وجود ویژگی های مناسب همچون رشد سریع ، بلوغ زودرس ، تولید تخمبالا ، کوتاهی فاصله میان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح ، ارزان بودنجیره مصرفی ، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماری های طیور ، قیمت بالای تولیدات کهشامل گوشت و تخم می باشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا بلدرچین بهعنوان یک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقی شده و علاقمندان زیادی بهپرورش صنعتی این پرنده روی آورند .
مهمترین نکاتی که سبب صنعتی شدن پرورش اینپرنده شده است به شرح زیر می باشد :
۱ میزان رشد سریع :میزان رشد این پرنده درحدود ۵/۳برابر سریعتر از دیگر طیور اهلی می باشد .
۲بلوغ جنسی سریع :در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگی بلدرچین های ماده در پیک تولید هستند .
۳تولید تخم بالا :در صورت پرورش صحیح ، این پرندگان درسال اول تولید توانایی تولید ۲۶۰ تخم را دارا می باشند .
۴کوتاهبودن فاصله میان نسل ها :توان بلدرچین در تولید ۴ – ۳ نسل در سال اولتولید این امکان را برای محققین فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده ایآزمایشگاهی استفاده نمایند .
۵ دوره انکوباسیون کوتاه :جوجه کشی تخم این پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول می کشد .
۶تراکم بالایپرورش :با توجه به اینکه جثه این پرنده کوچک و نیز به سطح آبخوری ودانخوری کمتری احتیاج دارد در مقایسه با دیگر پرندگان تعداد پرنده بیشتری در واحدسطح میتوان پرورش داد .
۷واکسیناسیون کمتر :با توجه بهاینکه گونه های بلدرچین در برابر برخی از بیماری های رایج طیور حساسیت کمتری دارنددر نتیجه به واکسیناسیون کمتری احتیاج دارند .
۸برگشت سریع سرمایه :با توجه به اینکه سنبلوغ بلدرچین ۵۰ – ۴۰ روزگی می باشد در نتیجه می توان گوشت و تخم این پرنده را سریعبه بازار عرضه نمود .
۹ ارزش غذایی بالای گوشت و تخمبلدرچین
در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استانیزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشیاداره می گردد .
بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری میباشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکلمی باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تاآبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرداست و منبع خوبی از ویتامین ها (به جز ویتامین c ) می باشد . کیفیت تخم بلدرچینبالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما ازسن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگرتشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگخرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد .
وزن جوجه هایتازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند. وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنینتعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفتمتوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند .
جوجه کشی :
تخمگذاری بلدرچین ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پایان میپذیرد که بر اساس فصل ، شرایط آب و هوائی و برنامه کاری جمع آوری تخم ها چندین باردر طول این مدت صورت می پذیرید . دمای مناسب محل ذخیره سازی تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲درجه سانتیگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % می باشد که این شرایط برای ذخیره تخم ها درمدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر باید تخمهای آلوده را به وسیله کاغذ سمباده یا پارچه پشمی سفت به آرامی تمیز و در محلول گرم ( ۳/۴۳درجه سانتیگراد ) ضدعفونی کرد . سپس آنها را در دمای ۱/۲۱ درجه سانتیگراد ورطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقیقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم و ۴۰ سی سی فرمالینگازدهی می نمایند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار می دهند .
پرورش جوجه :
دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و دربالای سر جوجه ۳۵درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار ۸/۲ – ۵/۲درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دوهفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد .
پرورش نیمچه :
معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعدادجوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان وپیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد .
دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجهسانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس هایتخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا ازیکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – ۵/۲سانتیمتر دانخوری و ۲ – ۵/۱ سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده ازآبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود .
پرورش بلدرچین مادر :
در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ وحتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمترمربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ – ۵/۲ سانتیمتر بهازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفسنیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷هفتگی می باشد .
بیماری ها :
بلدرچین معمولا به بیماری های زیر حساسیت بیشتری دارد :
۱ - مارک :که واکسیناسیون آن در سن ۲۰ روزگی وبا تزریق در ناحیه گردن صورت می گیرد
۲نیوکاسل :کهواکسیناسیون آن همزمان با مارک به صورت قطره چشمی صورت می گیرد و هر ۳ ماه یک باربه صورت اسپری مصرف می گردد .
۳آبله :که واکسن آن در ۸ -۶هفتگی مصرف می گردد.
از دیگر بیماری هایی که بلدرچین را درگیر می نماید می توان بهکوکسیدیوز ، کانی بالیسم ، سالمونلا ، ورم روده ای قرحه ای و برونشیت اشاره کرد .
▪ درصد تلفات بلدرچین در سنین مختلف به قرار زیر می باشد :
۱۰ - ۱روزگی : ۲ %
۱۰روزگی تا شروع تخمگذاری ۲%
دوره تخمگذاری (۱۰ ماه ) ۱۵%
نویسنده: مهندس حبیب اله زارع
مطالب مرتبط :
جوجه كشي بلدرچين،پرورش بلدرچين
---------------------------------------------------------------------
ماشین جوجه كشی خانگی و صنعتی (نفيس مهر ماسوله)
عوامل شکست در واکسیناسیون