدگی بزرگتری نسبت به نوع ماده دارد. . این پرنده سنگین پرواز بوده وقدرت پرواز آن کاست م 

تحقیقات جهت افزایش راندمان تولید در جوجه کشی کبک و ایجاد تنوع در گوشت مصرفی با کیفیت بالاتر از سایر گوشتهای موجود در بازار، (گاو، گوسفند، مرغ، بوقلمون، بلدرچین و شترمرغ )  با توجه به جدول زیر ازکیفیت بالاتری برخوردار می باشد.

جدول مقایسه درصد پروتئین گوشت کبک با سایر حیوانات اهلی

در هر صد گرم گوشت کبک 5/24 گرم آلبومین 40/1 گرم چربی و حدود 1 تا 5/1 گرم مواد معدنی وجود دارد.وجود مقدار زیادی از مواد معدنی در گوشت کبک نشان دهنده ارزش حیاتی آن است . مقدار پتاسیم آن  زیاد و کلسیم، فسفر، منیزیم، آهن و گوگرد موجود در آن نیاز بدن را تامین می‌کند. کانی‌های موجود در گوشت کبک به خوبی جذب بدن می‌شوند و به همین علت مواد مورد نیاز بدن را در دسترس سلولها قرار می‌دهند. گوشت کبک برای همه افراد اعم از کودک و سالمند غذایی سالم و سلامت بخش است . گوشت کبک کمتر تولید اسید اوریک می‌کند. فعالیت کلیه را زیاد نموده و به دفع سموم بدن یاری می‌رساند. با توجه به این ویژگی‌ها برای همه افراد به خصوص بیماران، غذایی خوب و مفید میباشد. دو عامل  مؤثر بر افزایش راندمان یعنی وزن تخم و دما در دستگاه جوجه کشی را مورد بررسی قرار گرفته.

تاثیر وزن تخم کبک و دمای دستگاه جوجه کشی بر افزایش راندمان در جوجه گیری

الف - تاثیروزن کبک ماده با وزن تخم:    

وزن کبک ماده رابطه مستقیمی با وزن تخم های آن دارد. تخم های سنگین حاصل کبک هایی با وزن بالاتری بوده. و تخم های کوچک تر حاصل کبک های با وزن کمتری می باشند.میانگین وزن کبک های مولد ۴۵۰ گرم می باشد. اما باید توجه داشت که به ازای افزوده شدن هر ۴۵ گرم به وزن بدن، ۵ گرم به وزن تخم افزوده می گردد.پس برای دست یابی به وزن تخم های به گروه های وزنی (21.00-21.99 ) و 22.00 – 22.99 ) بایستی در تغذیه کبک های ماده دقت کافی به عمل آید. که نه بسیار سنگین شود که وزن تخم آنها از 23 گرم افزایش یابد ونه وزنآنها کم شود که وزن تخم آنها از 28 گرم کم تر شود. تغذیه باید به گونه ای باشد که وزن اکثر تخم ها بیشتر از 21 گرم و کم تر از 23 گرم باشد که درصد جوجه کشی در این اوزان به حداکثر خود خواهد رسید. در غیر این صورت جوجه کشی در سایر وزن ها تخم کاهش  می یابد.

تاثیر وزن تخم  و وزن جوجه ها:

  یک همبستگی بین وزن تخم و وزن جوجه وجود دارد. هر چه وزن تخم بیشتر باشد وزن جوجه نیز به مراتب بیشتر خواهد بود.Cetin et al. (1997) and Alkan et al.(2007)

تاثیر وزن تخم کبک و کاهش درصد وزن آن در دوره جوجه کشی:

یک همبستگی بین وزن تخم و کاهش وزن تخم در جوجه کشی وجود دارد. هر چه وزن تخم بیشتر باشد، درصد کاهش وزن تخم نیز به مراتب بیشتر خواهد بود .Cetin et al. (1997) and Alkan et al.(2007) 

تاثیر وزن تخم در میزان جوجه کشی:

قابلیت جوجه کشی تحت تاثیر وزن تخم را مورد بررسی قرار داده، مشاهده گردید که در تخم های سنگین بالاتر یا مساوی 23 گرم و سبک تر از 18 گرم قابلیت جوجه کشی به نحوه چشم گیری پایین بوده، نسبت به بقیه گروه ها ی وزنی،و بالاترین قابلیت جوجه کشی در بین گروه های وزنی (21.99-21.00)و(22.99 -22.00 ) بدست آمده است.CAGAYAN, et. Al.(2009)

تاثیر وزن تخم کبک در میزان باروری :

قابلیت باروری تحت تاثیر وزن تخم قرار دارد بطوری که در تخم های سنگین تر یا مساوی 23 گرم و سبک تر از 18 گرم قابلیت باروری به نحو چشم گیری کاهش می یابد. در بین گروه های وزنی (21.99-21.00)و(22.99 -22.00 ) قابلیت باروری به نحو چشم گیری افزایش را نشان می دهد.CAGAYAN, et. Al.(2009)

تاثیر وزن تخم درقابلیت جوجه کشی تخم های بارور:

قابلیت جوجه گیری و باروری تخم ها با هم تحت تاثیر وزن تخم قرار دارد بطوری که در تخم های سنگین تر یا مساوی 23 گرم، و سبک تر از 18 گرم به نحو چشم گیری کاهش می یابد ، و در بین گروه های وزنی (21.99-21.00)و(22.99 -22.00 ) قابلیت باروری افزایش قابل چشم گیری را نشان می دهد.CAGAYAN, et. Al.(2009)

تاثیر وزن تخم کبک در میزان مرگ و میر جنین :

مرگ و میر جنین تحت تاثیر وزن تخم را مورد بررسی قرار داده. مشاهده گردید که در تخم های سنگین تر یا مساوی23 گرم و سبک تر از 18 میزان مرگ و میر به نحوه چشم گیری بالا بوده نسبت به بقیه گروه ها ی وزنی، و پایین تر ین مرگ و میر  در بین گروه های وزنی (21.99-21.00) و (22.99 -22.00 )  بدست آمده.CAGAYAN, et. Al.(2009)

ب - تاثیردما در دستگاه جوجه کشی کبک )در دستگاه ستر ):   

دمای مناسب برای افزایش جوجه کشی کبک به طور متوسط معادل^0C 37.5-^0C36.5 می باشد.کاهش دما در دستگاه جوجه کشی منجر به دیرتر خارج شدن جوجه ها از تخم، و افزایش دما آن منجر به زودتر خارج شدن جوجه ها از تخم می گردد. درجه حرارت مناسب در دستگاه جوجه کشی تاثیر چشم گیری درافزایش راندمان جوجه کشی دارد.

جنین:تاثیر درجه حرارت های متفاوت درمیزان جوجه کشی و مرگ و میر

در نمودار زیر بالاترین میزان جوجه کشی کبک را در بین درجه حرارت^.C 35.5  تا  ^.C 36.5 نشان می دهد. درجه حرارت پایین، کم تر از^.C 35.5 و بیشتر از ^.C36.5 ضمن اینکه میزان جوجه کشی را کاهش می دهد، باعث افزایش میزان مرگ ومیر نیز می شود. بهترین درجه حرارت را در جوجه کشی که بهترین درصد جوجه کشی به دست می آید را درجه حرارت مطلوب آن پرنده می نامند که در کبک درجه حرارت  ^.C 35.5  تا  ^.C 36.5 می باشد.

مرگ و میر جنین در دوره جوجه کشی کبک:

در مطالعاتی که انجام گرفته در درجه حرارت پایین جوجه کشی، (کمتر از ^.C 5/35 ) مرگ و میر اولیه کم و در اواسط دوره مرگ و میر میانه افزایش داشته، و در انتهایی دوره مرگ و میر انتهایی به حداکثر میزان در کل دوره می رسد. در حالی که در درجه حرارت های بالا (بیشتر از ^.C 36.5 ) مرگ و میر اولیه بطور بر جسته ای در کل دوره افزایش داشته، ولی در اواسط دوره مرگ و میر میانه کم تر شده، و در انتهای دوره میزان مرگ و میر انتهایی به کم ترین حد در کل دوره کاهش می یابد

تاثیر درجه حرارت درطول مدت دوره جوجه کشی کبک:

 طول مدت دوره جوجه کشی با درجه حرارت نسبت معکوس دارد. یعنی هر چه دمای دستگاه جوجه کشی بیشتر باشد، مدت دوره جوجه کشی کوتاه می باشد. که این مدت در درجه حرارت^.C 34.5الی^.C 38.5 بترتیب از 26 روز تا 19 روز به درازا می انجامد.

تاثیر درجه حرارت بر میزان کاهش وزن تخم و جوجه ها در جوجه کشی کبک:

کاهش آب تخم کبک در جوجه کشی در دمای^.C 34.5 کمتر از وقتی است که مقایسه می شود با تخم های جوجه کشی در دمای بالاتر ( در نمودار- 4) با انتظاری که در کاهش آب در تخم کبک داریم این است که از 1 تا 16 روزه گی بالاترین درصد کاهش آب تخم مربوط به بالاترین درجه حرارت (38.5) وکم ترین درصد کاهش آب تخم مربوط به پایین ترین درجه حرارت (34.5) باشد.simkiss,(1980)

 نتایج نشان می دهد که کاهش آب در خلال 16 روز اول در جوجه کشی 8% در درجه حرارت ^.C 34.5  و9.94% در درجه حرارت ^.C 35.5 و 10.8% در درجه حرارت^.C 36.5 می باشد. برطبق این نظریه که جوجه های هچ شده در دمای 34.5 درجه سانتیگراد سنگین تر از جوجه های هچ شده در دماهای بالاتر باشد. با توجه به اینکه درصد آب آلبومین تعیین کننده وزن هچ شده جوجه ها می باشدsimkiss,(1980).

 به هر حال هیچ گونه تفاوت معنی داری بین درجه حرارت های جوجه کشی بر وزن جوجه ها مشاهده نشده. در نتیجه میزان کاهش آب از روز 1 تا 16 روزه گی جوجه کشی تاثیری مطلق و نسبی بر روی وزن جوجه هچ شده کبک نداشته است. وطبق این نظریه ممکن استدرجه حرارت جوجه کشی تاثیر بر سرعت کاهش آب داشته باشد نه تاثیری برکل درصد کاهش آب در کل دوره جوجه کشی.swann& brake(1990)

نتیجه گیری:

نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تاثیرات وزن تخم های سنگین تر از 23 گرم و کمتر از 18 گرم نسبت به سایر گروه های وزنی از قابلیت جوجه کشی پایین تری برخودار می باشد. و بهترین نتیجه جوجه کشی در گروههای وزنی ( 21.99- 21.00 ) و (22.99 – 22.00 ) بدست آمده است . ضمناً افزایش جوجه کشی در دستگاه جوجه کشی در درجه حرارت مطلوب ( ^.C 35.5 - ^.C  36.5 ) اتفاق می افتد. درجه حرارت کم تر و بیشتر از درجه حرارت مطلوب، ضمن اینکه میزان جوجه کشی را کاهش می دهد، باعث افزایش مرگ و میر نیز می گردد.

منابع مورد استفاده لاتین

1-   Ciência,A,.(2003). Effect of temperature on incubation period, embryonic mortality, hatch rate, egg water loss and partridge chick weight (Rhynchotus rufescens).Brazilian Journal of Poultry Science. ISSN 1516-635X May - Aug 2003 / v.5 / n.2/ 131 – 135.

2-     Çağlayan, T.,et al.( 2009) Effect of egg weight on chick weight, egg weight loss and hatchability in rock partridges (A. graeca). tal.J.Anim.Sci. vol. 8, 567-574, 2009.

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

آماده سازی اتاق هچر جهت ورود تخم:‏

‏1-‏ شستشوی و ضدعفونی کامل دستگاه و اتاق هچر‏
‏2-‏ دود دادن دستگاه و اتاق هچر با استفاده از پرمنگنات پتاسيم و فرمالين
‏3-‏ کاليبره کردن دستگاه حداقل 12 ساعت قبل از ورود تخم به دستگاه‏
جهت بهسازی هچری و داشتن شرايط بهداشتی مناسب نياز به آزمايش برای سنجش ميزان آلودگی باکتريايی و قارچی ‏دستگاه جوجه‌کشی است، همچنين تخم‌های هچ شده، کرک جوجه‌ها و جنين‌های مرده همگی بايد مورد آزمايش ‏قرار بگيرند تا کفايت مرحله نهايی دود دادن با فرمالين و پرمنگنات مشخص شود. ديوارهای ساختمان، ميزها و سينی‌ها ‏بوسيله سواب مالی در فواصل منظم (حداقل 2 هفته يکبار) بايد چک شوند. منابع آب مورد استفاده در هچری از نظر ‏شمارش ميکروبی و «کل نمکهای حل شده» که معياری برای تعيين سختی آب است بايد مورد بررسی قرار بگيرند. ‏هچ ضعيف و يا توليد جوجه‌های با کيفيت پايين بر اثر وجود ميکروبهايی نظير Staphylococci ‎Mycoplasm salmonella, Pesudomonas, E.Coli,‎‏ در بخش جوجه‌کشی ايجاد می‌شوند.‏
ورود تخم به هچر :‏
پيش از ورود تخم به هچر ابتدا کليه تخم‌ها به صورت انفرادی وزن شده، وزن‌های بدست آمده در دفتر جوجه‌‏کشی ثبت می‌گردد.‏
‏24-48 ساعت قبل از تفريخ، تخم‌ها به صورت افقی به دستگاه هچر منتقل می‌شوند، اين زمانی است که 10% از جنين ‏داخل تخم‌ها دارای تحرک لازم جهت خروج از تخم باشند، طی اين مرحله کيسه زرده به داخل بدن جنين کشيده می‌‏شود و سيستم تنفسی ريوی به کار می‌افتد، در نتيجه جنين به کمک نوک زدن به اتاقک هوايی و سوراخ کردن آن می‌‏تواند از اکسيژن موجود در آن استفاده نمايد. درجه حرارت دستگاه هچر 5/0- 1 سانتی گراد کمتر و رطوبت آن کمی ‏بالاتر از دستگاه ستر است. تخم‌ها در بخش هچر برخلاف ستر نبايد بچرخند. موقعيت طبيعی جوجه‌ها در داخل تخم ‏به اين صورت است که سر جوجه در بين رانهايش بوده و نوک در سمت کيسه زرده قرار گرفته است، در روزهای آخر ‏جوجه‌کشی جنين جهت جلوگيری از خفه شدن سر را بالای پنجه‌ها قرار داده و نوک خود را به درون کيسه هوايی ‏می‌برد. پس از ورود نوک به درون کيسه هوايی جنين استراحت کوتاهی داشته که اين استراحت می‌تواند از چند ‏ساعت تا يک روز به طول بيانجامد. جوجه‌هايی که در وضعيت طبيعی قرار گرفته‌اند قادرند به تنهايی از تخم خارج ‏شوند و نيازی به کمک آنها نيست، اما اگر جوجه‌ای در وضعيت غير طبيعی مانند: قرار گرفتن سر در جهت خلاف ‏کيسه هوايی، استقرارسر بين پاها، قرار نگرفتن سر زير بال راست و متمايل شدن سر به سمت چپ، قرار گرفتن انگشتان ‏بالای سر، قرار گرفتن نوک در بالای بال راست قرار گرفته باشد اين جوجه برای تفريخ نيازمند کمک بوده و نهايتا ‏جوجه ضعيفی خواهد بود که قادر به ايستادن برروی پا و خوردن غذا نيست. ‏
زمان لازم جهت پاره شدن غشاء داخلی پوسته و کيسه هوايی توسط جنين در هنگام تفريخ حدود 12 تا 18 ساعت می‌‏باشد. اگر چنانچه سوراخ کردن و شکستن پوسته تخم توسط جنين بيش از 12 ساعت به طول بيانجاميد می‌توان ‏سوراخی کوچک در بالای کيسه هوايی ايجاد کرد تا هوا و اکسيژن کافی جهت تنفس جوجه‌ها در اختيارشان قرار ‏بگيرد. زمان خروج از تخم نبايستی بيشتر از 5/1 روز به طول بيانجامد. ‏
مراحل خروج طبيعی جوجه از تخم شامل: چرخش و قرار گرفتن در موقعيت هچ، پاره نمودن غشا داخلی، تنفس از ‏هوای موجود در کيسه هوايی، سوراخ نمودن پوسته و خروج از تخم.‏
جوجه تا زمانی در بخش هچر باقی می‌ماند که خشک گردد، پيش از خروج جوجه از تخم ابتدا ناف را چک کرده تا ‏ازبسته شدن آن اطمينان حاصل شود، سپس بند ناف را با بتادين، الکل، کلرام مفنيکل و يا محلول 7 درصد يد ‏ضدعفونی کنيد. پس از خشک شدن هر جوجه به صورت انفرادی وزن‌کشی می‌گردد. چنانچه مقداری از کيسه زرده ‏در بيرون بدن جوجه باقی مانده باشد می‌توان آن را با ماساژ دادن به داخل شکم فرستاد، سپس ناف بخيه زده می‌شود. ‏پس از اتمام هفته اول دوباره ناف را چک کنيد که چرک نکرده باشد. اکثر تلفات هفته آخر جوجه‌کشی و غالب ‏مرگ و ميرهای مربوط به هفته اول پرورش مربوط به عفونت کيسه زرده است.‏

همه چيز درباره شتر مرغ
قيمت جهانی فرآورده‌های شتر مرغ: صدها سال پيش شتر مرغ را فقط به دليل پرهای زيبا و ارزشمندشان در آفريقا شکار می‌کردند ليکن با پی بردن به ارزش گوشت باکيفيت بالای اين پرنده و همچنين پوست بسيار مرغوب آن ارزش پر در درجه اهميت بعد قرار گرفته است پرورش تجاری شتر مرغ امروز به صورت معنی دارتری گسترش يافته و به دلايل زير مورد استقبال پرورش دهندگان دام و طيور قرار گرفته است:
 

مقايسه شتر مرغ و گاو:
توليد گوشت مرغ در مقايسه با گاو حدود چهار برابر می‌باشد. دوره حاملگی و زايش گاو حدود 9 ماه می‌باشد در صورتيکه دوره هچ تخم شتر مرغ 42 روز می‌باشد. يک گاو در طول يکسال يک رأس گوساله توليد می‌کند در حاليکه شتر مرغ توانايی توليد چهل عدد جوجه را دارد. استحکام چرم شتر مرغ 3 برابر چرم گاو می‌باشد. مقدار پروتئين گوشت گاو و شتر مرغ تفاوت چندانی نداشته ليکن ميزان کلسترول موجود در گوشت گاو دو برابر گوشت شتر مرغ می‌باشد. طعم گوشت شتر مرغ شبيه گوشت گاو می‌باشد. هر پنج شتر مرغ به اندازه يک گوساله پرواری گوشت توليد می‌کند همانگونه که همگی مطلع هستيم از ابتدای خلقت بشر علی رغم افزايش مداوم جمعيت، منابع تامين‌کننده احتياجات همواره ثابت بوده و طی ساليان، تنها راهها و روش‌های بهره‌برداری از اين منابع تغيير کرده‌اند يعنی در طی سالهای گذشته بشر با استفاده از روشهای نوين علمی اقدام به تجهيز و به تبع آن افزايش ميزان بهره برداری از اين منابع نموده است که البته در پاره‌ای از موارد به کارگيری برخی از اين روشها به دليل ناهمگونی با سيستم طبيعی و عدم تحقيقات کافی روی اثرات دراز مدت آنها پيش از استفاده وسيع، منجر به وارد آمدن خسارات غير قابل جبرانی به اکو سيستمهای مناطق مورد اجرا گرديده است . که از اين ميان می‌توان به تکثير و پرورش گونه هايی از از آبزيان غير بومی در آبهای شمالی ايران بدون توجه به اثراتی که در دراز مدت بر روی گونه‌های غيربومی خواهند داشت و يا استفاده از سم د.د.ت و پيامد‌های ناشی از آن اشاره کرد .
با توجه به مطالب ذکر شده اهميت استفاده از روشهای علمی نوين و کارآمدی که همراه با افزايش ميزان بهره‌وری و توليد، دارای بيشترين سازگاری با محيط و عوامل طبيعی، و خصوصاً شرايط بومی و ويژگيهای اکوسيستم هر منطقه بوده و کمترين زيانها و تغييرات را در پی داشته‌باشد به خوبی آشکار می‌گردد. در حقيقت بايد گفت طی چند سال اخير و همزمان با رشد و توسعه صنعت پرورش شترمرغ در سراسر دنيا شاهد بوجود آمدن انجمنها و موسساتی هستيم که برای حفظ، رشد، ارتقاء و تامين بازار فروش در تلاش اند و از اين رو اين انجمنها بعنوان يک عنصر اصلی در رشد اقتصادی اين صنعت محسوب می‌گردند. متعاقب اين تحولات و انجام تحقيقات بيشتر بر روی محصولات توليدی اين پرنده و نتيجتاً دستيابی به فاکتورهای مهمی که باعث افزايش رتبه محصولات اين پرنده نظير گوشت، پوست و … در مقايسه با ساير دامها می‌گردند و در نتيجه افزايش روز افزون تقاضا در بازارهای جهانی بسياری از افرادی که تا پيش از اين آينده اين صنعت را مطلوب ندانسته و در آن شرکت نمی کردند هم اکنون به اين نتيجه رسيده اند که تحولات محيطی به سرعت در حال رخ دادن بوده و بسياری از اين تحولات مثبت نشان دهنده ارتقا صنعت پرورش شترمرغ به جايگاه يک صنعت بسيار مفيد، اشتغال زا و سود آور می‌باشند، لذا کم کم شاهد آن هستيم که حجم سرمايه گذاری در اين صنعت در حال افزايش بوده و ما شاهد رشد روز افزون تعداد مزارع در سطح جهان می‌باشيم .
گسترش صنعت پرورش شترمرغ از آفريقای جنوبی به ساير نقاط جهان نشان داد که توسعه اين صنعت از سطوح پايين آغاز و باعث ايجاد بازارهای جديد و توليدات بيشتر گرديده است. اگر تا چند دهه گذشته ارزش اين پرنده بيشتر معطوف به پر و جنبه‌های تزئينی آن می‌گرديد امروزه و با توجه به افزايش سطح دانش عمومی و تخصصی در مورد محصولات گوناگون اين پرنده توليدکنندگان و مصرف کنندگان توجه ويژه‌ای به شترمرغ بعنوان توليدکننده گوشت قرمز با کيفيت بالا و متضمن سلامتی مصرف‌کنندگان معطوف داشته‌اند که با توجه به خواص ويژه غذايی خود و نداشتن مشکلات ساير دامها می‌تواند نقش به سزايی را در توليد گوشت قرمز سالم و کاملاً مطمئن جهت تامين نيازهای غذايی مردم جهان بعهده گيرد.
البته لازم به ذکر است که بعلت جوان بودن اين صنعت اطلاعات زيادی در خصوص نحوه نگهداری و پرورش آن در دسترس نمی باشد در حاليکه بايستی اين صنعت را از جهات بسياری مانند پرورش و توليد و جنبه‌های ژنتيکی و اصلاح نژادی، رفتارشناسی، تجهيزات مورد نياز و … مورد بررسی قرار داده و کمبودهای آن را توسط تحقيقات علمی انجام گرفته برطرف نمود تا بدين ترتيب شاهد برطرف شدن مشکلات موجود و ارائه تکنيکهای پرورشی کار آمد باشيم تا بتوان بدنبال آن به بيشترين ميزان برگشت سرمايه و کمترين ريسک سرمايه گذاری دست يابيم که اين امر نيازمند وجود ارتباطات و روابط گسترده پرورش‌دهندگان با يکديگر و با انجمنهای علمی تحقيقاتی بازرگانی می‌باشد.
با توجه به مطالب ذکر شده اهميت استفاده از روشهای علمی نوين و کارآمدی که همراه با افزايش ميزان بهره‌وری و توليد، دارای بيشترين سازگاری با محيط و عوامل طبيعی، و خصوصاً شرايط بومی و ويژگيهای اکوسيستم هر منطقه بوده و کمترين زيانها و تغييرات را در پی داشته‌باشد به خوبی آشکار می‌گردد
با توجه به اينکه کشور ما در بخش کشاورزی و دامپروری از ظرفيتهای عظيم و ويژه‌ای برخوردار می‌باشد، سرمايه‌گذاری در اين بخش می‌تواند علاوه بر تامين غذا و قطع وابستگی از واردات منابع پروتئينی مورد نياز کشور از جهت اشتغال‌زايی نيز مورد توجه قرار گيرد و با ايجاد فرصتهای جديد شغلی گام مهمی را در تامين آينده جوانان ايفا کند.

اطلاعات بيشتر درباره جوجه كشي شتر مرغ بخش دوم را در ادامه مطلب بخوانيد

مطالب مرتبط :

    توصیه های کاربردی جهت آغاز فعالیت پرورش شترمرغ

    جوجه کشی مصنوعی شترمرغ

    طرح توجیهی پرورش شترمرغ

---------------------------------------------------------------------